NBA ile en önemli dış pazarı olan ve 500 milyon hayranı bulunan Çin arasında Hong Kong'da haftalardır süren Pekin'e yönelik protestolar üzerinden kriz çıktı.
Her şey, NBA'in Çin'e açılmasında 2002 draftında Çinli basketbolcu Yao Ming'i bir numaradan seçerek önemli rol üstlenmiş Houston Rockets takımının Genel Menajeri (GM) Daryl Morey'in attığı tweetle başladı.
"Özgürlük için mücadele, Hong Kong'a destek" tweetini atan Morey, tepkiler üzerine haftasonunda mesajı sildi ve pazartesi günü özür diledi.
Ama bunlar Çin'de Houston Rockets ile bağların askıya alınmasını, Houston Rockets maç yayınlarının durmasını ve sponsorlukların geri çekilmesini önlemeye yetmedi.
CCTV, China’s state broadcaster, said it would suspend broadcasts of the NBA’s pre-season games. The decision follows backlash in China over a tweet that expressed support for protesters in Hong Kong. https://t.co/GqRTCr4fCy
— The New York Times (@nytimes) October 8, 2019
Üstüne üstlük NBA maçlarının TV'de gösterim hakkını elinde tutan Çin devlet televizyonu CCTV, sezon öncesi maç yayınlarını askıya aldığını ve bu hafta Çin'de oynanacak iki NBA gösteri maçını yayımlamayacağını açıkladı. CCTV'nin NBA ile tüm işbirliği ve alışverişe soruşturma açtığını duyurması da bütün maç yayınlarının kesilmesi ihtimalini beraberinde getirdi.
UPDATE: Chinese state TV has now said it will cease all NBA preseason broadcasts after NBA Commissioner Adam Silver defended the freedom of speech rights of Rockets' general manger Daryl Morey https://t.co/4LVAxiUFV9 pic.twitter.com/tWfg2cNmAE
— NowThis (@nowthisnews) October 8, 2019
500 milyon takipçisinin bulunduğu dev bir pazarı kaybetmek istemeyen NBA de açıklamalarıyla işleri yüzüne gözüne bulaştırdı.
İlkin NBA İletişim'den 'Rockets GM'ye ait tweetin Çin'de pek çok NBA severi derinden kırdığının farkında oldukları, kişisel tweetin Rockets ya da NBA'in değerlerini temsil etmediği, bu değerlerin bireylerin kendilerini eğitmesi ve kendileri için önemli konularda görüşlerini paylaşmalarını desteklediğine' dair açıklama geldi.
The NBA's original statement:
— Yiqin Fu (@yiqinfu) October 7, 2019
Recognize that [Morey's views] have deeply offended many in China, which is regrettable.
Translation it posted on Chinese social media:
Extremely disappointed in Morey's inappropriate statement. No doubt he's severely hurt the feelings of CN fans. pic.twitter.com/pi5PdQq3q9
"Çin'in tarihi ve kültürüne büyük saygımız var. NBA ve sporun kültürel bölünmelere köprü kuran ve insanları biraraya getiren birleştirici bir güç olarak kullanılabilmesini umuyoruz" de denilen açıklama, ABD'de bazı kesimlerce 'Çin'deki despotik rejime yaltaklanma' olarak yorumlanıp eleştirildi.
Özellikle ABD Kongresi üyeleri organizasyonu yaylım ateşine tutarken, NBA Komiseri Adam Silver'den NBA değeri olarak ifade özgürlüğünü savundukları açıklaması geldi.
Adam Silver on the NBA’s situation in China: “I recognize our initial statement left people angered, confused or unclear on who we are or what the NBA stands for. Let me be more clear....” pic.twitter.com/UfGqm7Kqax
— Rachel Nichols (@Rachel__Nichols) October 8, 2019
Houston GM'sinin ifade özgürlüğünü savunan NBA Komiseri, "Amerika ve Çin'dekiler dahil dünya çapında insanların farklı konularda farklı bakış açılarında olması kaçınılmaz. Bu görüş ayrılıklarıyla ilgili hakemlik yapmak, NBA'in rolleri arasında yer almıyor" dedi.
We still feel it is "critically important" to adhere to our values of free expression, even if these are the consequences for that, says NBA Commissioner Adam Silver https://t.co/forkoa2hT5 pic.twitter.com/EIDjhpcmS3
— Bloomberg (@business) October 8, 2019
Gösteri maçları için Japonya'da bulunan Silver, Morey ifade özgürlüğünü kullandığı için NBA'in özür dilemeyeceğini, NBA'in ifade özgürlüğü dahil değerlerinden ödün vermek istemediğini belirterek şunları ekledi:
"Çin'deki pek çok dostla doğrudan iletişime geçtim ve aralarında milyonlarca hayranımızın da olduğu bu kadar çok kişinin sinirlenmiş olmasından pişmanlık duydum"
Adam Silver says he plans to meet with Yao Ming, who is now the chairman of the Chinese Basketball Association. Silver: “I’m hoping together Yao and I can find an accommodation, but he is extremely hot at the moment and I understand it.”
— Rachel Nichols (@Rachel__Nichols) October 8, 2019
"Çin'deki çıkarlarımıza ve sinirlenen ortaklarımıza sempatiyle bakıyorum. Onlara sempati beslerken aynı zamanda ilkelerimize bağlı kalmanın tutarsızlık olduğunu düşünmüyorum."
Adam Silver re-states his support for Rockets GM Daryl Morey’s freedom of speech, but notes that freedom of speech “has consequences,” and that now “we will have to live with those consequences.”
— Rachel Nichols (@Rachel__Nichols) October 8, 2019
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, Çin Basketbol Ligi'nin Morey'i eleştirmesine atıf yaparak Pekin'in pozisyonunun 'çok net' olduğunu ifade etti.
"Onlara sıradan Çin vatandaşının tepkisine dikkat etmelerini tavsiye ederim" diye çıkışan Geng, Çin kamuoyunun görüşü anlaşılmazsa alışveriş ve işbirliği yapılamayacağını söyledi.
Sözcü, Çin'in ulusal egemenlik ve güvenliğini kararlılıkla korumak için kesin ve güçlü önlemler alacağını sözlerine ekledi.
