‘OY VE ÖTESİ 7 SEÇİMDİR SANDIKLARA SAHİP ÇIKIYOR'
"2014 seçimlerinden bu yana gözlemcilik yapıyoruz. 24 Haziran seçimleri bizim 7. seçim tecrübemiz olacak. Daha önce 45 ilde destek vermiştik, şu anda 81 ilde bu desteği verme kararı aldık. Resmi sonuçları karşılaştırmak için T3 tutanak sistemimizi devreye aldık. İlk olarak 2011'de kullandığımız mobil uygulama indirilebilir durumda ve devrede. Uygulamanın içinde eğitim videoları, örnek şikayet dilekçeleri ve tutanaklar var. Bunları yanlarında A4 kağıt götürüp o örnekten bakarak hemen yazabilirler.
Mühürsüz oylarda bir bilgi kirliliği var. Kanun değişikliği öncesinde mühürsüz zarf ve pusulalar geçersiz deniyordu. Ama son değişikliklerle yeni bir düzenleme geldi. Zarfların mühürlenmesi hala önem taşıyor. YSK filigranı arsa belirlenen biçim ve renkteyse ve ilçe seçim kurulu mührü varsa sandık kurulu mührünün olmaması geçerliliğini ortadan kaldırmıyor. YSK genelgesi bir ay kadar önce çıktı. Yeni değil.
Pusulalar bakımından durum daha farklı. Yine oy pusulaları da sandık kurulu tarafından mühürlenmeli. Ancak sandık kurulunun ihmali durumunda yine pusulalar geçerliliğini koruyacaktır maddesi geldi. En güzel çözüm sandık kurulu başkan ve üyelerinin ihmalini ortadan kaldırmak için müşahitlerin pusulalar mühürlenirsen orada bulunması ve pusulaları mühürlediniz mi diye sormaları. İhmal değil kasıt olduğunu ortaya koymaları. Kaç adet zarf ve pusulanın mühürlendiği not edilirse günün sonunda sorun olup olmadığı ortaya çıkacaktır. İki seçime ait pusulalar tek bir zarfa konacak. Aynı zarf içinde farlı seçimler pusulalar varsa çıkan pusula sayısına dikkat edilmeli. Sayım aşamasında iki milletvekili pusulası bir cumhurbaşkanlığı çıkarsa sadece cumhurbaşkanlığı dikkate alınmalı.
İttifak, 24 Haziran'da ilk kez uygulanacak. İttifak içinde seçime giren partilerin pusula üstünde bir ittifak alanı olacak. Nereye mühür vurulursa oy kime sayılacak konusu önemli. Yani partiye mi gidecek yoksa ittifaka mı gidecek diye bakılmalı. Eğer partilere değil ittifaka basılması isteniyorsa parti sınırlarının dışına, partilere oy verilmek isteniyorsa partinin sınırları içindeki alana oy basılmalı. Sandık kurulu başkanları kamu görevlilerinden seçildi. Zaten görevlendirmeler yapıldı. Bu kişi tek yetkili değil. Birtakım spekülasyonlar yapmak doğru değil. Kurul olarak karar alınmak zorunda.
Dikkat edilmesi gereken şeylerden biri, seçim uygulamalarına ne kadar hakim olursak o kadar az sorun çıkıyor. Sorunların en çok yaşandığı konu bilgisizlik oluyor. Aslında orada seçim süreçlerine hakim kişiler olursa sandık kurulu başkanına hatırlatma yapabilir.
Kolluk hükmü önceden kanunda vardı. Yeni değişiklikle ihbar üzerine sandığa gelmeleri mümkün oldu. Burada kolluğun sandık çevresine gelmesinin istisna olduğu akılda tutulmalı. Cebir şiddet veya tehdit kullanılırsa kolluk güçlerinin devreye girmesi lazım. Suç işlemeye müdahale edecek ancak örneğin sayıma müdahale etmeyecek. Sandık kurulundakiler veya başkan git derse kolluk güçleri gitmek zorunda.
Müşahitler T3 uygulamasıyla tutanağın fotoğrafını çekip uygulamaya yüklüyorlar. Islak imzalı bir kopyasını da alıyorlar. Ardından gece tüm tutanaklar gelince T3 sistemine görseller aktarılıyor. O gün için gönüllü olanlar görsellerdeki rakamları sisteme giriyor. Ardından YSK sonuçlarıyla bizim sonuçlarımızı kıyaslayıp bir rapor yayınlıyoruz. Bu sene itiraz süreleri de kısaltıldı. Biz bir dernek olduğumuz için itiraz yetkimiz yok. Bunu siyasi partiler yapabiliyor sadece."
