Türk Tabipleri Birliği (TTB), Covid-19 aşıları ile ilgili “Aşılar Tüm Canlıların Ortak Değeridir” başlığıyla detaylı bir açıklama yayınladı. Yayınlanan açıklamada, aşı ile ilgili çalışmaların sonuçları paylaşıldı.
Aşının tüm canlılar için hayat kurtaran ortak bir değer olduğunu vurgulayan TTB, aşılamalarla her yıl yaklaşık üç milyon insan yaşama tutunduğunu belirtti. TTB, Covid-19 salgınında da güvenli ve etkili aşılar ile yapılacak yaygın aşılamanın, salgını kontrol altına almaya katkı sağlayacağının açık olduğunu ifade etti.
Aşıların etkililik ve güvenilirlik verilerinin, özellikle Faz 3 verilerinin, bağımsız bilim kurulları tarafından değerlendirilmesi gerektiğini, kamuoyu ve basınla paylaşılmasının katılım sağlamak için önemli olduğunu hatırlatan TTB, “Ancak gelinen aşamada Acil Kullanım Onayı (AKO) verilen aşının hangi bilimsel kurul tarafından ve hangi verilerle değerlendirildiği belirsizliğini korumaktadır” ifadelerini kullandı.
Aşılara toplum katılımının ve kabullenmesinin en önemli gerekliliğin güven olduğunun altını çizen TTB, aşı ile ilgili toplumda ve sağlık çalışanlarındaki tereddütleri ortadan kaldırma görevinin Sağlık Bakanlığı'nda olduğunu belirtti.
TTB COVID-19 İzleme Kurulu ve Aşı Çalışma Grubu ile birlikte yapılan değerlendirme ışığında şu anda adı geçen aşıların verilerini şöyle sıralandı:
- Ağır hastalık ve ölümü önleme konusundaki etkililiğin ise tüm aşılar için yüzde 100'e yakın olduğu, aşılanan kişide hastalık gelişmesini önleme konusundaki etkililiğin; Pfizer-Biontech aşısı için yüzde 95, Moderna aşısı için yüzde 94,1 Oxford-AstraZeneca aşısı için ilk aşının yarım doz 28 gün sonra yapılan ikinci aşının ise tam doz uygulandığı tüm grupta yüzde 90.
- Coronavac aşısı için: Türkiye'de yüzde 91,25, Brezilya'da yüzde 50,38 (çok hafif hastalık için) ve yüzde 77,96 (hafif hastalık için) olduğu, aşıların hiçbirinde kısa dönem (1-2 ay) ciddi yan etki oluşma sıklığının kontrol grubundan yüksek olmadığı, mRNA aşılarının ciddi olmayan lokal ve sistemik yan etkilerinin özellikle genç yaş grubunda belirgin olarak fazla olduğu, ileri yaştaki kişilerde mRNA aşılarının etkililiğinin genç yaşlardakine benzer şekilde yüksek olduğu, Oxford-AstraZeneca aşısında 55 yaş üzerinde etkililiğinin biraz daha düşük olduğu, Coronavac aşısında Brezilya'daki çalışmanın 60 yaş üstündeki kişileri de kapsamasıyla birlikte bunlara ait verinin henüz yayımlanmadığı bilinmektedir.
Mevcut durumda dünyada uygulanmaya başlanan dört aşının hastalığı önleme konusundaki etkililiklerinin farklı olduğunu belirten TTB, “Ağır hastalık ve ölümleri önleme konusunda etkililiklerinin yüzde 100'e yakın olduğu, farklı yaş ve risk gruplarında etkililik ve yan etki açısından değişiklikler gözlendiği, bugüne kadarki veriler ışığında hiçbirinin ciddi yan etki oluşturmadığı gözlenmektedir” dedi.
'6 ayda 120 milyon doz uygulanması gerek'
Toplum bağışıklığının sağlanabilmesi için yüzde 80 etkili olan bir aşıda toplumun yüzde 75-90'ının aşılanması gerektiğine değinen TTB, şu ifadeleri kullandı;
- Daha düşük düzeyde etkili aşılar için ise tüm toplumun aşılanmasının gerektiği ifade edilmektedir. Bu değerlendirme ışığında Türkiye'de uygulanacağı söylenen aşının toplum bağışıklığı sağlaması için 6 ay içerisinde yaklaşık 120 milyon doz uygulanması gerekmektedir.
- Ancak aşılama programı tüm ayrıntılarıyla açıklanmadığı gibi geldiği ve geleceği belirtilen aşı dozlarının bu sayıya yaklaşması dahi mümkün görünmemektedir.
- Sağlık Bakanlığı'nın gerçekçi ve toplum bağışıklığını sağlayacak bir aşı programını kamuoyuyla paylaşmasının güven ilişkisinin bir parçası olduğu açıktır.
'Tüm veriler, bağımsız araştırmacılara açılmalı'
Salgın ile mücadelenin en yaşamsal aracı olan aşıların Türkiye'de uygulanma sürecinin, en küçük bir hatayı kaldırmayacak önemde olduğunu vurgulayan TTB, açıklamasına şöyle devam etti:
- Zamanın dar olması ya da aciliyet gibi gerekçelerle olağan incelemeler göz ardı edilmez ve her koşulda yapılmalıdır. Alınacak riski olabildiğince bilmek, öngörmek ve en aza indirmeye çalışmak önemlidir.
- AKO verdiği belirtilen Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndaki bilim heyeti ve yetkinlikleri kamuoyundaki kaygıların giderilmesi açısından hızla açıklanmalıdır.
- Konularında yetkin uzmanlardan oluşan ve hiçbir çıkar çatışması söz konusu olmayan bilim insanlarından oluşan bir kurulun zorunluluk olduğu, TTB Aşı Tutum Belgesi'nde de vurgulanmıştır.
- Sağlık Bakanlığı'nın Türkiye'de uygulamayı planladığı aşılar için etkililik, güvenlilik, kalite değerlendirmesinde kullanılan tüm verileri bağımsız araştırmacılara da açması; karar verme mekanizmalarına bağımsız araştırmacı ve kurumları da katması güven sağlamada etkili olacaktır.
'3 milyon doz aşıya kaç TL ödenmiştir?'
TTB, Sağlık Bakanlığı'na şu soruları yöneltti:
“TİTCK bünyesinde hangi verilere göre AKO uygun görülmüştür? Çeşitli aşıların farklı yaş ve risk gruplarına yukarıda özetlenen birbirlerine göre farklı avantaj ve dezavantajları olduğu dikkate alındığında Türkiye'deki aşı çeşitliliği artırılacak mıdır? Aşı temininin sürekliliği sağlanabilecek midir? Satın alınan aşıların birim doz maliyeti kaç TL olmuştur? 3 milyon doz aşıya kaç TL ödenmiştir?”
