IKBY'deki protestolarda 5 kişi öldü, muhalif televizyon kanalı kapatıldı

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) yer alan Süleymaniye kentinde dün başlayan hükümet karşıtı gösterilerde 5 kişinin hayatını kaybettiği, yaralı sayısının 93'e yükseldiği bildirildi. Irak Başbakanı Haydar İbadi ise, göstericilerin zarar görmesi halinde müdahalede bulunacaklarını açıkladı.

Süleymaniye'nin Ranya İlçesi Sağlık Müdürü Taha Muhammed, dünden bu yana devam eden gösterilerde 5 eylemcinin güvenlik güçlerince açılan ateş sonucu hayatını kaybettiğini belirtti. Muhammed, ilçede ayrıca 36'sı güvenlik güçlerinden 70 kişinin yaralandığını ifade etti.

Ranya Kaymakamı Abdulhamid Abdullah ise ilçede durumunun kötüye gittiğini belirterek, göstericilerin Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Kürdistan İslami Birlik Partisi binalarını ateşe verdiğini kaydetti.

Süleymaniye kent merkeziyle Taktak, Koy Sancak, Çemçemal ve Kifri ilçelerinde ise gün içerisinde 23 kişi daha yaralanmıştı.

ÖĞRETMEN MAAŞLARININ GECİKMESİ VE YOLSUZLUK TEPKİLERİ

IKBY'de muhalefetin önde gelen partilerinden Goran (Deşişim) Hareketi ve KYB'nin güçlü olduğu Süleymaniye kent merkezinde bazı öğretmenlerin geciken maaşlar ve yolsuzluk karşıtı dün başlayan protestosu kısa sürede kitlesel gösterilere dönüştü.

Süleymaniye kent merkezinde başlayan gösteriler daha sonra birçok ilçeye yayıldı. Eski IKBY Başkanı Mesud Barzani liderliğindeki KDP'nin güçlü olduğu Erbil ve Duhok'ta ise herhangi bir protesto düzenlenmedi.

İBADİ: GÖSTERİCİLER ZARAR GÖRÜRSE MÜDAHALE EDERİZ

Bağdat’ta yaptığı haftalık basın toplantısında konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Irak Başbakanı Haydar İbadi ise, IKBY güvenlik güçlerine göstericilere zarar vermemesi çağrısında bulunarak göstericilerin zarar görmesi halinde müdahalede bulunacaklarını açıkladı. Sivillerin gösteri iradelerinin ellerinden alınmasını kabul etmediklerini söyleyen İbadi, "Kuzeydeki gösteriler, Kürdistan bölgesel hükümetinin yanlış siyasetinden kaynaklanıyor. Merkezi yönetimin görevi, ülkenin tümünü ve her yerindeki vatandaşların can ve mal güvenliğini korumak. Göstericilere zarar verilmesi halinde müdahalede bulunuruz" dedi.

Başbakan İbadi, göstericilere de kamu mallarına zarar vermeme çağrısı yaptı.

MUHALİF KANALA YAYIN DURDURMA CEZASI: NRT TV BASILDI

Ayrıca, IKBY Gençlik ve Kültür Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, halkı hükümete karşı kışkırtmak ve şiddete teşvik etmesi nedeniyle NRT TV'nin Kürtçe ve Arapça yayınının bir hafta durdurulmasına karar verildiği ifade edildi. NRT TV'nin Facebook hesabından yapılan açıklamada, güvenlik güçlerinin televizyonu basıp yayını kestiği, bazı çalışanlarının da gözaltına alındığı kaydedildi. Bunun yanında kanalın sahibi ve Yeni Nesil Hareketi Başkanı Şasivar Abdulvahid ise, başsavcılık tarafından hakkında açılan dava nedeniyle Süleymaniye Havalimanı'nda gözaltına alındı. Yeni Nesil Hareketi Üyesi Habad Nevzad, "Avrupa'dan döndükten sonra Şasivar Abdulvahid, havalimanında güvenlik güçlerince gözaltına alındı ve şu anda nerede olduğunu bilmiyoruz." dedi.

SADR'DAN GÖSTERİCİLERE DESTEK

Öte yandan, Irak'taki Sadr Hareketi'nin lideri Mukteda el Sadr, konuya ilişkin Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, 'yolsuzluğa karşı ayağa kalkan Süleymaniye ve Erbil'deki göstericileri selamladığını' dile getirdi.

pic.twitter.com/ZQHLcg9hlx

— السيد مقتدى الصدر (@Mu_AlSadr) December 19, 2017

​EKONOMİK KRİZ 2014'TEN BU YANA DEVAM EDİYOR

IKBY'de 2014'ten bu yana ekonomik kriz yaşanıyor. Irak anayasasına göre, Erbil yönetimi ülkede elde edilen petrol gelirinden yüzde 17'lik bir paya sahip ancak, Nuri el-Maliki başbakanlığı döneminde IKBY'nin kendi başına petrol satmasını gerekçe göstererek, Erbil'in bütçeden alacağı payı 2014'te kesmişti. Haydar el İbadi'nin başbakan olması ve yeni hükümeti kurmasıyla Bağdat-Erbil yönetimleri, petrol satışında uzlaştı fakat Bağdat yönetimi halihazırda bütçe yetersizliğini gerekçe göstererek Erbil'in payının cüzi bir kısmını gönderiyor.

Bütçe kesintisiyle başlayan ekonomik kriz, IŞİD'in Irak'ın üçte birini ele geçirmesi ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşle derinleşti. Erbil yönetiminin resmi verilerine göre, IKBY'de hükümetten maaş alan yaklaşık 1 milyon 400 bin memur bulunuyor. Memurların maaşı, kesintili bir şekilde günlük ihraç edilen petrol gelirinden ödeniyordu. Erbil yönetimi, Irak merkezi hükümetine bağlı ortak güçlerin Kerkük vilayetinde tam kontrolü sağlanmasıyla petrol gelirlerinin yarısını kaybetti. Erbil yönetimi günlük ortalama 550 bin varil petrol ihraç ederken, Kerkük'teki petrol kuyularını kaybetmesinden sonra bu oran yarı yarıya düştü.

Öte yandan İbadi yönetimi ise bu sayının gerçeği yansıtmadığını savunarak, söz konusu memur kaydının merkezi yönetim tarafından yeniden tutulduğunu, bunun tamamlanması halinde ortaya çıkacak gerçek sayıya göre maaşların ödeneceğini ifade ediyor.