Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndaki (TCMB) 128 milyar doların akıbetiyle ilgili olarak bir açıklama da Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'dan geldi. Elvan, konuyla ilgili olarak NTV Ankara İstihbarat Şefi Ahmet Ergen'in sorularını yanıtladı.
Merkez Bankası'nın da açıklama yaptığını belirten Elvan, sürecin nasıl işlediğine dair detaylar vermek istediğini söyledi. Hazine hesapları üzerinden döviz alım satım işleminin Merkez Bankası tarafından gerçekleştirildiğini belirten Elvan, "Bu platformda yerli yabancı piyasa yapıcı bankalar yer alıyor. Herhangi bir şahıs yok. Bir diğer soru, peki bu döviz alım satım işleminde taraflar birbirini biliyor mu? Hayır kesinlikle bilmiyorlar. Kimin ne kadar aldığını karşı taraf bilmiyor" dedi.
Elvan, 'yolsuzluk yapıldığına' dair yorumlara tepki gösterdi. "Elektronik işlem platformunda bir TL likiditesi söz konusu oluyor MB'de. Bunu da görebiliyorsunuz. Günlük olarak rahat bir şekilde görebiliyorsunuz" ifadesini kullanan Elvan, şöyle devam etti:
- "Ne kadarlık döviz satımı, alımı gerçekleştirilmiş hepsini görebilme imkanınız var. Bunun örnekleri de var. Böyle ülkeler var. Özellikle Uzak Doğu başta olmak üzere var. Kasım ayından bugüne döviz alım gerçekleştirmesi söz konusu olmadı zaten. MB kayıtlarında zaten tüm bunlar yer alıyor.
- Bu yöntem eleştirilebilir ama 'yolsuzluk var' ithamları doğru bir yaklaşım değil. Bir yolsuzluk yapması söz konusu değildir. Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından talimat verildiği gibi iftiralar yer alıyor. Usulsüzlük yapıldığı şeklinde yaklaşımlar doğru değil. Elbette tartışabilirsiniz ancak yolsuzlukla suçlayamazsınız."
'Bu verilerin yayınlanmasında fayda görüyorum, takdir Merkez Bankası'nın'
Elvan, döviz işlemlerine ilişkin veriler hakkında da "Merkez Bankamızın uygulamalarında şunu görüyoruz. Döviz alım satım müdahalelerinin kamuoyuna açıklandığını görüyoruz. Geçmişe yönelik SWAP verilerinin yayınlandığını görüyoruz. Özellikle bilgi kirliliği söz konusu, siyasi malzeme olarak kullanılması söz konusu. Bilgi kirliliğinin ortadan kaldırılması açısından bu verilerin yayınlanmasında fayda görüyorum. Takdir Merkez Bankası'nın" diye konuştu.
Kullanılan her kelimenin, her cümlenin yatırımcılarda doğrudan karşılık bulabildiğini vurgulayan Elvan, bunun ülke riskine yönelik değişik algılara yol açabildiğini söyledi.
Elvan, büyük özen ve hassasiyet gösterdiğini, Merkez Bankası'nın bağımsızlığına müdahale edici kavram ve söylem içinde olmadığını belirterek "Bu meseleyi de değerlendirdiğimde şunu düşündüm. Merkez Bankası gerçek sahibidir bu işin. Merkez Bankası açıklama yapmadan benim açıklama yapmamın Merkez Bankası'nın bağımsızlığı üzerinde gölge oluşturur diye açıklama yapmak istemedim" diye konuştu. Elvan, "Yapılmasaydı ne tür durumlarla karşı karşıya kalırdık bunları da konuşmak lazım. Yolsuzluk söz konusu değil, gelen para swap üzerinden bankalara kullandırılmıştır" ifadesini kullandı.
'Dünyada bazı şeylerin farkına varıldı'
Açıklamalarının devamında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünya genelinde ekonomiye etkisini değerlendiren Elvan, "Sürece baktığımızda tüm ülkelerin sorunlar yaşadığını görüyoruz. Çok yüksek oranda borçlanmaların gerçekleştiğini görüyoruz. Toplam borç 24 trilyon dolar artıyor. Kamu maliyesinde 16 trilyon dolarlık harcama görüyoruz. Dünyada bazı şeylerin bu süreçte farkına varıldı. Tedarikteki kopukluklar, emtia fiyatlarındaki artış... Pek çok konuşulmayan konu ortaya çıktı" dedi.
Elvan, 2020'nin zor bir yıl olduğunu, 2021'de iktisadi faaliyetlerin canlı başladığını ifade etti. "İlk çeyrekte öncü göstergelere baktığımızda yüzde 5,0 civarı bir büyüme öngörüyoruz" açıklamasını yapan Elvan, şunları kaydetti:
- "İkinci çeyrekte baz etkisiyle çift rakamlı bir büyüme söz konusu olacak. 2021'in büyüme açısından daha olumlu yıl olacağını düşünüyoruz. Kontrollü ılımlı yaklaşımda da hareket etmeliyiz.
'Yapısal bazlı sorunlarımız da söz konusu'
- Enflasyonla mücadele en temel önceliğimiz. Enflasyon aslında orta vadede arz talep sorunundan başka bir şey değil. Yapısal bazlı sorunlarımız da söz konusu. Siz talebi karşılayacak kadar üretemiyorsanız, talebi kısıp arzı arttırmanız lazım. Enflasyonun yapısal sorunlarını çözmeye yönelik tedbirlerimiz var. 4 temel hususa vurgu yapmak isterim. Fiyat istikrarının olmadığı enflasyonun yüksek olduğu ortamda istihdamdan sağlıklı büyümeden bahsedemezsiniz. Enflasyon paranın alım gücünü azaltıyor. Belirsizlik ortamı oluşturuyor. Enflasyon gelir dağılımı açısından da düşük gelir grubunda daha fazla etkisi olduğunu da ifade etmek istiyorum.
'Güven ortamı en temel ilkelerimizden biri'
- Enflasyonla mücadelede nasıl bir yaklaşımda bulunacağız. İstihdam için büyüme, büyüme için yatırım, yatırım için daha az belirsiz ortama ihtiyacınız var. Bunun için de fiyat istikrarı ve finansal istikrara ihtiyacınız var. Sadece para politikalarıyla enflasyon problemi çözülmez. Bizim birincisi temel makro ekonomik politikalarımızda değişiklik söz konusu değil. Enflasyonla mücadeleye devam edeceğiz. Fiyat ve finansal istikrar için bu noktada MB Başkanımız kalıcı düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşuna devam edileceğini ifade etti. Önemli ama yeterli değil, yapısal sorunlar da önemli. Güven ortamı en temel ilkelerimizden biri. Kısa vadeli kazanımlar için orta ve uzun vadeli kazanımlardan vazgeçmeyeceğiz.
'Kalıcı gelir artışı için tedbirler aldık'
- Bütçe açığımız 4.3'ten bunu 3.5'a çektik. Bütçe açığının azaltılması demek daha az borçlanmanız demek. Risk primi düşmesi, faiz ödemelerinin daha az olması demek. Enflasyonun da aşağı çekilmesi noktasında önemli unsur. Çok detaylı çalışma yaptık. Her bir kalem üzerinden geçtik. Gelirde harcamada ne yapabiliriz. Bunları tartıştık. Bir karar aldık. Bunları yapabiliriz dedik. 0.5 puanı gelir tarafında, 0.3 puanı harcamalar tarafında. Kalıcı gelir artışı için tedbirler aldık. Düzenlemeler söz konusu oldu."
