Giresun'un 22 Ağustos günü 50 yılda bir rastlanabilecek büyük bir yağış felaketine maruz kaldığını anımsatan Erdoğan, geçmiş olsun dileklerini iletti. Afette hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve sabır dileyen Erdoğan, "Devlet felaketin ilk anından itibaren tüm kurumları ve imkanlarıyla vatandaşının yanına, yardımına koşmuştur" dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun felaket gününden beri ekibiyle çalışmaları koordine ettiğini, Çevre ve Şehircilik, Tarım ve Orman ile Ulaştırma ve Altyapı başta olmak üzere tüm ilgili bakanların kendi görev alanlarıyla ilgili her hususu yakından takip ettiğini ifade eden Erdoğan, afetin ilk anından itibaren çeşitli kurumların 1264 araç ve 3 bin 672 personel ile çalışmalarda yerini aldığını aktardı.
Arama kurtarma ve afet kaldırma çalışmaları için 36 ilden ekiplerin Giresun'da görev yaptığını, sivil toplum kuruluşlarının da imkanları ve personeliyle çalışmalara iştirak ettiğini belirten Erdoğan, ekiplerin mahsur kalan 172 vatandaşı kurtardığını söyledi.
'En son kaybımızı da bulana kadar çalışmalar sürecek'
Felakette şu ana kadar asker ve sivil 10 vatandaşın hayatını kaybettiğini anımsatan Erdoğan, vatandaşlara ve askerlere tekrar Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diledi.
Yaralanan 47 vatandaşın tamamının taburcu edildiğini aktaran Erdoğan, "Halen 5 insanımız kayıp. En son kaybımızı da bulana kadar çalışmalar sürecektir" diye konuştu.
Erdoğan, "Yol, su elektrik gibi temel alt yapı hizmetleri birkaç istisna dışında bölge halkının istifadesine sunulmuştur. Kapanan 118 köy yolunun tamamına ulaşım sağlanmıştır. Halen 434 iş makinesiyle temizlik ve rüsubat kaldırma çalışmaları devam ediyor. Toplamda 101 bin metreküpün üzerinde rüsubat kaldırılmıştır. Bu rakam 920 bin metreküpe kadar çıkabilecektir. Sadece Dereli'de 80 bin metreküp rüsubat temizliği yapılmıştır. Afet bölgesinde 43 bina yıkılmış, 94 bina acil yıkılacak şekilde ağır hasar görmüş, 64 bina ağır hasar ve 492 hafif hasar almıştır" bilgilerini paylaştı.
Daha sonra bu çalışmalara ilişkin görüntüler izletildi.
"AFAD ve çeşitli bakanlıklarımız, yürütülen çalışmalar için Giresun'a 73,5 milyon lira ödenek göndermiştir" diyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dün gece imzaladığım bir kararla tek seferde 20 milyon liralık kaynağı AFAD'a aktardık. İlçe kaymakamlıklarımıza ve belediye başkanlıklarımıza 13 milyon lira kaynak tahsis ettik. Hazine ve Maliye Bakanlığımız, afetten zarar gören yerlerde mücbir durum ilan etmiş, beyannameleri ve ödemeleri ertelemiştir. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nin çiftçilere, Halk Bankası'nın esnaflara kullandırdığı Hazine destekli kredilerin ödemeleri de ötelenmiştir. Sel felaketine maruz kalan esnaflarımıza, burası esnaflarımız için çok önemli, tüm esnaflarımıza yapılan çalışmayla 50 bin liraya kadar olan zararlarının tamamı bu rakamı aşanların da 50 bin liralık kısmı Tez-Koop aracılığıyla hibe olarak verilecektir. Yani bu ne demektir, Tez-Koop bu parayı esnaf kardeşlerimin hesabına yatırıyor ve esnaf kardeşlerimiz de bütün ihtiyaçlarını vesaire bununla karşılama imkanını bulacak. Bunun ödemesi yok."
