Ocak 2011 Devrimi ile en üst düzeye çıkan Türkiye-Mısır ilişkileri, seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin 3 Temmuz 2013'te askeri darbeyle devrilmesi ile en alt düzeye indi. Ankara-Kahire geriliminin sona erdirilmesinden yana olan CHP, Mısır'a heyet gönderdi. CHP heyetinin izlenimlerine göre Mısır, yaşanan gerilimin bitirilmesinden yana ve Türkiye'den bu konuda adım bekliyor.
Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz, TBMM Dışişleri Komisyonu üyeleri İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın'ın yer aldığı CHP heyeti 26-27 Mart tarihlerinde Mısır'da çeşitli temaslarda bulundu. CHP heyeti, izlenimlerini bir rapor haline getirecek ve ziyaret sonuçlarıyla ilgili de Dışişleri Bakanlığı'nı bilgilendirecek.
DIŞİŞLERİ, SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI, PARLAMENTO İLE GÖRÜŞME
2013 yılında da Mısır'a heyet gönderen CHP'nin ikinci ziyaretini heyette yer alan Oğuz Kaan Salıcı, Sputnik'e değerlendirdi. Mısır'a iki günlük bir ziyaret yaptıklarını ifade eden CHP'li Salıcı, amaçlarını "Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkilerin yaşamış olduğu sıkıntıdan dolayı başka bir kanal açılabilir mi, bu kanal üzerinden işler rahatlatılabilir mi ya da böyle bir imkan var mı, bunun bir zemin yoklaması, araştırılması" olarak ifade etti. Bunun için daha çok sonuç alabileceklerine inandıkları bir seviye de görüşmeler yaptıklarını söyleyen Salıcı, bu çerçevede Mısır Dışişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Mısır Parlamentosu Başkan Yardımcısı ve farklı siyasi eğilimdeki bir grup milletvekili ile görüştüklerini belirtti.
‘MISIR, İLİŞKİLERİN MEVCUT YAPIYLA İYİ SEVİYEYE GETİRİLMESİNİ İSTİYOR'
CHP'li Oğuz Kaan Salıcı, görüşmelerden edindikleri genel izlenimi, "Mısır'da Türkiye ile ilişkilerin şu anda bulunduğu noktadan daha iyi bir seviye getirilmesiyle ilgili bir istek var" sözleriyle dile getirerek şunları söyledi:
"Ama bu isteğin yerine gelebilmesi için Türkiye'nin atması gereken adımlar olduğunu ifade ediyorlar. Bu adımlarla ilgili somut bir tarifte bulunmuyorlar. Mısır'da şu anda anayasa yapılmış durumda 2013 yılından sonra, yeni bir parlamento seçimi yapıldı, hükümet oluştu, bu yapının meşru ve Mısır halkının istekleri sonucunda oluşmuş bir yapı olduğu ve bu yapıyla bundan sonraki sürecin götürülmesi gerektiğini ifade ediyorlar açık bir şekilde."
‘SİSİ'DEN RANDEVU İSTENMEDİ'
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah El Sisi ile görüşme talebinde bulunup bulunmadıkları sorusuna "Hayır, olmadı" yanıtın veren CHP'li Oğuz Kaan Salıcı, Mısır'ın Türkiye'den beklediği adımlarla ilgili soru üzerine de şöyle konuştu:
‘MISIR İLİŞKİLERİN BU SEVİYEDE OLMASINDAN ÜZGÜN'
"Bize şu tür şartlarımız var gibi bir şeyle yaklaşmadılar. Bu çok da hoş olmazdı zaten. Türkiye'nin bu konuyla ilgili görüşlerini Dışişleri Bakanı ve Dışişleri bürokrasisi ifade ediyor zaten ve bu konuda CHP bir kolaylaştırıcılık yapabilir mi, Türkiye ile Mısır arasında var olan gergin sürecin ilişkilerin daha iyiye götürülmesi yönünde bir rol bir inisiyatif alabilir mi ya da bunu almak için yapması gereken şeyler nedir, bunun analizini ve fotoğrafını çeken bir süreç yürüttük. Ama şunu gördük Mısır tarafı, ilişkilerin bu şekilde gergin olmasından üzgünler. Onlar Türkiye ile daha ileri seviyede ilişki kurulabileceğini, kurulması gerektiğini düşünüyorlar. Ama bunun için Türkiye'nin de atması gerektiği adımlar olacağını, olması gerektiğini söylüyorlar. Gerek ticari açıdan gerek siyasi açılardan.
