'BMGK reformu kaçınılmaz ama şimdi değil'

Hindistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üye sayısının artırılması isteyen 4 ülkenin yarın bir araya geleceğini duyurdu. BM reformuyla ilgili müzakerelerin ele alınacağı dörtlü görüşme, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin girişimiyle organize edildi.

Görüşmeye Hindistan Başbakanı'nın yanı sıra, Japonya Başbakanı Şinzo Abe, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff katılacak.

BM Genel Kurulu, 14 Eylül'de Güvenlik Konseyi reformuna ilişkin karar kabul etti. Dönüşümlere ilişkin yazılı teklifler, konuyla ilgili kasım ayında yapılması planlanan müzakerelerin temelini oluşturacak.

Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Asya ve Ortadoğu Merkezi Başkan Yardımcısı Boris Volhonskiy, bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Öncelikle şunu söylemek gerekir ki, BMGK reformu uzun zaman önce kaçınılmaz hale geldi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan mevcut yapısı, yani hepsi şu anda nükleer güç olan 5 daimi üye, bu süre içinde yaşanan değişiklikleri yansıtmıyor. Güvenlik Konseyi oluşturulduğu zaman ‘görünmez' olan veya 2. Dünya Savaşı'nda mağlup olan ülkelerin rolü önemli ölçüde arttı.

'ÇİN, JAPONYA'NIN ADAYLIĞINA KARŞI OLACAK'

Güvenlik Konseyi'nde daimi üye iddiasında bulunan ülkeler arasında Hindistan, hiç şüphesiz, ekonomide büyük başarılar elde etti ve dünya arenasında büyük nüfuz sahibi oldu. Ancak BMGK genişlemesinin çok layık da olsa tek bir ülkenin daimi üyelere eklenmesiyle gerçekleşmeyeceğini dikkate almak gerekir. Muhtemelen birkaç ülke ‘paket' şeklinde kabul edilecek. Ancak bu noktada pek çok zorluk ortaya çıkıyor, çünkü birçok ülkenin çıkarları çatışıyor hatta çelişki içine giriyor. Örneğin Çin, Japonya'nın adaylığına kesinlikle karşı olacak.

Veto hakkı da kritik konular arasında.  Zira daimi üye sayısı artırılırsa ve tüm üyelere veto hakkı verilirse karar alımı tamamen imkansız hale gelecek. 9 üyeden biri, herhangi bir konuda mutlaka veto hakkını kullanır. Yeni üyelere veto hakkının verilmemesi ise ayrımcılık olarak görülecek. Mevcut daimi üyeler ise veto hakkından kesinlikle vazgeçmeyecek. Böylece koordinasyona, uzlaşmacı çözümlerin bulunmasına ihtiyaç olduğu ortada, bunun da en az 2-3 yıl alacağını düşünüyorum.

Hindistan, bu süreçte en aktif ülke. Başbakan Narendra Modi'nin Dörtlü Zirve'yi organize etmesi bunun kanıtı. Hindistan'ın Asya ve dışındaki nüfuzu çok büyük. Ayrıca bu ülkenin nüfusa göre dünyanın en büyük ikinci ülkesi olduğu dikkate alınması gerekiyor. Elbette, BMGK'da daimi üyelik hakkı için mücadele eden ülkelerin oluşturduğu ‘ikinci kademenin' lideri olmak istiyor. Bu, Hindistan'ın küresel politikadaki gerçek nüfuzunu yansıtıyor."