Kadir Has Üniversitesi tarafından yapılan Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırmasının 2016 yılı sonuçları açıklandı.
Araştırmaya göre katılımcılar arasında Rusya'yı tehdit olarak görenlerin sayısı çoğunlukta. Rusya'ya ait uçağın Suriye'de düşürülmesini destekleyenler ile desteklemeyenlerin sayısı ise birbirine oldukça yakın. ABD, ülke için tehdit olarak görülüyor. Türkiye'yi ‘İslam ülkesi' olarak tanımlayanların sayısı azalsa da, yine de birinci sırada.
Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinem Akgül Açıkmeşe, koordinatörlüğünü yaptığı araştırmanın sonuçlarını Sputnik'e değerlendirdi.
Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırmasının 2016 yılı sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 58,2'si Türkiye'nin Rusya'ya ait uçağı düşürmesini desteklerken, yüzde 41,8 ise desteklemiyor. Oranların birbirine yakın olduğuna dikkat çeken koordinatör Açıkmeşe, "Neden desteklediklerini sorduğumuzda, öncelikli olarak ‘Büyük bir devlet olduğumuzu gösterdik' diyenlerin oranı en yüksek. Burada sınır ihlaliyle ilgili tartışmalarda dikkati çekiyor. ‘Sınırlarımızı korumamız lazım' diyenler de aşağı yukarı aynı oranlarda. Bunun dışındaki bir veri de ‘Türkmenlerin haklarını koruduk' diyenler. Desteklemeyenlere baktığımızda ise ‘Orantısız tepki verildi' diyen büyük bir çoğunluk karşımıza çıkıyor. Halk verilen tepkinin daha orantılı olmasını tercih ediyor. ‘Türkiye haksız konumda olduğu için' diyenlerin oranı yüzde 27,3. Bu da yine sınır ihlali tartışmasıyla çok ilintili. ‘Rusya'nın büyük devlet olması' verilen bir diğer önemli cevap. ‘Türkmenlerin durumunu zorlaştırdığı' gerekçesiyle desteklemeyenler yine bir diğer şık" dedi.
Açıkmeşe, katılımcıların kaynaklarının ise televizyon kanalları olduğunu söyledi:
"Yüzde 90 üzerinde bir oran televizyon yanıtını veriyor. Televizyon kanallarında ne yansıyorsa bilgi olarak, Türk halkı da ona göre bilgilerini şekillendiriyor. Belki farklı faktörlerde etkiliyor ama bu güncel bilginin alındığı yer televizyon."
DIŞ POLİTİKAYI DOĞRU BULMAYANLARIN ORANINDA ARTIŞ
Araştırma sonuçlarına göre, hükümetin özel olarak Suriye ve Ortadoğu'ya yönelik politikaları ile genel olarak izlenen dış politikası başarısız bulunuyor. Dış politikanın başarısız bulunmasında Rusya ile yaşanan krizin etkisine ilişkin yorum yapmanın güç olduğunu ifade eden Açıkmeşe, daha önceki verilerle kıyaslandığında Ankara'nın yürüttüğü dış politikayı doğru bulmayanlarının oranında artış yaşandığını söyledi.
Kamuoyu yoklamasında dikkat çekici bir diğer sonuç, Rusya'nın Türkiye için tehdit olarak algılanmasındaki artış.
Ankara'nın gelişkin bir işbirliği içinde olduğu ABD de tehdit olarak algılanıyor. Açıkmeşe, tehdit algısı sonuçlarına ilişkin olarak şunları kaydetti:
"Rusya'nın tehdit olarak artışı çok ciddi bir oran. Üç katı oranında artıyor. Daha önceki yıllarda sorduğumuzda Rusya yüzde 10 oranındaydı. Burada farklı olarak, özellikle de uçak hadisesiyle birlikte 34,9'a çıkmış durumda. Bu beklenen bir sonuçtu. Çok güncel bir gelişme ve bu gelişmeler halkın algısını doğrudan etkiliyor. Burada bizim açımızdan sürpriz bir sonuç olmadı."
"ABD ve İsrail, hep bu tehdit algılamalarında ön planda oluyor. Bu, gelenekselleşmiş bir cevap. ABD tehdit olarak algılanıyor ve ABD ile Türkiye arasında çeşitli sorunların varlığına inanılıyor. Halk terörle mücadele konusunda ABD'nin Türkiye'ye samimi davranmadığını düşünüyor. Ayrıca, ankete katılanların yüzde 67'si ABD'yi ‘güvenilmez, sömürgeci, düşman, çıkarcı ve ikiyüzlü' olarak tanımlıyor. ‘Türkiye hangi ülkelerle birlikte hareket etmelidir' dediğimizde, ABD'nin oranı 7,2. Halk, Türkiye'nin daha çok Azerbaycan'la ya da tek başına dış politika yürütmesi gerektiğini düşünüyor ağırlıklı olarak."
‘TÜRKİYE İSLAM ÜLKESİ' DİYENLER ORANI DÜŞSE DE BİRİNCİ SIRADA
Katılımcılar Türkiye'nin dış politikadaki öncelikli konumunu İslam ülkesi olarak tanımlıyor. Bu yanıtı Avrupa ülkesi ve Ortadoğu ülkesi diyenler izliyor. Açıkmeşe, Türkiye'yi ‘İslam ülkesi' olarak tanımlayanların sayısı azalırken, Ortadoğu ülkesi ve Avrupa ülkesi olarak tanımlayanların sayısının arttığını belirtti. Türkiye'nin hangi bölgelerde daha aktif bir politika izlemesi gerektiği sorusuna, yine Ortadoğu ve Avrupa yanıtını verenlerin çoğunlukta olduğunu aktaran Açıkmeşe "Halk Türkiye'yi Ortadoğulu benimsemiş ama Avrupalı olduğunu da unutmamış durumda" değerlendirmesinde bulundu.
