‘Karadeniz’de, 2024 senesine kadar 850-900 milyar metreküp doğalgaz rezervine ulaşılabilir’

Petrol ve doğalgaz konusunda dışa bağımlı olan Türkiye, son zamanlarda hem Doğu Akdeniz’de hem de Karadeniz’de bu bağımlılığı azaltacak kaynaklar için faaliyetlerini artırdı. Karadeniz’deki yeni doğalgaz keşiflerini yorumlayan Enerji Uzmanı Volkan Aslanoğlu, “2024 senesine kadar 850-900 milyar metreküp toplam rezerve ulaşılabilir” dedi.

Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamak için gerçekleştirdiği faaliyetlerde, Doğu Akdeniz’deki politik gündem dolayısıyla henüz istenilen sonuçlar elde edilemese de Karadeniz’den üst üste gelen haberler, gelecekti enerji arzı açısından olumlu sinyaller veriyor.

RS FM’de yayınlanan Kıtalararası programında, Karadeniz’de keşfedilen doğalgazın ekonomik ve stratejik önemi ele alındı.

2030 yılı sonrasında 20 milyar metreküpe ulaşabileceği tahmin ediliyor

Uzmanlar, son 20 yılda, ekonomik büyümeyle bağlantılı olarak Türkiye’nin petrol ve gaz talebinin 3 kata yakın arttığını ifade ediyor. Petrolde yüzde 92, doğalgazda ise yüzde 99’a yakın ithal kaynaklara bağlı olan Türkiye’nin verilerine bakıldığında ise 2010-2020 yılları arasındaki yıllık ortalama enerji ithalat faturası 43.5 milyar dolara ulaşıyor. Karadeniz’den gelen haberler ise doğalgaz bazında bu tabloyu değiştirecek gibi görünüyor.

Bugün 3 derin deniz sondaj gemisi ve 2 adet sismik araştırma gemisine sahip olan Türkiye, çizilen yol haritasında da hızlı bir ilerleme kaydediyor. Karadeniz’de ilk haber geçtiğimiz yıl Tuna-1 kuyusundan 320 milyar metreküplük doğalgaz keşfi ile gelmişti. Daha sonra yine Tuna-1 kuyusunda 85 milyar metreküplük ilave doğalgaz keşfinin yapılmasıyla doğalgaz rezervi miktarı 405 milyar metreküpü buldu.

Geçtiğimiz günlerde ise Tuna-1 kuyusunun kuzeydoğusundaki Amasra-1 kuyusunda 135 milyar metreküplük yeni bir doğalgaz rezervi keşfedildi. Böylece Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği doğalgaz rezervlerinin toplam büyüklüğü 540 milyar metreküpe erişti.

Tuna-1’den ilk doğalgaz üretiminin 2023’te başlaması planlanıyor. Amasra-1 kuyusunda keşfedilen 135 milyar metreküplük yeni doğalgaz rezervinin üretime alınmasının ise 2028-2030 dönemini bulması öngörülüyor. Uzmanlara göre; Türkiye’nin Karadeniz’deki 2 sahada yapacağı yıllık toplam doğalgaz üretiminin 2030 yılı sonrasında 20 milyar metreküpe ulaşabileceği tahmin ediliyor.

‘Akdeniz’deki sondajlar, Türkiye’yi Karadeniz’e hazırladı’

Enerji Uzmanı Volkan Aslanoğlu, RS FM için yaptığı değerlendirmede, Karadeniz gazının keşfini şöyle anlattı:

“Bunu ilk başlatan Avrupa Birliği’nden gelen yaptırımlar ve Türkiye’nin dış politikada yalnızlaşması oldu. Aslında Akdeniz’deki sondajlarda gaz bulunmamış olması başarısızlık gibi görünüyor olsa da bu sondajlar Türkiye’yi, Karadeniz’e hazırladı. Karadeniz’deki ilk lokasyonda başarılı olmasının sebebi, kendi filosu ve yabancı bir firmadan servis almadan Akdeniz’de yapılan 8-9 adet sondajdı. Baktığımızda Akdeniz’de gaz bulunma olasılığı kağıt üzerinde çok çok daha yüksekti. Çünkü bölgede İsrail’in, Lübnan’ın, GKRY’nin ve Mısır’ın gaz sahaları vardı. Karadeniz’de önceden bulunmuş ve henüz üretime geçmemiş Romen ve Bulgar sahaları dışında bir şey yoktu. Fakat gerek lokasyon seçiminin çok çok başarılı olması gerekse de Akdeniz’de edinilen arama tecrübesinin oraya nakledilmesiyle beraber başarılı ve güzel haberler aldık.”