‘RAPORDA ATILMASI GEREKEN ADIMLARA DA YER VERİLECEK'
Şimdi bu süreçte biz CHP olarak Türkiye'nin ne tür adımlar atması gerektiği ilgili bir çalışma yapacağız. Bir rapor hazırlanacak. Genel Başkanımıza sunulacak. Genel Başkanımızın onayı olursa bu raporla ilgili adımlar atılmaya devam edilecek. "
‘TİCARİ İLİŞKİLERİN ARTMASI DA SİYASİ İLİŞKİLERE BAĞLI'
Salıcı, ziyaretlerinde Türkiye ile Mısır arasındaki ekonomik ilişkilerin de hem Mısır Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde hem de bu ülkedeki Türk işadamlarıyla değerlendirdiklerini söyledi. Salıcı, Mısır'da yatırımı olan Türk işadamlarının konuya nasıl baktıklarını, nasıl zorlandıklarını, ne tür sorunlar yaşadıklarını öğrenmeye ve bunun üzerinden bir adım atılabilir mi bunları araştırdıklarını belirtti. Salıcı, "Mısır ile ekonomik ilişkilerde 2000'li yıllarda bir ivmelenme var yukarıya doğru. Son 5-6 yıl içinde ekonomik ilişkilerimiz yani dış ticaret hacmimiz önce düşmüş sonra hafif bir şekilde yükselmiş. Yani bir artış yok aslında. Israrla bu siyasi gerginliğin bir parçası olmaması gerektiğini ticari ilişkilerin ifade ettik. Bu siyasi gerginliğin Mısır ve Türkiye halkları arasında bir sıkıntıya dönüşmemesi gerektiğini de ifade ettik. Biz önümüzdeki dönemde Türkiye ile Mısır arasında ticari ilişkilerin devam etmesini artmasını destekliyoruz ama gördüğümüz kadarıyla ticari ilişkilerin artması siyasi ilişkilerde biraz da mesafe alınmasına bağlı" diye konuştu.
‘TÜRK YATIRIMCILARA SEMPATİ AZALMIŞ, VİZE DE ZORLUKLAR BAŞLAMIŞ'
Peki, Türkiye ile Mısır arasındaki siyasi gerginlikten bu ülkede yatırımları bulunan Türk işadamları nasıl etkilendi? Türk işadamlarının özel olarak olumsuz bir şey yaşamadıklarını ifade ettiklerini anlatan CHP'li Salıcı, "Mısır halkının onlara karşı olumsuz bir tavır içinde olmadığını ama daha önceki dönemlerde var olan sempatinin azaldığını ya da ortadan kalktığını ifade ediyor işadamları. Mısır'ın genel bürokratik durumundan onların da diğer Mısırlı yatırımcılar gibi onların da etkilendiğini ama son dönemlerde gidiş gelişler konusunda özellikle vize konusunda zorlanmaya başladıklarını ifade ediyorlar" dedi.
‘TÜRKİYE-MISIR İLİŞKİLERİ DÖNEMSEL SİYASİ BAKIŞLARA FEDA EDİLMEMELİ'
Türkiye-Mısır ilişkileri bu ülkede yaşanan darbe ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hükümet'in darbeye karşı sert açıklamaları ile gerildi. CHP'ye göre Türkiye'nin bu tutumunu değiştirebilir mi, iki ülke arasındaki ilişkiler yeniden normalleşebilir mi? Oğuz Kaan Salıcı bu soruyu iki ülkenin de devlet geleneklerine dikkat çekerek yanıtladı:
"Mısır bir devlet geleneği olan bir ülke, benzer şekilde Türkiye de. Yani bölgenin güçlü ülkeleri ve halklar arasında da bir dostluk bir kardeşlik bağı var geçmişe dayanan kültürel ve tarihe nedenlerden dolayı. Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler dönemsel siyasi bakışlara feda edilmemeli. Türkiye ile Mısır bir şekilde hem hükümetler düzeyinde hem ticari açıdan hem de insanlarımızın birbirini daha sıcak karşılaması açısından yakınlaşmaya ihtiyacı var. "
‘CHP, TÜRKİYE'NİN SORUN YAŞADIĞI BAŞKA ÜLKELERE DE HEYET GÖNDERECEK'
TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi CHP'li Oğuz Kaan Salıcı, parti olarak şu anda Türkiye'nin farklı ülkelerle yaşamış olduğu sıkıntıları aşma yönünde Dışişleri Bakanlığı ve Hükümet'in yaşamış olduğu sıkıntıları gördüklerini vurgulayarak, —aynı ülkenin insanları, aynı ülkenin çıkarlarına hizmet eden siyasi partiler olarak bu ülkelerle farklı bir yol açılabilir mi bunun üzerinde durduklarını söyledi. CHP heyetinin esas bakışının bu olduğunu, bu noktaya odaklandıklarını belirten Salıcı, "Bu görüşmeler devam etmek durumunda. Bir tek ziyaretle sonuçlanabilecek ya da mesafe alınabilecek şeyler değil bunlar. Onun için de CHP'nin önümüzdeki günlerde başka ülkelere belki tekrardan Mısır'a da bu tür görüşmeler yapmak üzere heyet göndermesi mümkün" dedi.
‘HEYET GÖNDERİLECEK ÜLKELER HENÜZ NETLEŞMEDİ'
Salıcı, CHP olarak Türkiye'nin sorun yaşadığı hangi ülkelere heyet gönderileceği sorusu üzerine de bu konuda henüz netleşen bir karar olmadığını belirtti. Salıcı, "Ama görüşmeler devam ediyor. Genelde Türkiye'nin sorun yaşadığı, dış politikasında karşılıklı kriz yaşadığı ülkelere gidip bir kanal açma yönünde bir iradesi var CHP'nin. Demokrasinin güzel tarafı da bu. İktidarın yapamadığı şeyleri bazen muhalefet kapı aralayabiliyor. Sonuçta bu tüm Türkiye'nin hepimizin yararına bir sonuç alabiliyor. CHP tamamen bu sorumluluk anlayışından hareket ediyor. Önümüzdeki dönemde Türkiye'nin siyasi ve ekonomik ilişkilerini geliştirmeye çalışıyor" diye konuştu.
