Düzenleme Bağlaçları – Соединительные союзы

Bugünkü dersimizde dört Düzenleme Bağlacı üzerinde duracağız. Bunlar, cümle içinde sözcükleri birleştirerek düzenler: и [i], а [a], но [no], и́ли [ili].

I. И – ve
Rusça’daki ‘и’ [i] bağlacı, Türkçe’deki ‘ve’ bağlacı gibi kullanılır.
Lütfen, aşağıdaki örneklere bakın:
1.
Ле́на и Ка́тя подру́ги. – Lena ve (ile) Katya arkadaş.
2.
Я вас слу́шаю и понима́ю. – Sizi dinliyorum ve anlıyorum.
3.
Он меня́ ви́дит и не здоро́вается! – O beni görüyor ve selam vermiyor!
 
II. А – ise, da
Rusça’da ‘а’ [а] bağlacı, iki basit cümleyi bağlar, Türkçe’deki ‘ise’, ‘da’ yerinde kullanılır. Dikkat! Rusça’da ‘а’ bağlacı, ait olduğu kelimeden önce gelir:
4.
Я э́то зна́ю, а ты не зна́ешь. – Ben bunu biliyorum, sen de (ise) bilmiyorsun.
5.
Серге́й врач, а Ка́тя – медсестра́. – Sergey doktor, Katya ise hemşire.
 
III. Не…, а… – …değil,….
‘А’ bağlacı birleşik bağlaç içinde de kullanılır. Bu şekilde öznenin iki özelliğinden veya eyleminden birine vurgu yapılıyor:
6.
Андре́й не студе́нт, а преподава́тель. – Andrey öğrenci değil, öğretmen.
7.
Я сейча́с не рабо́таю, а отдыха́ю. – Şimdi çalışmıyorum, dinleniyorum (Çalışıyor değil, dinleniyorum).
 
IV. Но – ama, fakat
Rusça’da ‘но’ [no] bağlacı, iki cümlecik arasında veya cümlenin iki kısmı arasında karşıtlık gösterir; Türkçe’deki ‘ama’, ‘fakat’ gibi kullanılır.
8.
Дени́с молодо́й, но о́чень о́пытный дире́ктор. – Denis genç ama çok tecrübeli bir müdür.
9.
Мы всё понима́ем, но сказа́ть ничего́ не мо́жем. – Herşey anlıyoruz, ama birşey söyleyemiyoruz.
 
V. Или – veya, yoksa
‘И́ли’ [íli] bağlacı, cümlede bir seçenek veya tahmin belirtir.
10.
— Вы бу́дете пить чай и́ли ко́фе? – Çay mı kahve mi (çay veya kahve mi) içersiniz?
— Я бу́ду ко́фе. – Kahve içeyim.
11.
Пожа́луйста, позвони́ и́ли пришли́ сообще́ние. – Lütfen, ara veya mesaj gönder.
12.
Не опа́здывайте на собра́ние, и́ли мы начнём без вас. – Toplantıya geç kalmayın, yoksa sizsiz başlayacağız.
 
VI. И́ли…и́ли… — ya…ya…; ya da
‘И́ли…и́ли…’ [íli…íli…] bağlacı, seçenek belirterek Türkçe’deki ‘ya…ya…’ bağlacı gibi kullanılır.
12.
Кто́-то из нас обяза́тельно сде́лает э́ту рабо́ту: и́ли я и́ли Макси́м. – Birimiz bu işi mutlaka yapacak, ya ben ya (da) Maksim.
13.
И́ли рабо́тай и́ли увольня́йся. – Ya çalış ya (da) işten ayrıl.
 
Son olarak sizlerle yukarıdaki bağlaçları içeren Rus atasözlerini paylaşıyoruz:
Терпе́нье и труд всё перетру́т. – Sabır ve emek her şeyi elde ettirir (Sabreden derviş muradına ermiş).
В гостя́х хорошо́, а до́ма лу́чше. – Misafir olmak güzel, evine dönmek ise daha güzel (Evceğizim evceğizim sen bilirsin halceğizim).
Не име́й сто рубле́й, а име́й сто друзе́й. – Yüz rublen olmasa yüz arkadaşın olsa daha iyi (Dost bir ise azdır, düşman bir ise çoktur).
И́ли пан и́ли пропа́л. – (önemli bir seçim hk.) Ya devlet başa, ya kuzgun leşe.
 
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…