‘MÜBADELE BİZDE ZORUNLU OLDU'
"Lozan Mübadilleri Vakfı, aileleri zorunlu göçle gelmiş olanların birinci ve ikinci kuşaklarından oluşuyor. Mübadeleye yol açan o zamanki sebepleri anlamak lazım. Mübadelenin en önemli sebebi savaşlardır. 1912 Balkan savaşından başlayan 1922'de sona eren 10 yıllık bir savaş sürecinden geçtik. Farklı gruplar arasında çatışmalar yaşandı. O zamanlar ulus devlet inşası söz konusuydu ve farklılıklara önem göstermiyordu.
Çoğunluğun dininden farklı bir dine inananlar ne yazık ki göçe zorlandı. Mübadele gönüllü değil zorunlu oldu. Yaklaşık iki taraftan 2 milyon insan bu zorunlu göçe tabi tutuldu. Bu aslında büyük bir travmaydı.
Mübadeleye Türk ve Yunan bakışı farklı. Oradaki yazarlar çizerler konuya 1922 felaketi olarak bakılıyor. Türkiye'de bu mesele gündemde tutulmamış yok sayılmış. Oysa mübadele çift taraflıdır. Empati yapılmasını sağlıyor. Amacımız yaşanan dramı gündeme getirmek bir daha olmamasını sağlamak. Çünkü çatışma bölgelerinde siyasiler işin kolayına kaçıp mübadeleyi gündeme getiriyorlar. Halbuki esas olan insanları yaşadıkları doğdukları bölgelerde tutabilmek. Mübadele ve zorunlu göç insanların bir arada yaşamasına engel olan bir olaydır.
Benim ve bütün mübadillerin ilginç öyküleri var. Sadece taşınabilir eşyalarını yanlarında getirdiler. Çok zorlu bir şekilde taşındılar. Ölülerini defnetme imkanı bile bulamayıp denize attılar. Aileler dağıldı. Hala birbirini arayan aileler var. Ailelerin bir kısmı Ege'de bir kısmı Karadeniz'de gibi dramlar var. Yunanistan'da kalan aile fertleri bile var. Onlar hala birbirlerini arama ve bulma derdindeler. İnsanlar uzun seneler mübadil kimliklerini saklamak zorunda kaldı."