‘Enerji güvenliğinde esas olan arz çeşitliliğidir’

Aslanoğlu, Karadeniz gazının Türkiye’nin ihtiyacını ne ölçüde karşılayacağına dair ise şunları söyledi:

“Eğer hedef gerçekleşirse 2023 senesinde yıllık 3.65 milyar metreküplük bir üretim meydana gelecek. Bu da yaklaşık olarak işleyen ve üretim yapan 8-10 kuyu olduğu senaryoda sağlanabilecek bir durum. Dolayısıyla ilk bu tesis devreye girdiği anda Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 7’sini karşılayacak. İlerleyen yıllarda muhtemelen 2028’e doğru da yüzde 25’inin buradan karşılıyor olacak. Enerji güvenliğinde esas olan arz çeşitliliğidir. Bu arz çeşitliliğine yeni bir oyuncu eklenmiş oluyor. Paranın tamamının içeride kalacak olması da ekonomik avantaj sağlayacak. Doğalgazınızın tamamını kendiniz ürettiğiniz senaryoda, bütün arzı kendi gazınızla karşılamanızdansa fırsatlar üzerinden çeşitlendirmek daha mantıklı. Çünkü boru hatlarıyla alınan gazın fiyatı çok değişmese de LNG fiyatları dalganabiliyor. İlerleyen zamanlarda Karadeniz ve Akdeniz’den iyi haberler alınmaya devam ettiği senaryoda dahi her zaman için enerjide çeşitlendirme yapmakta fayda var. Neticede ekonomik olarak gazın satışında harcanan para ve edinilen kar olarak elimizi fazla fazla güçlendirecektir.”

‘Orta ve Doğu Karadeniz’de bir potansiyel mevcut olabilir’

Peki, Karadeniz’deki henüz taranmamış ve sondaj yapılmamış alanların büyüklüğü de göz önüne alındığında gelecekte Türkiye’nin doğalgaz üretiminin hangi seviyeye ulaşması bekleniyor? Aslanoğlu’nun değerlendirmeleri şöyle:

“Karadeniz’de 2010 sonrası açılmış 8-10 civarı bir derin kuyu var. Bunların bir kısmı Batı Karadeniz’de, bir kısmı Orta Karadeniz’de bir kısmı da Doğu Karadeniz’de açıldı. Yeni keşif yapılan yerler daha öncekilerin biraz daha kuzeyinde. İlk iyi haber aldığımız kuyu, arama yapılan yerlerin biraz daha açığında, Bulgar ve Roman sahalarına yakınken bir sonraki kuyu bunun da kuzeyinde. Aslında sahada bir genişleme gerçekleşti. Dolayısıyla bizim Sakarya sahası dediğimiz sahada Kuzey ve Kuzeydoğuya genişlemeler olma imkânı var. Şu an için rezerv derlemesi birkaç kuyu üzerinden yapıldı. Sondaj yapıldıkça ve yeni rezervlere ulaşıldıkça aslında bu rezervin güvenirlilik miktarı değişecektir. Bunun aşağı yukarı güncellemesi olabilir, yüzde 15 bandında bir azalma ya da ihtimali var. Keşfin doğusuna doğru Sakarya sahasının genişletilmesi ile beraber 2024 senesine kadar 850-900 milyar metreküp toplam rezerve ulaşılabilir. Bir de Orta ve Doğu Karadeniz’de bir potansiyel mevcut olabilir. Bu bölgelerde henüz kazılmamış bakir alanlar var. Oralarda da şansımızı denememiz lazım.”