Ekonomik ve sosyal hayatın süratle normale dönmesi için afetten zarar gören KOBİ'ler için 100 bin liraya kadar faizsiz kredi desteğinin ayrıca devreye sokulduğunu bildiren Erdoğan, şunları kaydetti:
"Belediyelerin İlbank'a olan borçlarının ödemeleri 6 ay süreyle tehir edilmiştir. Afetten zarar gören tüm belediyeler altyapı çalışmaları için İlbank tarafından 25 milyon lira hibe desteği sağlanmıştır. Üreticilerimize verilecek tarımsal destekleme ödemeleri erkene alınarak 8 milyon lira ödeme yapılmıştır. Toprak Mahsulleri Ofisi fındık alım tarihini bir hafta öne çekmiş ve alım noktası sayısını artırmıştır. Üreticilerimizin ödemeleri aynı hafta içerisinde yapılmaktadır. Balık yetiştiricilerimize 8 bin kırmızı benekli alabalık hibe olarak dağıtılmıştır. Biliyorsunuz bugün aynı zamanda balıkçılık sezonunun açılışı var. Bunu da Giresun'dan yapacağız inşallah. ORKÖY destekleri kapsamında toplam 5 milyon liralık hibe verilecektir. 2020 sonuna kadar Giresun iline özel hayvanlara yapılacak aşılarda bedel alınmayacaktır."
Afet kapsamında bölgede 55 bin dekar mera ve yaylanın ıslahının gerçekleştirileceğini belirten Erdoğan, konut, iş yeri ve diğer hasarlar için 6,5 milyon lira nakdi yardım yapıldığını söyledi.
Dereli ve Doğankent ilçelerine 2 sahra sağlık çadırı kurulduğunu, sağlık hizmetlerinin aksatılmadığını vurgulayan Erdoğan, afet sonrasında 14 ekip ve 17 personelle vatandaşlara psikososyal destek de sunulduğunu ifade etti.
Dereli ve Doğankent ilçelerinde yapılacak konutlara ilişkin de bilgi veren Erdoğan, "TOKİ'nin Dereli'de yapacağı 142 konutun inşası için çalışmalara hemen başlanmıştır. Aynı şekilde Doğankent'te de 120 konut yapılacaktır. Köylerimizde de 250 köy konutu inşa edilecektir. Altında ahırı olacak, üstünde de konutu olacak, bunlar da gerçekten çok güzel konutlar" diye konuştu.
"Giresun'da bir daha böyle bir afet yaşanmaması için toplam keşif bedeli 1 milyar 290 milyon lirayı bulan proje hayata geçirilecektir" müjdesini veren Erdoğan, ilk etapta 120 milyon liralık bütçe ile bent yapımı, ıslah, beton duvar ve kanal inşası, kargir duvar ve taş tahkimat inşası ile köprü yapımının gerçekleştirileceğini aktardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Harşit Çayı inşasında vadisindeki tüm kum, çakıl ocakları kapatılacak, derelere yapılacak müdahaleler mutlak kontrol altına alınacaktır. Aksu Deresi, Yağlıdere, Gelivera Deresi ve Harşit Çayı vadisinde Dünya Bankası kredisiyle entegre havza projesi hazırlanacak ve uygulanacaktır. Görüldüğü gibi yaraları sarmak, afetin izlerini ortadan kaldırmak, ilçelerimizi ekonomik ve sosyal olarak yeniden canlandırmak için her türlü tedbiri aldık, yatırımları planladık, çalışmalara başladık. Rabb'imiz dünyayı bir düzen üzere kurmuştur. Bu düzende tabiatın hakkı vardır. Tabii insanın hakkı vardır, diğer canlıların da hakkı vardır.
Tabiatın hakkına riayet etmediğinizde bunun sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalırsınız. İnsan hakkına riayet etmediğiniz de bunun vebaliyle de karşı karşıya kalırsınız. Diğer canlıların haklarına riayet etmediğinizde benzer sonuçlarla karşı karşıya kalırsınız. Maalesef insanoğlu dünyadaki diğer varlıkların ve canlıların haklarına riayet etme konusunda giderek daha hoyrat, daha ihmalkar, daha cüretkar davranır hale gelmiştir. Halbuki bu dünya hepimize yetecek kadar büyük, Rabb'imizin ihsanı hepimize yetecek kadar sonsuzdur."
