Financial Times yazarı David Gardner, Türkiye destekli Cerablus harekatının ardından Kürtlerin Ortadoğu'daki karışıklıktan özerkliklerini artırarak çıkmasının çok zor hale geldiğini yazdı. BBC Türkçe'nin haberine göre, Gardner makalesinde şu ifadelere yer verdi:
- Kuzey Suriye'de çatışmalar devam ederken, Ağustos ayında yaşanan iki kritik gelişmeyi (Türkiye'nin doğrudan askeri müdahalesi ile Rusya — İran saflarının sıkılaşması) 5 yıldan fazla süredir devam eden savaşa nokta koyacak adımlar olarak yorumlamak zor. Ancak her iki gelişme de Suriye'deki Kürtlerin geleceğine yön verecek nitelikte.
- Suriyeli Kürtler iki yıl önce Kobani kuşatmasını kırdıktan sonra IŞİD'e karşı önemli kazanımlar elde etmişti. Geçtiğimiz iki yıl, Kürtlerin pek alışık olmadığı kadar parlak geçmişti.
'ŞANS ELLERİNDEN KAYIP GİDİYOR'
- Suriye'deki iç savaş ortamı ve Irak'ın 2003 ABD işgalinden sonra fiilen parçalanması Kürtlerin bir gün kendi devletlerini kurabilme hayallerini canlandırdı. Belki de kendilerine fazla güvendikleri için şimdi bu şans ellerinden kayıp gidiyor.
- IŞİD 2014'ün ortalarında sözde hilafetini ilan ettiği sıralarda Kürtler bölgedeki güçlerini konsolide ediyordu.
'KÜRT SAVAŞÇILARIN İLERLEYİŞİYLE ANKARA'DA ALARM ZİLLERİ ÇALDI'
Suriye'de merkezi yönetimin çökmesiyle birlikte PYD, ülkenin kuzeydoğusundaki toprakları kontrol eder hale geldi. Irak'taysa üniter devlet yapısının ortadan kalkması, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne bapımsız bir devletin elindeki imkanların önemli bir kısmının geçmesini sağladı. Bugün çökmüş olan Türkiye'deki barış süreci sırasındaysa Kürt siyasetçiler ülkenin kuzeydoğusunda fiili bir özerkliğe erişmeyi başarmışlardı. Ancak IŞİD'e karşı savaşarak meşruiyet elde eden Kürt savaşçılarının Suriye ve Irak'taki ilerleyişleri, Ankara'da alarm zillerinin çalmasına yol açtı. PKK'yla 30 yılı aşkın süredir devam eden savaşı bitirmek için barış sürecini başlatan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, açılımlarından geri adım atmaya başladı. Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP), Haziran 2015 seçimlerinde yakaladığı oy oranının ardından Erdoğan partiye PKK'nın Meclis'teki kanadı muamele göstermeyi tercih etti.
'ŞİDDET SARMALI HDP'Yİ GÖLGEDE BIRAKTI'
Yine geçen yıl içerisinde güvenlik güçleri ile PKK arasındaki çatışmalar yeniden başladı. PKK ve HDP, hükümeti cihatçı örgütlerle işbirliği yapmakla suçlasa da, PKK pervasızca ülkenin güneydoğusunda kentlerin yönetimlerini ele geçirmeye çabaladı. Bu çabalar sırasında PKK, Suriye'deki kardeş oluşumunun kendisine alan yaratma stratejisini uygulamaya koymayı denedi. Erdoğan milliyetçilik kartını oynamaya başlarken, PKK'nın Kuzey Irak'taki yönetim kademesinin barış sürecini yeni tür bir kent savaşı için militan yetiştirmek üzere değerlendirdiği ortaya çıktı. Yükselen şiddet sarmalı ülkenin güneydoğusunu etkisi altına aldı, HDP'yi gölgede bıraktı ve süreci silahlı grupların eline devretti.
Suriye'deki çatışma şekil değiştirirken PKK ve PYD yine şansını fazla zorlamış gibi görünüyor.
'SURİYE'DEKİ MİLİTANLAR TÜRKİYE'Yİ PROVOKE ETTİ'
- Suriye'deki Kürt militanlar Fırat Nehri'nin batısına savaşçı göndererek Türkiye'yi provoke etti. Bir yandan IŞİD'e karşı savaşıyorlardı anca öbür yandan amaçları kuzey Suriye'deki kantonları birleştirmekti. Her ne kadar tüm bu gelişmelerin geçici olma ihtimali olsa da, Kürtlerin bağımsız bir devlet hayalleri için şanstan fazlasına ihtiyacı var.
DAILY TELEGRAPH: KÜRTLER KENDİNİ ETKİN VE GÜVENİLİR OLARAK KANITLAMAYA BAŞLADI
Daily Telegraph gazetesi yazarı Con Coughlin ise Kürtlerin Ortadoğu'daki geleceğini ele aldığı yazısında "Türkiye ve Irak karşı çıkabilir, ancak bağımsız Kürdistan savı giderek güçleniyor" dedi ve şu tespitlerde bulundu:
IŞİD'in yenilgiye uğratılması için sürdürülen uzun ve tatsız süreçte Kürtler kendilerini etkin ve güvenilir müttefikler olarak kanıtlamayı başardı.
Irak'ta geçen yıl Şengal Dağı'nın IŞİD'den geri alınmasında önemli rol üstlenen Peşmerge, şimdi uzun süredir beklenen Musul harekâtına hazırlanıyor.
