Sigara satışında 'düz paket' dönemi

Sağlıkla İlgili Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Yasa, tütün ürünlerinin kullanımı, satışı ve iletişim araçlarında yer alış şekliyle ilgili önemli değişiklikler içeriyor.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaşan Sağlıkla İlgili Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun değişikliğinde tütün ürünleri için kapsamlı düzenlemeler de yer alıyor. Buna göre televizyon programlarında, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen eserlerde, tütün ürünlerinin kullanılması ve görüntülerine yer verilmesi ya da internet, topluma açık olan sosyal medya veya benzeri ortamlarda ticari gaye ile veya reklam amacıyla tütün ürünleri kullanılamayacak, görüntülerine yer verilemeyecek.

Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde ve üniversite yerleşkelerinde tütün ürünlerinin satışı yapılamayacak.

BÜTÜN TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN ÜZERİNDEKİ YAZI VE ŞEKİLLER AYNI OLACAK

Tütün ürünleri paketleri ile nargile şişelerinin üzerine, zararlarını belirten resimli ve Türkçe yazılı uyarı veya mesajların konulacağı alan, yüzde 65'den yüzde 85'e çıkarılacak.

Bütün tütün ürünlerinin üzerindeki yazı ve şekiller aynı olacak. Türkiye'de üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri; markanın yazım şekli, yazı karakteri, punto boyutu, paket üzerindeki konumu, paketlerin rengi, diğer yazı, ibare ve şekiller dahil olmak üzere, aynı şekilde tasarlanan düz ve standart paket biçiminde piyasaya arz edilecek.

SİGARA PAKETLERİNİN ÜZERİNDE MARKANIN LOGOSU OLMAYACAK

Marka, paketin sadece bir yüzeyine ve bu yüzeyin yüzde 5'ini aşmayacak şekilde yazılacak. Paketlerin üzerine markanın logosu, simgesi veya sair işaretleri konulamayacak. Bu kurallar, birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları için de geçerli olacak.

Tek tip olarak tasarlanan sigara paketleri ile ilgili hususlar, Sağlık Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelikle düzenlenecek.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye'de üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri, 7 ay içinde, Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Ve Kontrolü Hakkında Kanun'un kuralları ve yasakları düzenleyen maddesine uygun hale getirilecek. Bu süre Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 6 aya kadar uzatılabilecek.

'DÜNYANIN KARŞILAŞTIĞI EN BÜYÜK HALK SAĞLIĞI TEHDİTLERİNDEN BİRİ

Yasanın görüşmelerinde TBMM Genel Kuruluna hitap eden Ak Parti İstanbul Milletvekili ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanvekili Müşerref Pervin Tuba Durgut, görüşülen bu paketin sağlık sistemine yönelik önemli düzenlemeler içerdiğine, paket içerisinde yer alan ve halk sağlığı alanında reform niteliği taşıyan tütün ürünlerinin zararlarının önlenmesine yönelik düzenlemelerin önemle vurgulanmayı hak ettiğine dikkat çekti.

Tütün kullanımının, dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biri olduğunu vurgulayan Milletvekili Durgut sözlerini şöyle sürdürdü:

'HER YIL 100 BİN VATANDAŞIMIZ TÜTÜN NEDENİYLE HAYATINI KAYBEDİYOR'

"Günümüzde yüzde 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde olmak üzere, dünyada 1 milyar 250 milyon, ülkemizde ise yaklaşık 500 bini 13-15 yaş grubu çocuklar olmak üzere, 16 milyondan fazla kişi tütün ürünü kullanmaktadır. Küresel bir salgın olan tütün kullanımına bağlı hastalıklar sebebiyle dünyada her yıl 7 milyon kişi, ülkemizde de 100 bin vatandaşımız hayatını kaybetmektedir. Bunun da ötesinde her yıl 700 bin kişi sigara içmediği hâlde sigara dumanına maruz kaldığı için hayatını kaybetmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre 700 milyon çocuk yani dünyadaki çocukların yarısı ne yazık ki sigara dumanına maruz kalmaktadır."

SİGARA FİRMALARI PAKET DİZAYNINI PAZARLAMA ARACI OLARAK KULLANIYOR

Sigara reklam ve sponsorluklarının kapsamlı şekilde yasaklanmasının, tütün tüketimini ciddi oranda düşürdüğünü, sigara endüstrisinin özellikle çocuk ve gençlere ulaşmasını engellediğini dile getiren Durgut, "Sigara paketi tütün endüstrisi için en temel komünikasyon ve pazarlama aracıdır. Sigara firmaları sigara reklam ve promosyon faaliyetlerine getirilen kısıtlamalar sonucunda pazarlama aracı olarak paket dizaynına bağlı kalmışlardır. Bu yüzdendir ki çokuluslu sigara devlerinden birinin yöneticisi "Diğer promosyon ve pazarlama faaliyetlerimizin yasak olduğu ortamlarda son iletişim aracımız sigara paketidir." Başka bir deyişle "Eğer başka bir şeyimiz kalmadıysa paket dizaynımız pazarlama aracımızdır." diyerek, bu durumun kendileri için önemini ifade etmiştir" şeklinde konuştu.

"DÜZ PAKETE GEÇEN ÜLKELERDE SİGARAYI BIRAKANLARIN SAYISI ARTTI"

Dünya Sağlık Örgütü'nün düz paketi; "marka ve ürün ismi dışında herhangi bir logo, renk, simge, promosyon bilgisi içermeyen standart bir renk ve yazıyla basılmış paketler ve ambalajlar" şeklinde tanımladığını söyleyen Milletvekili, yani yasa uygulandıktan sonra farklı hedef kitlelere göre tasarlanmış, düz paket uygulamasına geçen ülkelerde özellikle çocuk ve gençlerde sigara içme prevalansında azalma, sigarayı bırakanların sayısında ise artış olduğunu söyledi.