Tabiattaki dere yataklarının istisnai de olsa büyük yağışlar olduğunda kolayca akıp gidebilsin diye var olduğuna dikkati çeken Erdoğan, "Biz tutup bu dere yataklarını evlerle, iş yerleri ile sair yapılarla işgal edersek gün geldiğinde sel gelir bunları da alıp götürür. Aynı şekilde yaylalar, hayvanlar rahatça otlasın, insanlar güzelliklerinden ve imkanlarından istifade etsin diye vardır. Biz bu yayları betona boğarsak gün gelir hep birlikte bunun pişmanlığını da yaşarız. Elbette şu gerçeği kimse inkar edemez, ülkemizde imar ve şehirleşme çalışmaları en başından itibaren sorunlu ve sıkıntılı şekilde yürümüştür. Güzel bir söz var, 'Dere er veya geç selde yatağını bulur.' İstediğiniz kadar oraya binalar yapın ama o sel geldiği zaman, taşkın geldiğinde yatağını bulur ve onun önünde hiçbir şey dayanamaz" değerlendirmesinde bulundu.
'İlk düğme yanlış iliklendiğinde sonrakileri düzeltmek büyük bedel istiyor'
İstanbul başta olmak üzere tüm kadim şehirlerin etrafının önce plansız, altyapısız kontrolsüz yapılarla dolduğunu sonra buraların ıslah edilmeye çalışıldığını ifade eden Erdoğan, "Halbuki olması gereken tam tersidir. Önce plan yapılması, sonra buna göre altyapı kurulması, ardından da yerleşim yerlerinin inşa edilmesi gerekiyordu. İlk düğme yanlış iliklendiğinde sonrakileri düzeltmek ya hiç mümkün olmuyor ya da çok büyük bedel istiyor." şeklinde konuştu.
Depremlerin yapılan işin yanlışlığını acı bir şekilde gösterdiğine işaret eden Erdoğan, şunları kaydetti:
"Türkiye ancak son 20 yılda planlı ve altyapı öncelikli bir şehirleşme anlayışıyla buluşabilmiştir. Giresun'da yaşanan sel felaketinden aldığımız dersler, önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalarda inşallah bize ışık tutacaktır. Ancak bu konuda sadece devletin kararlı olması yetmiyor. Milletimizin de devlete gerektiğinde kendi menfaatinden vazgeçme pahasına destek vermesi gerekiyor. Dere yatağına bina yapma baskısından bunalan belediye başkanı eninde sonunda pes eder. Belediye başkanı, bu konuda kararlı davranırken vatandaşımızın da anlayış göstermesi şarttır. Hele hele bu tür yerlerde dikey yapılaşma intiharla eşdeğer bir yanlıştır. Şimdi TOKİ olarak konutlar yapacağız, dükkanlar yapacağız ama bu dükkanları konutlarla beraber çok yüksek yapmayacağız. Zemin artı üç, bilemedin 4 yapacağız. Niye? Fazla yapmak istemiyoruz. Allah göstermesin bir depremde vesaire ortaya çıkacak olan bir bela ile karşı karşıya kalmak istemiyoruz."
'Binaları bitişik nizam yapacağız'
Güzel konutlar, iş yerleri inşa etmek istediklerini dile getiren Erdoğan, "İstiyoruz ki güzel binalar yapalım, esnafın dükkanı gayet güzel olsun, üzerinde konutlar gayet güzel olsun, şöyle bakıldığı zaman bambaşka bir güzellik olsun. İşte şimdi bakıyorum, bir tarafta zemin artı üç, hemen yanı başında zemin artı 4 kat, 5 kat bina var. Şimdi bu şık mı? Değil. Bu plana uygun mu? Değil. İşte bunların hepsini bitişik nizam yapacağız" diye konuştu.
Daha önce İstanbul Belediye Başkanlığı görevinde de bulunduğunu anımsatan Erdoğan, "Bilirim bu işleri... Şimdi diyorum biz Develi'yi yeniden inşa edelim ve bu konuda gerçekten Çevre ve Şehircilik Bakanım çok hassas, sağ olsun, bu işlerde buralarla ilgili projeleri getirdi, gördüm ve ben de hayran oldum. Ve şimdi bu projeleri siz de bize yardımcı olur ve bunları biz buralarda uygularsak göreceksiniz 6 ay sonra, bir sene sonra diyeceksiniz ki 'Allah sizlerden razı olsun, bu ne kadar güzel bir projeymiş.' " değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, daha sonra Doğankent'i ziyaret etti. Burada doğalgaz bulunmadığını öğrendiğini belirten Erdoğan, "Doğankent'te doğalgaz olmadığını arkadaşlarımız söyledi, gerekli talimatı verdik" dedi.
Erdoğan, Giresun'da konuşmasının ardından vatandaşa çay dağıttıhttps://t.co/VECBrRtsj7 pic.twitter.com/rfpPfPHbBu
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) August 31, 2020
