Ankara’ya resmi bir ziyarette bulunan İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ziyaretinde ilk olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Çavuşoğlu ve Zarif, görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Zarif, Türkiye ve Rusya arasında Suriye konusunda kurulan üçlü mekanizmaya İran’ın da dahil olup olmayacağına ilişkin soruya “İran her zaman Türkiye’yle Suriye konusunda pozitif anlamda uyumlu oldu. Rusya’yla da bu anlamda çok iyi ilişkileri vardır. Biz şuna inanıyoruz; bütün tarafların Suriye’ye güvenlik ve huzur gelmesi için, çatışmaların bitirilmesi ve aşırılıkla mücadele için işbirliği yapmaları lazım. Bu yeni Türkiye’yle Rusya arasında başlayan işbirliğinden de çok memnunuz” yanıtını verdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Suriye'de kalıcı bir çözüm için Türkiye'nin İran'la işbirliğini daha da güçlendireceğini belirtti.
'ZARİF, DARBE GİRİŞİMİ GECESİ EN ÇOK GÖRÜŞTÜĞÜM DIŞİŞLERİ BAKANIYDI'
İran Dışişleri Bakanı’na 'sevgili kardeşim Cevad Zarif' şeklinde hitap eden Çavuşoğlu, İran’ın darbe girişiminin yaşandığı gece kendilerine verdiği destekten dolayı teşekkür etti. “O gece biz Samsun’da uyumadık, sabahladık ama Tahran’da da kardeşim Cevad Zarif bizimle beraber uyumadı. O gece en çok görüştüğüm dışişleri bakanıydı. O gece beni en az dört beş defa aradı, durumlar hakkında bilgi aldı. Daha sonra da defalarca görüştük” dedi.
Zarif’in ziyaretinin 18 Temmuz için planlandığını ancak darbe girişimi dolayısıyla ziyaretin ertelendiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Bugün kendi aramızda ikili ilişkileri değerlendirme fırsatımız oldu” dedi. İran Meclis Başkanı Ali Laricani’nin Türkiye’yi ziyaret edeceğini, iki ülke meclislerinin dış ilişkiler komisyonları başkanlarının da görüşeceğini, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin de İran’a gideceğini kaydeden Çavuşoğlu, iki ülke arasında 30 milyar dolar ticaret hedefini koruduklarını ifade etti.
Görüşmede Suriye konusunu da ele aldıklarını anlatan Çavuşoğlu, “Bundan sonraki süreçte daha yakın işbirliği içinde bu konuları değerlendireceğiz. Birlikte hemfikir olduğumuz konular var. Özellikle Suriye’nin toprak bütünlüğü konusunda hemfikiriz, bu da önemli bir konu. Bazı konularda görüş ayrılığımız bugüne kadar oldu. Ama o görüş ayrılığı olduğu zamanlarda bile diyaloğumuzu hiçbir zaman kesmedik. Biz, Suriye’de kalıcı bir çözüm için İran’ın yapıcı rolünün önemli olduğunu vurguluyoruz. Bugün de aynı çizgideyiz" dedi.
'SURİYE’DE ÇÖZÜM İÇİN İŞBİRLİĞİMİZİ DAHA DA GÜÇLENDİRECEĞİZ'
Çavuşoğlu, terör konusunu da görüştüklerini ifade ederek “Biz, İran’ın güvenliği ve istikrarını, Türkiye’nin güvenliği ve istikrarı olarak görüyoruz. İran’ın da böyle düşündüğünü biliyoruz. Ve İran’da PJAK, Türkiye’de PKK, Suriye’de PYD, bunların arasında ayrım görmüyoruz. Hepsinin de Türkiye’nin ve İran’ın güvenliğine tehdit olduğunu biliyoruz. Aynı şekilde yine bölgede DAEŞ, El Nusra, yine maalesef radikalleşen terör örgütleri var. Bunlara karşı da birlikte mücadele etmemiz lazım. Suriye’de kalıcı bir çözüm için bundan sonraki süreçte işbirliğimizi daha da güçlendireceğiz” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Bangladeş’te görev yapan bir Türk diplomatın Rusya’ya kaçtığı haberleriyle ilgili bir soru üzerine Bangladeş’te görev yapan üç Türk diplomatı geri çağırdıklarını, bunlardan birinin Türkiye’ye döndüğünü, diğer ikisinin ABD’ye kaçtığını belirtirken “Bu iddia yeni geldi bize, bunu detaylı şekilde inceleyeceğiz, takip edeceğiz” dedi.
