'İş sağlığı ve güvenliği'nde neler değişti?

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen İş yaşamıyla ilgili düzenlemeleri içeren İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı ile iş kazalarının azaltılması ve verimliliğin artırılmasını hedefleniyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 7 Haziran'daki seçim nedeniyle tatile girmeden önce "İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası"nı kabul etti. Kanun, iş güvenliğine ilişkin önemli unsurları içeriyor. Düzenlemenin ayrıntılarını Dr. Resul Kurt anlattı:

301 madencinin Soma'da hayatını kaybetmesinden sonra, yine Ermenek'te yaşanan maden faciasında 18 madencinin yaşamını yitirmesinden sonra yaşam odalarının madenler için vazgeçilmez ve temel şartlardan biri olduğu gerçeğiyle yüz yüze geldik. Bununla ilgili olarak TBMM'de en son torba yasayla iş sağlığı ve güvenliği yönünden önemli bir adım atıldı ve madenler için yaşam odası kurulması yönünde bir düzenleme yapıldı.

SOMA'DAKİ HAKLARI ERMENEK İÇİN DE GEÇERLİ

Ermenek'te hayatını kaybeden vatandaşların hak sahiplerinin hem sorunları çözülmüş olacak hem de birtakım haklar verilecek. Soma maden kazası ile Ermenek kazası arasında madenlerde vefat eden işçilerin yakınları da aynı haklardan yararlanabilecekler.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI TEHLİKEYİ HABER VERECEK

İşverenlere teknik rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen iş yeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları, görev aldıkları işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkların bildirilmesini, tedbirlerin yerine getirilmesini ve tavsiyelerini belirleyecek ve işverenlere yazılı olarak bildirecek. Bildirilen eksiklik ve aksaklık varsa, acil durdurmayı veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri hayati tehlike arz etmesine rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması halinde, işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının bu durumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmesi gerekecek. Bildirim yapması gerektiği halde bildirim yapmadığı tespit edilen iş yeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının belgesi 3 ay, bu şekilde tekrar bir olay yaşanması halinde de 6 ay süreyle askıya alınacak. Bu bildirimden dolayı iş yeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı işten çıkarılamayacak.

ÜRETİM ZORLAMASI YAPILAMAYACAK

Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve kamudan ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin arttırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan; üretim veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma yapılırsa iş durdurulacak. İş yerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.

ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI OLAN İŞVERENE İHALE YASAKLANACAK

Ölümlü iş kazası meydana gelmişse 2 yıl süreyle kamu ihalelerinden yasaklanma söz konusu olacak. Bu özellikle inşaat ve maden işyerlerindeki ölümlü iş kazalarını ciddi oranda azaltacak.

CEZALAR ARTIRILACAK

İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her aykırılık için ayrı ayrı çalışan başına 500 lira, işin durdurulması nedeniyle işsiz kalanlara ücretlerini ödeme veya başka iş verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere ihlale uğrayan her çalışan için aykırılığın devam ettiği her ay için 1000 lira, çalışanlarına Avrupa standartların uygun CE işaretli olmayan, kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira para cezası uygulanacak. Yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmak gerekiyor. Bunu kurmayan işletmelere çalışan başına 500 lira para cezası verilecek. Bu cezalar katlamalı olarak arttırılacak.

KAZA OLMAZSA ÖDÜL VERİLECEK

Çok tehlikeli sınıfta 10'dan fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanacak bir kaza olmayan işyerlerine işsizlik sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere 3 yıl süreyle yüzde 1 oranında alınacak.

MADENLERDE ÇALIŞMA SİSTEMİ DEĞİŞECEK

Haftada 6 gün 6 saatten 36 saat çalışmak yerine, 5 gün 7,5 saatten 37,5 saat çalışılma esasına geçilecek.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ ZORUNLU OLACAK

Çok tehlikeli ve tehlikeli işyerlerinde çalışan kişiler için "Mesleki Yeterlilik Belgesi" alınacak.

OKULLARA ‘İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ' DERSİ GELECEK

Meslek liseleri ile ilgili üniversitelerin fakültelerine zorunlu olarak "İş Sağlığı ve Güvenliği" dersi konulacak.

ÇİP SİSTEMİ KURULACAK

Yeraltı çalışmalarında hazırlanacak planların üç boyutlu olması zorunlu hale getirilecek. Maden işçilerinin bulunduğu yeri gösteren bir çip her işçide bulunacak ve bu düzenlemelerin 1 yıl içinde uygulamaya geçmesi gerekecek.

TEFTİŞLER GÖRÜNTÜLÜ YAPILACAK

İş müfettişleri, maden ve inşaat sektöründe, iş sağlığı ve güvenliği teftişlerini görüntülü ve fotoğraflı olarak yapacaklar. Böylece denetimlerin ciddi bir şekilde yapılıp yapılmadığıyla ilgili veya hangi bölgelere gidildiği hangilerine gidilmediği ile ilgili herhangi bir şüphe kalmayacak.

YAŞAM ODALARI ZORUNLU OLACAK

Yeraltı maden işyerlerinde kaza anında işçilerin sığınabilecekleri sığınma odalarının oluşturulması ve uluslararası standartlara uygun şekilde yapılması gerekecek.

İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATI ÖDENECEK

Soma Madenlerinden işten çıkartılan 2831 maden işçisinin ödenmeyen kıdem tazminatları Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından işçilere ödenecek ve iş yeri sahibinden tahsil edilecek.