10 soruda tartışılan müftü nikahı

Müftülere resmi nikah kıyma yetkisi veren düzenleme TBMM’de kabul edildi. Siyasi platformlarda, kamuoyunda ve sosyal medyada çok tartışılan düzenlemeyi mercek altına alındı.

Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın 20 maddeden oluşan birinci bölümü TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Kabul edilen maddelere göre, İçişleri Bakanlığı'nın, evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi verebileceği kurumlar arasına il ve ilçe müftülükleri de eklendi. Habertürk'ten Murat Gürgen, düzenlemeyle ilgili akıllara takılan soruların yanıtlarını araştırdı. Müftü nikahı ile ilgili merak edilen soruların yanıtları şöyle:

1- MÜFTÜ, İMAM NİKAHI MI KIYACAK?

Müftülere 'resmi nikah kıyma yetkisi' veriliyor. Bu çerçevede resmi nikah töreninde hangi prosedür uygulanıyorsa, müftü de Medeni Kanun ve Evlendirme Yönetmeliği'ne uygun olarak aynı prosedürü uygulayacak. İmam nikahında söz konusu olan kadına mehir sorma, iki erkek şahit bulundurma ve dua etme gibi uygulamalar olmayacak. Müftü çiftlere evlenmeyi kabul edip etmediklerini soracak ve 'evet' yanıtını aldıktan sonra töreni 'Sizleri karı koca ilan ediyorum' diyerek tamamlayacak.

2- İMAM NİKAHI YASAKLANACAK MI?

Eskiden olduğu gibi, resmi nikaha ek olarak imam nikahı kıydırmanın önünde yasal engel yok. Ancak öncelik resmi nikahta. Medeni Kanun'un 143. maddesine göre; dini nikah kıyılabilmesi için imama aile cüzdanı gösterilmesi gerekiyor.

3- İMAM NİKAHININ YERİNE GEÇER Mİ?

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş "Müftülüklerin kıyacağı nikah dini nikah olmaz. Birisi dini nikah yapmak istiyorsa onu ayrıca yapması gerekir" dedi.

4- HANGİ CÜBBEYİ GİYECEK?

Müftüler nikah kıyarken beyaz imam cübbelerini değil, nikah kıymakla yetkili diğer görevlilerin giydiği kırmızı nikâh memuru cübbesini giyecek.

5- NEREYE BAŞVURU YAPILACAK?

Evlenme başvurusu belediyeler ile nüfus müdürlüklerine ya da köylerde muhtarlara yapılıyordu. Artık müftülükler de başvuru kabul edecek. Başvurulacak birimi çiftler seçecek.

6- NİKAH CAMİDE KIYILABİLECEK Mİ?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu "İbadethanelerde resmî nikah kıyılamayacaktır. Evlenme usul ve esaslarını düzenleyen mevzuatta bu konu açıkça belirtilmiştir: Dini mekânlarda resmi nikah işlemi yapılamaz" dedi.

7- YETKİSİNİ DEVREDEBİLECEK Mİ?

Türkiye genelinde 81 il ve 957 ilçe müftüsü görev yapıyor. Müftü sayısının nikah kıyma taleplerini karşılamaya yeterli olmayacağı tahmin ediliyor. Belediye başkanlarının nikâh memurlarını yetkilendirmesi gibi müftülüklerde de yetkinin memur ya da imamlara devredilmesinin önünde şu anda yasal bir engel bulunmuyor. Konuya yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yönetmelikle netlik kazandırılması bekleniyor.

8- NİÇİN İHTİYAÇ DUYULDU?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu "Burada yapılmak istenilen, gerek ülkemizin bazı bölgelerinin coğrafi şartları, gerekse yetkili memur sayısı dikkate alınarak insanların resmî nikâha ulaşılabilirliğini artırmaktır", AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Naci Bostancı ise "Burada yapmaya çalıştığımız, esasen aile kurumunu tahkim etmektir, aile kurumunu hukuki teminat altına almaktır. Müftü nikahı, hukuki sonuç doğuran, nikah işlemini kolaylaştırmak için bir yoldur" açıklamasını yaptı.

9- YABANCILAR BAŞVURABİLİR Mİ?

Müftüler yabancı eşle evlenen Türk vatandaşlarının nikâhını kıyamayacak. Yeni düzenlemede 'Eşlerden birinin yabancı olması halinde, evlendirmeye belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir' hükmü yer alıyor.

10- EŞ GAYRİMÜSLİM İSE NE OLACAK?

Bu konu TBMM içişleri Komisyonu'nda da gündeme geldi. Müftülerin Müslüman olmayan erkeklerin nikahını kıymak istemeyeceği ileri sürüldü. Ancak yapılan düzenlemeye göre, gayrimüslim eş, eğer Türk vatandaşı ise ve nikahının müftü tarafından kıyılmasını talep ettiyse, nikahın müftü tarafından kıyılmasının önünde yasal bir engel yok.

SAYILARLA ‘NİKÂH'

• 1.397 belediyede 14 bin evlendirme memuru görev yapıyor.
• 957 nüfus müdürü, 50.292 muhtar ile 228 yurtdışı temsilciliği de evlendirme yetkisine sahip.
• Gemi kaptanları ile uçak pilotları nikah kıymakla yetkilendirilebiliyor.
• Diyanet İşleri bünyesindeki 117.000 personelin çoğunluğu müftülüklerde çalışıyor. İmam sayısı ise 71.000 düzeyinde.
• 2017 yılının ilk 9 ayında, belediyelerde 426.258, nüfus müdürlüklerinde 3.212, muhtarlıklarda 16.543 nikâh kıyıldı. 19.979 nikah işlemi ise dış temsilciliklerde veya gemi kaptanı ve pilot gibi yetkilendirilmiş kişiler tarafından gerçekleştirildi.

YENİ DOĞAN BEBEĞE EN FAZLA ÜÇ İSİM

Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda yapılan değişikler kapsamında yeni doğacak çocuklara en fazla üç isim verilebilecek. Elektronik ortamdaki aile kütüklerinde, bireye ait tek bir kayıt tutulacak. Aile kütüklerinde yer alacak bilgilere velayete ve vesayete ilişkin unsurlar da ilave edilecek. Uluslararası Koruma ve Yabancılar Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye ve yabancılar kütüğüne kaydetmeye İçişleri Bakanlığı yetkili olacak. Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılacak.

Doğum olayları yurtiçinde 30 gün içinde nüfus müdürlüklerine, yurtdışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilecek. Kişiler kendileri ve alt ya da üst soylarına ait nüfus örneklerini e-devlet kapısı üzerinden sorgulayabilecek. Adres bildirimleri 20 gün içinde yapılacak. Kimlik paylaşım sistemiyle bürokrasiden kaynaklı işgücü ve zaman kaybı önlenecek.