Bu zarfları, yolu, bir şeyin veya bir kimsenin nerede olduğunu, nereden nereye hareket ettiğini sorarak veya göstererek kullanırız. Bunlar, cümlede fiilden sonra gelir, fiile göre farklı hallerde kullanılır. Bugün üzerinde duracağımız zarflar, ‘где?’ [gde] (nerede?), ‘куда́?’ [kudá] (nereye?), ‘отку́да?’ [atkúda] (nereden?) sorularına yanıt verir.
İlk olarak işimizi kolaylaştıracak durumla karşılaşıyoruz. ‘Где?’ (nerede) ve ‘отку́да?’ (nereden) sorularına cevap veren ve yer belirten zarfların, —DA ve —DAn çekimleri neredeyse aynı (son 3 şekli farklı):
Где? – Nerede?
сле́ва [sléva] solda
спра́ва [správa] sağda
сза́ди [zzádi] arkada
впереди́ [fpiridí] ileride
внизу́ [vnizú] aşağıda
наверху́ [navirhú] yukarıda
Отку́да? – Nereden?
сле́ва [sléva] soldan
спра́ва [správa] sağdan
сза́ди [zzádi] arkadan
спе́реди [spéridi] ileriden
сни́зу [snízu] aşağıdan
све́рху [svérhu] yukarıdan
Şimdi ‘куда́?’ (nereye) sorusuna cevap veren zarflara bakıyoruz:
Куда́? – Nereye?
нале́во [naléva] sola
направо́ [napráva] sağa
наза́д [nazát] arkaya
вперёд [fpiryót] ileriye
вниз [vnis] aşağıya
наве́рх [navérh] yukarıya
Lütfen, Yer Belirten Zarfların Fiillerle kullanışlarına bakın:
Где? – Nerede?
находи́ться сле́ва (от) – (bir şeyin, bir kimsenin) solunda bulunmak
располага́ться спра́ва (от) – (bir şeyin, bir kimsenin) sağında bulunmak
видне́ться сза́ди (чего?) – (bir şeyin) arkasında görünmek
показа́ться впереди́ – ileride görünmek
стоя́ть внизу́ – aşağıda durmak
лежа́ть наверху́ – yukarıda durmak
Отку́да? – Nereden?
вы́йти сле́ва – soldan çıkmak
вы́ехать спра́ва – sağdan çıkmak
подойти́ сза́ди – arkadan yaklaşmak
подня́ться сни́зу – aşağıdan çıkmak, kalkmak
спусти́ться све́рху – yukarıdan inmek
Куда́? – Nereye?
поверну́ть нале́во – sola dönmek
пойти́ напра́во – sağa gitmek
верну́ться наза́д – geriye dönmek
дви́гаться вперёд – ileriye gitmek, ilerlemek
спусти́ться вниз – aşağıya inmek
подня́ться наве́рх – yukarıya çıkmak
Lütfen, örneklere bakın:
1.
— Где (нахо́дится) кинотеа́тр? – Sinema nerede (bulunuyor)?
— Кинотеа́тр (нахо́дится) спра́ва от метро́. – Sinema, metronun sağında bulunuyor.
2.
— Где сейча́с Серге́й? – Sergey şuan nerede?
— Серге́й уже́ (где?) внизу́, ждёт нас в ло́бби. – Sergey artık aşağıda, bizi lobide bekliyor.
— Хорошо́, дава́йте спу́стимся (куда?) вниз. – Tamam, aşağıya inelim.
3.
— Я е́хал по у́лице и вдру́г на меня́ (откуда?) спе́реди вы́ехал большо́й грузови́к. – Yolda gidiyordum, birden (ileriden) tam önüme büyük bir kamyon çıktı.
4.
— Пожа́луйста, верни́тесь (куда?) наза́д и подожди́те нас (где?) наверху́ в за́ле. – Lütfen, geri dönün ve bizi yukarıda, salonda bekleyin.
5.
— Лифт спусти́лся (откуда?) све́рху (куда?) вниз и сейча́с сно́ва подни́мется (куда?) наве́рх. – Asansör yukarıdan aşağıya indi ve şimdi tekrar yukarıya çıkacak.
6.
— Мы пи́шем (откуда?) сле́ва (куда?) напра́во, а ара́бы – (откуда?) спра́ва (куда?) нале́во. – Biz soldan sağa yazıyoruz, Araplar ise sağdan sola yazıyor.
7.
— Он смо́трит на всех (откуда?) све́рху (куда?) вниз. – Herkese yukarıdan bakıyor.
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…