Suriye'deyse YPG ve müttefikleri Kobani'nin IŞİD'in eline geçmesini engelleyerek önemli bir ikmal hattını savundu.
Daha yakın geçmişteyse Kürtlerin öncülüğündeki muhalif güçler Menbic'i IŞİD'in elinden alarak Cerablus'a ilerlemeye başladı. Menbic IŞİD'den alındıktan sonra halk IŞİD yönetimi altında uzatmak zorunda kaldıkları sakallarını keserek kutlamalar yapıyordu.
'KÜRTLERİN KATKISI BATILI MÜTTEFİKLERİ İÇİN ÇOK DEĞERLİ'
- Kürtlerin IŞİD'e karşı savaştaki katkısı Batılı müttefikleri için çok değerli.
- ABD Savunma Bakanı Ashton Carter, kısa zaman önce Peşmerge güçleri için "Son derece kabiliyetli ve motive" diyordu.
'ABD'NİN TEPKİSİ ŞAŞIRTICI DEĞİL'
Tüm bu nedenlerden ötürü Washington, IŞİD'le savaşması gereken Türkiye'nin, Kürt mevzilerini hedef almasına tepki gösterdi. Bu tepki hiç de şaşırtıcı değildi. Kürtler Türkiye sınırından 30 kilometre uzaklıktaki MenbiÇ'i aldıktan kısa süre sonra Türk topçu bataryalarının hedefi haline geldiler.
Irak ve Suriye'de IŞİD'e karşı savaş hep karmaşık bir yapıya sahipti. Pek çok farklı oluşun farklı farklı hedefler doğrultusunda ilerlemeye çalışıyor. Ancak IŞİD'e karşı ortak mücadele vermesi beklenen grupların birbirlerine düşmesi tüm IŞİD karşıtı mücadeleye zarar verebilir.
'ANKARA'NIN IŞİD YERİNE KÜRTLERİ HEDEF ALMASI YENİDEN SORGULANMALI'
Türkiye'nin IŞİD yerine Kürtleri hedef alması, Ankara'nın bir müttefik olarak yeniden sorgulanmasını da gerektiriyor.
Türkler Suriye'deki savaşa karşı takındıkları dengesiz tutumla zaten bugüne kadar NATO'nun sabrını test etmişti.
(Suriye Devlet Başkanı) Beşar Esad'ı devirmek için çabalayan Ankara, uzun süre IŞİD'in silah kaçakçılığı güzergahlarına göz yummakla suçlanmıştı.
Şimdiyse Türkler IŞİD'i yenilgiye uğratma konusunda yetenekli olduklarını defalarca kanıtlamış olan Suriyeli yerel bir grubu hedef alarak IŞİD karşıtı koalisyonun öfkesini çekme riskiyle karşı karşıyalar.
Koalisyon ile yeni bir çatlak yaratma riskine girmelerinin nedeniyse Kürtlerin kaosun hüküm sürdüğü Suriye ve Irak'ta sessizce bağımsız bir Kürt devletinin temellerini atıyor olması.
'KÜRTLERİN BAĞIMSIZ DEVLET HAYALLERİ OSMANLI'YA DAYANIYOR'
- Kürtlerin bağımsız devlet hayalleri Osmanlı İmparatorluğu dönemlerine kadar dayanıyor. Her ne kadar Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda ihanete uğramış olsalar da bu hayallerini canlı tutmaya devam ediyorlar.
- IŞİD ortaya çıkmadan önce Kürtlerin devlet kurma emelleri Ankara, Şam ve Bağdat tarafından bastırılıyordu. Ancak IŞİD'in kuzey Suriye ve Irak'ta yarattığı yıkım ve hukuksuzluk, Kürtler için yeni bir fırsat oldu. Kürtler verdikleri paha biçilmez destek ve fedakârlıklarla koalisyonun IŞİD'e karşı mücadelesini destekledi.
'BAĞIMSIZ KÜRT DEVLETİ BATI'YA İSTİHKAM SAĞLAYABİLİR'
Batılı siyasetçiler arasında Kürtlerin milliyetçi davasına sempati duyanların sayısı artıyor. Bağımsız bir Kürt devleti, giderek ortadan kaybolan modern Ortadoğu yapısı içerisinde Batı'ya güvenilir bir istihkâm sağlayabilir. Bağdat ya da Şam ile müzakere etmeye çalışmaktansa, bağımsız bir Kürdistan Batılı ülkelere dostane bir seçenek sunabilir. Ancak Kürtler bağımsızlık hayallerini canlı tutmak istiyorlarsa, başta Türkiye olmak üzere komşu ülkelerin toprak bütünlüğü için tehdit unsuruna dönüşmeyeceklerini net bir şekilde ortaya koymalılar. Aksi takdirde, Kürtlerin kuracağı yeni devlet bağımsızlığı kutlamak yerine zaten kana bulanmış Ortadoğu'da yeni bir çatışmanın fitilini ateşler.
Türkiye, YPG'yi, PKK’nın Suriye’deki uzantısı olarak görüyor ve bu yapıyla ilişkili DSG gibi örgütlerin de 'terör örgütü' olarak kabul edilmesini istiyor. Ancak, Başta ABD olmak üzere Batılı güçler, Ankara’nın bu görüşünü kabul etmiyor. Ankara, ayrıca YPG'ye silah verilmesine de sert bir şekilde karşı çıkıyor.
