Altın Çağ'ın sonu: Amsterdam Müzesi 'adaletli değil' diyerek sömürge döneminden böyle bahsedilmesini yasakladı

Hollanda’nın en prestijli müzelerinden birinin, sömürge dönemi için ‘Altın Çağ’ ifadesini kullanmayı yasaklaması tartışmaları alevlendirdi. Müze bu terimin sömürgeciliğin olumsuz yönlerini yok saydığını düşünürken, hükümet karara tepki gösterdi.

Amsterdam Müzesi, Hollanda’nın askeri ve ticari gücünün zirvesinde görüldüğü 17. yüzyıldaki sömürge dönemi için ‘Altın Çağ’ (Gouden Eeuw) ifadesinin artık sergilerinde kullanılmayacağını açıkladı. Kalıcı koleksiyonlarda yer alan ‘Altın Çağ’ ibaresi de ’17. Yüzyıldan Grup Portreleri’ olarak değiştirildi.

Yönetim, ‘çok seslilik ve kapsayıcılık’ adına bu kararın alındığını belirtti, ayrıca ‘Altın Çağ’ kelimesinin o dönem istifade ettikleri kesimler için ‘adaletli’ olmadığını vurguladı.

Müze ayrıca bu ay içinde bir sempozyum düzenleyerek döneme dair ‘anlatılmamış hikâyeleri’ paylaşacak.

‘TERİM OLUMSUZ YÖNLERİ YOK SAYIYOR’

Müzenin 17. yüzyıl eserleri küratörü Tom van der Molen, “Altın Çağ, batının tarih yazımında önemli bir alanı kapsıyor ve ulusal gururla da doğrudan bağlantılı. Ancak refah, bolluk, barış gibi bu terim çağrıştırdığı pozitif ilişkiler bu dönemin tarihsel gerçekliğini tam kapsamıyor. Bu terim; yoksulluk, savaş, zorla çalıştırma ve insan kaçakçılığı gibi 17. yüzyılın olumsuz taraflarını yok sayıyor” dedi.

Müzenin direktörü Judikje Kiers de, “Bunlar uzun bir süreçteki önemli adımlar. Ortak tarihimize dair karanlıkta kalmış hikâyelerin açığa çıkartılması için şehrimizdeki insanlarla birlikte çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

'GEÇMİŞİ SİLMEK SAÇMA'

Kamuoyunda takdir toplayan müzenin bu hamlesi hükümetteki Liberal Sağ Parti (VVD) milletvekili Zohair el Yassini tarafından eleştirildi.

Müzenin ‘tamamen aklını yitirdiğini’ savunan Zohair el Yassini, “Önce sokak tabelalarını değiştirmek zorunda kaldık, sonra sıra heykellere geldi ve şimdi de tüm Altın Çağ mı çöplüğe gidiyor? Tarihi baştan yazmak istemek biraz korkakça” dedi.

Hükümet ortağı Hristiyan Demokrat Parti (CDA) Sözcüsü Michel Rog da ‘kelimelerle anlatılmayacak kadar gülünç’ eleştirisinde bulundu.

Rog, “Geçmişi silmek saçma. Altın Çağ’ın aynı zamanda olumsuz tarafları da olduğunu açıklayın, bunda yanlış olan bir şey yok” diye konuştu.

İLK ‘EYLEM’ DEĞİL

Sömürge dönemine ait bu tartışma ülke için yeni değil. Daha önce de bu döneme atıfta bulunan sokak ve cadde isimleri değiştirilmişti. Ayrıca dönemin askeri kahramanlarını öven heykeller de sorgulanmıştı.

Sömürge döneminde 1636-1641 yılları arasında, Hollanda'nın Brezilya'daki topraklarının valiliğini yapan Prens Johan Maurits van Nassau-Siegen’den hareketle Mauritshuis adını alan müze de geçen yıl kurucusunun büstünü kaldırmıştı. Başbakan Mark Rutte de müzeyi ‘bugünün bakış açısıyla geçmişi yargıladığı’ gerekçesiyle eleştirmişti.

Mauritshuis, Vermeer’in ‘İnci Küpeli Kız’ tablosu gibi Hollanda’nın önemli eserlerine ev sahipliği yapıyor.