Koronavirüs tedbirlerinin ardından AVM'ler önlemler altında 11 Mayıs'ta açılacak. Uzmanlar ise alışveriş merkezilerinin ve işletmelerin açılması ile bu alanlarda kullanılan klima ve havalandırma sistemleriyle ilgili uyarıda bulundu.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Rıdvan Karaali konuya ilişkin şunları söyledi:
"Bu hastalığın özellikle kapalı ortam ve yakın temasla bulaştığını biliyoruz. Alışveriş merkezleri de bu açıdan risk oluşturuyor. Çok büyük kapalı alanlardan bahsediyoruz. Bu alanların bir havalandırma sistemi var. Bu havalandırma sistemi mevcut havayı sirküle ediyorsa riski muhakkak artırıyor ama içerideki havayı dışarıya verip dışarıdan temiz hava alıyorsa bu tür bir klima sisteminde risk daha az."
'Riskin artacağı aşikar'
İçerideki havanın değişmediği sürece riskin artacağını söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Karaali, "Mümkünse camların açılabileceği ya da dışarıdan direkt taze havanın girebileceği alanlarda hiç havalandırma sisteminin kullanılmamasını öneririz ama alışveriş merkezlerinde bunların mümkün olmadığını biliyoruz. Dolayısıyla saatlerde, belirli düzeyde havayı dışarıdan temiz havayı alıp içerideki kirli havayı dışarı veren bir havalandırma sistemi bu süreçte çok daha uygun olacaktır.
Hava değişmediği süre içerisinde riskin normale, açık havaya ya da taze havaya göre bir miktar artacağı aşikar. Fakat mevcut şartlarda riski nasıl minimize ederiz dersek; metrekareye göre kişi sayısı kısıtlanabilir, açık kalma süreleri günün tamamında değil de belirli saatlerinde olabilir. Bu düzenlemeleri görüp riski değerlendirmek gerekli.
Bizim ağzımızdan konuşurken, öksürürken, aksırırken çıkan damlacıkların düştüğü yerden biz elimizle bunu alıp ağzımıza, yüzümüze ya da gözümüze götürebiliyoruz. O alanların da sık sık temizlenmesi bu riski, bu süreçte en aza indirmek için yapılabileceklerden."
'Havalandırma akım hızıyla damlacıklar daha hızlı taşınabilir'
Havalandırma sistemlerindeki akım hızının damlacıkları sosyal mesafe kuralı için söylenen bir buçuk, iki metreden daha uzak mesafelere taşıyabileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Karaali şunları açıkladı:
"Biz bir buçuk, iki metre mesafe diyoruz ama havalandırma belirli akım hızında olduğu için bu akım hızıyla damlacıkların daha uzak mesafelere taşınmasına katkı sağlayabilir. Bu açıdan ne kadar az kişi alınırsa risk o kadar daha az olmuş olacak. Dünyadan da tecrübeler edindik, ülkemizde de bu süreci yaklaşık iki aydır yaşadık. Virüs, damlacık yoluyla yani yakından uzun süre temasla bulaşıyor.
'10 Mart öncesine dönmeyi düşünmemek lazım'
Dolayısıyla bu normalleşme sürecinde de maske kullanımı devam edecek. Maske kullanımı aksıran, öksüren ya da konuşurken ağzımızdan çıkan damlacıkların çevreye yayılmasını önlemiş olacak. Bu önlemlerden bir tanesi. Çok fazla kalabalık alamama da yine önlemlerden bir tanesi. Bu süreçte normalleşmeden kasıtla kişilerin tamamen 10 Mart 2020 öncesine dönmeyi düşünmemesi lazım. Evet iki ay oldu ve sıkıldı, bazı kişilerin iş yerlerini açması gerekiyor. Bunlar da sosyal devletin zaten bir parçası ve merkezi hükümet bunu düşünerek bu kararları alıyor ama vatandaşlar olarak bize düşen bu süreçte Sağlık Bakanlığı'nın önerileriyle normalleşmek"