Dışişleri Bakanlığı’nın toplam 208 memuru geri çağırdığını, bunlardan 32’sinin mazeretsiz ve izinsiz bir şekilde dönmediğini kaydetti.
Çavuşoğlu, darbe girişiminin ardından ABD’ye sığınan tümamiralle ilgili bir soru üzerine “ABD’deki amiral konusunda farklı bilgiler var. Bizdeki bilgiye göre buradaki amiral 30 Haziran’da casusluk davası için Türkiye’ye davet edilmiş. Kendisi uçağa binemediği hakkında vertigo olduğuna dair bir rapor almış. Daha sonra kendisinin görevine son verildiğine dair karar 27 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanmış. Kendisinin 26 Temmuz’da NATO toplantısına iştirak ettiği ileri sürülüyor. 27 Temmuz’dan bir gün önce bu toplantıya iştirak ettiği yönünde bilgi var. Bizdeki veriler bunlar” dedi.
'GÜLEN’İN İADESİYLE İLGİLİ OLUMLU SİNYALLER VAR'
Fethullah Gülen’in iadesiyle ilgili sürecin devam ettiğini, ABD nezdinde yapılan girişimler sonucu “bazı olumlu sinyaller” almaya başladıklarını kaydeden Çavuşoğlu, “23-24 Ağustos’ta ABD Adalet Bakanlığı’ndan bir heyet Türkiye’ye geliyor. 22 Ağustos’ta gelecekler, 23-24 Ağustos’ta da görüşmeler yapılacak” dedi.
ABD’den üst düzey ziyaretler beklediklerini, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Türkiye’ye gelmek istediklerini ilettiklerini, kendilerine sunulan tarihlerin uygun olduğunu belirttiklerini ifade eden Çavuşoğlu, “Ziyaretler henüz netleşmedi. Bize önerilen tarihler için biz ‘olur’ dedik. Ama henüz o tarihlerde gelip gelmeyecekleri konusunda bir teyit gelmedi. Ama önümüzdeki günlerde bu teyidin geleceğini umut ediyoruz” dedi. Çavuşoğlu, “Kerry 24 Ağustos’ta gelecek mi?” sorusuna da “24 Ağustos’ta gelmek istediklerini söylediler, biz de o günün uygun olduğunu söyledik. Teyit gelmedi” yanıtını verdi.
'YENİ DELİL VE BELGELERLE WASHINGTON’A GİDECEĞİZ'
Çavuşoğlu, “Bu ziyaretlerden sonra ve dosya hazırlandıktan sonra Adalet Bakanımız’la birlikte yeni delil ve dosyalarla Washington’a gidip iade için gerekli girişimlerde bulunacağız. Esasen her şey ortada. Aramızda iade anlaşması var, bugüne kadar da uygulamışız. Bu darbe girişiminin arkasında kim olduğunu tüm dünya biliyor. Diğer resmi delil ve belgeleri de ulaştıracağız. Beklentimiz ABD’nin en kısa süre içinde bu terörist başını Türkiye’ye iade etmesi” diye konuştu.
