Trump'ın yaptırımına karşı Ruhani'nin bütçesi: 'Özel sektör işlese, petrole bağımlılık ve yolsuzluk olmasa, yaptırımlar etkilemezdi'

Meclise 2019 bütçesini sunan İran Cumhurbaşkanı, Amerikan yaptırımlarının insanların yaşamlarını, ülkenin ekonomik gelişmesini olumsuz etkileyeceğini, ama İran'a diz çöktüremeyeceğini söyledi. Ruhani, İran'da sağlıklı bir ekonomi olsa, yolsuzluk olmasa çok başka bir noktaya geleceklerini belirtti.

İran takvimine göre 21 Mart'ta başlayacak yeni yılın bütçesini meclise sunan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilip en ağır yaptırımları yürürlüğe sokmasını değerlendirdi. 

"Büyük bir atılım başlattığımız zaman ABD karşımıza geçti. Bu yılın bütçesini ABD’nin yaptırımlarını devreye soktuğu bu zor dönemde hazırlıyoruz" diyen Ruhani, bütçeyi Trump yönetiminin 'zalim' yaptırımlarıyla baş etmeye yönelik hazırladıklarını belirtti.

'DÖVİZ KRİZİYLE BAŞLAYIP'

2017'de başlayan döviz krizi ve İran riyalinin büyük değer kaybetmesinin protestoların patlak vermesine yol açtığına, bunları Trump yönetiminin nükleer anlaşmadan çekilip yaptırımları yürürlüğe sokmasının izlediğine dikkat çeken Ruhani, ABD’nin 2018 yılında İran halkını devletten soğutmak ve devleti işlevsiz hale getirmeye çalışmak çerçevesinde faaliyet yürüttüğünü kaydetti.

Yaptırımların İran halkını ve ekonomik gelişmeyi olumsuz etkileyeceğini, ancak İran devletine ve hükümetine diz çöktüremeyeceğini söyleyen Ruhani, "Amerika'nın amacı İran'ın İslami sistemine diz çöktürmek, ama bunda başarısız olacak, fakat şüphesiz ki yaptırımlar insanların yaşamlarını, ülkenin kalkınmasını ve ekonomik gelişmesini etkileyecek" diye konuştu.

'EKONOMİ SORUN YUMAĞI'

İran'daki sisteme yönelik eleştirileri de eksik etmeyen Ruhani, devlet sektörünün küçülmesi, petrole bağımlılığın azaltılması, gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesi, bankaların yapısının reformdan geçirilmesi gerektiğini savundu:

"Bu ülkede özel sektör faal olsaydı ve bütçe ezici şekilde petrole bağımlı olmasaydı, yaptırımların etkisi çok daha az olurdu… Ülke ekonomisinin, ekonomik yapısının, bütçesinin ve bankalarının sağlıksızlığı önemli sorun"

'ABD'NİN TECRİT EDİLMESİ FIRSATINI DEĞERLENDİRMEDİK'

Konuşmanın BBC'nin aktardığı bir bölümüne göre Trump'ın İran'a yönelik yaptırımlar gibi uygulamaları yüzünden ABD'nin uluslararası toplumdan tecrit edildiğini, ülkesinin ise bu fırsatı değerlendiremediğini söyleyen Ruhani, buna gerekçe olarak, 'İran'da yolsuzluk ve adam kayırmacılığın en üst düzeye çıkmış olmasını' gösterdi. İran Cumhurbaşkanı, ağustos ayında da yolsuzluk ve mali suçlarla mücadele için özel bir mahkeme kurmuştu.

'ULUSLARARASI HUKUK AYAKLAR ALTINDA'

Amerikan yaptırımlarının İran halkı, bölgenin bütün nüfusu ve hatta uluslararası şirketleri hedef aldığını ve bunun tüm uluslararası anlaşmaları ve yasaları çiğnediğini belirten Ruhani, şunları söyledi:

"İran halkının ülkenin geleceğine, siyasi sistemine inancını kaybetmesini ve devletin işe yaramazlığına kani olmasını istiyorlar. İran halkını hükümetin ülkedeki durumu kontrol edemediğine ikna etmeye uğraşıyorlar."

BÜTÇENİN ÜÇTE BİRİ SÜBVANSİYON

İran meclisinde tartışılıp oylanacak Ruhani'nin 47 milyar dolarlık bütçesinin üçte biri dar gelirliler için devlet sübvansiyonlarından oluşuyor. Özellikle dar gelirlilerin gıda ve ilaç gibi temel ihtiyaçları sübvanse edilecek.

MEMURA YÜZDE 20 ZAM

Mart 2019'dan itibaren kamu çalışanlarının maaşlarına yüzde 20 zam öngörüyor.

'SAVUNMA BÜTÇESİNDE KESİNTİ' OLUR MU?

Ama aynı zamanda devletin harcamalarında önemli kesintiler de içeriyor.

İranlıların bütçeyle ilgili sosyal medya paylaşımlarında savunma bütçesinde yüzde 30 civarında kesinti olduğu aktarıldı.

#IRAN — In #Rouhani‘s proposed 1398 state budget, overall defense spending is reduced by 27.3%, Min of Defense budget by remarkable 50%, while #IRGC increased by approx. 25%. Informative thread on this below by @Tasnimnews_Fa‘s @HosseinDalirian 👇🏽👇🏽👇🏽👇🏽 https://t.co/5DVlEID4j2

— Adnan Tabatabai (@A_Tabatabai) 25 Aralık 2018

​