Peki halk gerçekten idam cezasının geri getirilmesini istiyor mu? İdamın getirilmesini isteyenlerin ya da istemeyenlerin gerekçeleri neler? Sputnik’in görüşlerini sorduğu ve idam cezasının getirilmesine karşı çıkan insanların önemli bir bölümü, işini kaybetme, yargılanma, gözaltına alınma gibi kaygılar nedeniyle görüşlerinin yayımlanmasını istemedi.
İdam cezasının geri getirilmesini doğru bulanların gerekçesi, 15 Temmuz darbe girişiminde yaşananlar ve cezanın bu tür eylemlerin planlayıcıları açısından caydırıcı olması.
‘KISAS DİNİN GEREĞİ, İDAM CEZASI GETİRİLMELİ’
İdamın geri getirilmesini destekleyenlerden biri esnaf Hüseyin Nuray. Nuray, idamın dinin gereği olduğunu, caydırıcı olacağını, PKK ve diğer örgütleri de bitireceğini düşünüyor:
“Topluma çok zarar veren bazı insanlar var. Çok fazla kişinin ölümüne neden oldular; çok kişiyi ve yakınlarını mağdur ettiler. İnsanların yüreğinin soğuması adına ve suçlara karşı caydırıcılık olması maksadıyla ve dinimizin de bir gereği olarak aslına bakarsanız, idam cezasının, kısas cezasının getirilmesini yürekten istiyorum. Devletimizin güvenliğine karşı, insanımıza karşı açıkça suç işleyenler var. Sivil halka kurşun sıkanlar var. Kimisi emir altında olduklarını düşünüyor ama ben bu konuda da haksız olduklarını düşünüyorum çünkü annesi babası karşısına geldiği zaman komutanı ‘vur’ dese de vurmaz. Direkt tüfeği komutanına döndürmesi gerekiyordu. Kim olursa olsun; erinden generaline kadar vatan haini olan herkes, Apo da buna dahildir, Meclisteki hainler de dahildir, hepsine soruşturma açılsın ve kimin vatanın güvenliğine, milletimizin bekasına karşı tehdidi varsa en ağır şekilde cezalandırılsın. Bunun PKK’yı ve diğer yasadışı örgütleri de bitireceğini düşünüyorum.”
Sefer Karademir, garson olarak çalışan bir hukuk öğrencisi. İdam cezasının tarih boyunca, yaratılan düşmanları bertaraf etmek için kullanıldığını vurgulayarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın idam cezası ile muhaliflerin mücadele etmesini engellemek istediğini belirtiyor:
“İdam cezaları tarih boyunca devletin o ülkede yarattığı düşmanları, kendi düşmanlarını bertaraf etmek için kullanılmış bir cezalandırma sistemi. Geriye dönüşü yok, bir kere verildiği zaman kişinin suçsuz olduğu ortaya çıksa bile artık o cezadan sonra, haksız yere öldürülmüştür. Pinochet Şili’de darbe yaptıktan sonra aynı şeyi yaptı, Hitler, Mussolini yaptı. Bugün Erdoğan da bunu yapmak istiyor. Erdoğan’ın yaratmaya çalıştığı İslamofaşist rejimin önüne geçen azımsanamayacak muhalif bir cephe var. İdam cezasıyla bu kitlenin mücadele etmesini engellemeye ve İslamofaşist sistemin oluşturulmasındaki engelleri ortadan kaldırmak için. İdam cezası getirilmesi politiktir.”
Manav dükkanında çalışan Hıdır Kiraz ise idam cezasının getirilmesini desteklemiyor: “İdam istemiyoruz. Cezaları varsa yargılansınlar ama idama karşıyız. İdamın kaldırılması için çok çaba sarf ettik.”
‘BU TALEP İKTİDARINI DAHA DA GÜÇLENDİRMEK İÇİN’
İdam cezasının kaldırılmasıyla bir ilerleme kaydedildiğini ifade eden doktora öğrencisi Başak Şamlıoglu “Bu talebin yalnızca kendi iktidarını biraz daha güçlendirmek için atılmış bir adım olduğunu düşünüyorum. Hiçbir zaman adalet sistemine güvenemedim ne yazık ki. Hakkaniyetli bir eğitim sistemi, hakkaniyetli bir çalışma düzeni olmadığı için belli noktalara gelen insanların belli özel niteliklere sahip olmadıklarını düşünüyorum. O yüzden de onların verecekleri kararların da yeterince nitelikli olmayacağı beni düşündürüyor” diyor.
‘ZORUMUZA GİDİYOR, İDAMIN GERİ GELMESİNİ İSTİYORUM’
Yusuf Sezener, 50 yaşında bir bayrak satıcısı. Darbe girişiminde bulunanların silah kullanmalarının zoruna gittiğini, idam cezasının geri gelmesi gerektiğini söylüyor:
“Bizim askerimiz bize silah sıkarsa, bu olaylara ne yapılabilir ki? Teröristler yapsa zorumuza gitmez ama kendi askerimiz, devletimiz bize silah çevirirse bizim zorumuza gidiyor. İnsan kendisini hala şokta hissediyor. Ben idam cezasının gelmesini istiyorum.”
‘MUHALİF OLDUĞUMUZ İÇİN BİZİ DÜŞÜNMEDEN ASABİLİRLER’
Öğretmen Çağdaş Savur, “Özellikle yaşadığımız ülkede idamın ne için kullanılacağı daha fazla tartışılması gereken bir şey. Bir kere yargıya kesinlikle güvenmiyorum. Daha önce kimleri hangi davalarla nasıl sindirdiklerini, muhalefeti nasıl bastırdıklarını biliyoruz. Bu ülkeden Deniz Gezmiş’ler geçti, 68’de asılan, 80 darbesiyle öldürülen insanlar vardı. En büyük korkumuz, muhalif olduğumuz için düşünmeden asabileceklerine inanıyorum. Cani bir iktidar var” diyor.
‘BAYANLARLA EMPATİ KURUYORUM, TECAVÜZCÜLER İDAM EDİLMELİ’
Bir kuruyemiş dükkanında çalışan 26 yaşındaki Ahmet Özcan, özellikle tecavüz suçu işleyenlerin idam edilmesi istediğini söyleyerek idam cezasının geri getirilmesini destekliyor:
“Siz karşınızdakinin bütün hayatını bitiriyorsunuz. Psikolojisi kalmıyor, sosyal bir hayatı kalmıyor, yeri geliyor evlenemiyor, hiçbir şey yapamıyor. Ben empati kuruyorum. Bayanlar açısından düşünüyorum.”