'TÜRKİYE HALKI BÖLGE HALKLARI ARASINDA İFTİHAR YARATTI'
Çavuşoğlu’nun ardından konuşan Zarif de Dışişleri Bakanı’ndan “Mevlüt Çavuşoğlu kardeşim” diye söz ederken “Türkiye halkını darbeciler karşısındaki direnişleri dolayısıyla tebrik ederim. Bölge halkları arasında iftihar yarattılar” dedi. İran halkının Türkiye halkı ve onların temsilcilerinin yanında olduklarını göstermek istediklerini vurgulayan Zarif, “Türkiye halkının sahnede olmasıyla darbenin üstesinden geldiler kazandılar. Bunu çok önemli bir hareket olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Enerji konusunda konuşan Zarif, elektrik ve doğalgaz hatlarının Türkiye’ye ve Avrupa’ya bağlantısını sağlamaya hazır olduklarını belirtirken doğalgaz ve elektrik alanındaki yatırımlara öncelik verilmesi gerektiğini ifade etti.
Terörizm ve aşırıcılıkla mücadele konusunda Türkiye ve İran’ın ortak bakış açısına sahip olduğunu ifade eden Zarif, “Biz Türkiye’nin güvenliğini kendi güvenliğimiz olarak görüyoruz. Darbe girişimi sırasında da Türk halkının yanında olduğumuzu ve hiçbir zaman Türk halkından uzaklaşmayacağımızı söyledik” dedi.
Zarif, Suriye konusunda da şöyle konuştu: “Belki bazı konularda farklı bakış açılarımız olabilir ama ihtilaflı konularda da ortak bakış açılarımız vardır. Suriye toprak bütünlüğünün korunması, Suriye halkının kendi geleceğini belirlemesi konusunda mutabıkız. IŞİD ve El Nusra’ya karşı durulması gerekiyor. İhtilaflı konularımızda ikili görüşmeler yapmamız lazım. Bölgemiz daha fazla çatışmaya ve aşırıcılığa tahammülümüz yoktur. Bu alanda işbirliği yapmamız lazım.”
Türkiye ve Rusya arasındaki normalleşme sürecine de değinen Zarif, “Türkiye ve Rusya’nın yeni bir işbirliğine başlamasından çok memnunuz. Bu anlamda iki ülke arasında işbirliğinin daha da arttırılması için yardımcı olmaya hazırız. Bu üç ülke de bölgenin huzuru ve barışı için çok önemlidir” diye konuştu.
Zarif, “Türkiye ile Rusya arasında kurulan üçlü mekanizmayı İran nasıl değerlendiriyor, İran da bu mekanizmanın içinde olmak ister mi?” sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Bizim iki önemli komşumuzun ilişkileri iyiye doğru gitti ve bu, bölgesel işbirliğine doğru gidiyor. Bu işbirliği hem Türkiye, hem de İran için önemlidir. İran her zaman Türkiye’ye Suriye konusunda pozitif anlamda uyumlu oldu. Rusya’yla da bu anlamda çok iyi ilişkileri vardır. Biz şuna inanıyoruz; bütün tarafların Suriye’ye güvenlik ve huzur gelmesi için, çatışmaların bitirilmesi ve aşırılıkla mücadele için işbirliği yapmaları lazım. Bu yeni Türkiye’yle Rusya arasında başlayan işbirliğinden de çok memnunuz.”
Zarif, İran’dan Türkiye’ye daha fazla turist gelmesini istediklerini belirtirken darbe girişimi sonrası İran’dan Türkiye’ye yönelik turların durdurulmasıyla ilgili olarak da “Bugün İran’dan çeşitli uçuşlar var, İstanbul’a ve Ankara’ya, bunlar devam ediyor. Uçaklar hep dolu geliyorlar türkiyeye. Darbe kalkışmasından sonra ortaya çıkan sorunlar İranlı turistlere yönelik bazı turların gecikmesine neden oldu. İran’dan Türkiye’ye turların tekrar başlaması için hükümet işbirliğine hazırdır. Biz şuna inanıyoruz ki bazı tur acenteleriyle ilgili sorunlar çözülecek ve İran’dan turlar yeniden başlayacaktır” diye konuştu.
