Kripto para, geleceğin finans sistemi olarak gösteriliyor. Paranın gücü, devlet ve belirli finansal kurumlardan çıkıp halkın evindeki sıradan bilgisayarlara geçiyor. Türkiye'de kripto para üretme amacıyla yola çıkan NeXpara şirketinin pazarlama direktörü Eylem Cülcüloğlu, Türkiye'de neden böyle bir şeye ihtiyaç duyulduğunu ve bunun için hangi adımların atılması gerektiğini Yeni Şeyler Rehberi programında anlattı:
"Kripto para Bitcoin ile başladı. Merkezi bir idareye sahip olmayan bir teknoloji geliştirildi Blockchain isminde. Dağıtık yapıda bir sistem bu. Veri tabanının tüm bilgisi peer2peer adı verilen sistem sayesinde kullanıcıların bilgisayarlarında bulunuyor. Bir noktadan bir noktaya para gönderildiği zaman bu işlem bütün ağa ve onun üstündeki parçalara ulaşıyor. Birisi diğerine para gönderince birkaç yerden birden onay geliyor. Hiçbir devlet bunu kontrol edemiyor. Mesela ABD şu anda istediği kadar para basabiliyor ve bu hiçbir şekilde altın gibi bir şeye endeksli değil. Bitcoin üretiminin kontrol edilmesi mümkün değil. Bazı paralarda fiks sayıda piyasaya sürülüyor. Fiyatının belirlenmesi mümkün değil. 1993 yılında internet ticari kontrole açıldı. Bu bir devrimdi. Kripto paralar ise daha da yeni bir devrim. Bitcoin sahibi olan kişilerin sayısı 23 milyon. Bu daha başlangıç. Bu rakam hiçbir şey değil. İnternetin 93-94 yıllarındaki halindeyiz şu anda.
Önümüzdeki dönemde konsolidasyon olacak. Şu anda çok fazla alternatif coinler çıktı. Çoğu coin sadece çıkmak için çıktı. Bunların çoğunun yok olacağını düşünüyorum. Şu andaki 1.500 kripto para değerlerini kaybedecek ve belki bir elin parmakları kadar kalacak.
Venezuela çok değişik bir hamle yaparak Petro isminde bir kripto para çıkardı ve bunu bir varil petrole endeksledi. Orta vadede bunu ulusal para birimi haline getirmeyi amaçlıyorlar. Rusya ile petrol ticaretini Petro ile yapmayı hedefliyorlar. Bence Venezuela bunun ilk örneği, her ülkenin bir ulusal kripto parası olabilir.
Dünya finansal sisteminde çok ciddi bir sorun var ve bütün ülkeler Amerika'ya bağlı. Tüm dünya ticaretini dolar ile yapıyor. Petrol ve altın gibi her şeyin endeksi dolar. Dolar üzerindeki oyunlar ülkeleri zor durumda bırakıyor. Parayı kontrol eden belli odaklar var şu anda. Kripto para ile paranın gücünü devletlerden alarak insanlara verecek. Bütün vatandaşların para bastığını düşünün. Kripto para işte bu. Şu anda finansal sistemde bir savaş gerçekleşiyor aslında. Savaşın tarafları dolar karşıtı bir cephe ve doları tutan diğer cephe. Ben bu işin arkasında yasaklıyor gözükse de Çin'in olduğunu düşünüyorum. Şu anda kripto para madenciliği halen Çin'de yapılıyor. İşin bir tarafında Çin, Rusya, Kuzey Kore ve Venezuela gibi kutuplaşmış ülkeler, diğer tarafında ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Kanada gibi ülkelerin olduğunu görüyorum. Merkezileştirmeye karşı olanlarla merkezicilerin olduğunu düşünüyorum.
NeXpara, bir startup şirketi. Arkasında Anatolia Turizm şirketi ve onun yatırımcıları bulunuyor. 16 kişilik bir ekibimiz var. Türkiye'de ve dünyada kripto paralarda en büyük sorunlardan biri dolar ve euro'ya endeksli olması. Bitcoin'in Türkiye'de maden sayısı az. Bitcoin üretici madenlerin yüzde 50'ye yakını Çin'de. Siz Türkiye'de bir Bitcoin aldığınızda, Çin ve Rusya'dan Bitcoin almış oluyorsunuz ve döviziniz yurt dışına çıkmış oluyor. Yurt dışından telefon getirip satmaktan hiç farkı yok. Şu an için çok büyük bir sorun değil. Şu anda günlük Bitcoin alım satım hacmi 80 milyon dolar civarında. Bu milyar dolar seviyesine geldiği zaman aynı telefonların otomobillerin yaptığı etki gibi olacak. Bu da cari açığa büyük bir negatif etki sağlayabilir. Bunun için çıktık biz.
Kripto paraların şu andaki kullanılmasının en önemli sebebi değerinin artması. Bitcoin 600 dolardan 20 bin dolara çıktı. İnsanların iştahını bu kabartıyor. Şu anda çok küçük birkaç şeyin dışında ödeme sistemi olarak kullanılmıyor. Volatilite dediğimiz dalgalanma da var. Ama diğer taraftan ödeme sistemi olarak baktığınızda aracıyı ortadan kaldırıyor. Siz kredi kartıyla ödeme yaptığınızda ciddi komisyon ödüyorsunuz. Size yansımıyor bu size ürün ve hizmet satanlara yansıyor. Esnaf bankaların eline düşmüş durumda. Aracıyı ortadan kaldırdığınızda esnafın gücü de artacak. Ayrıca kredi kartlarının güvenliği çok kötü. Hala üstünde rakamlar var. O numarayı ele geçiren kartı kullanıyor. Hala 60'lı yılların kafasıyla devam ediyor her şey. Bir tarafta çok gelişmiş uzay mekiği var, diğer tarafta kağnı var. Burada direnç, mevcut sistemi devam ettirmek isteyenlerde. Kripto paraları engellemek için ellerinden geleni yapacaklar. İnsanlar şu anda mevzuatlarını bankalarda tutuyorlar. Bankalar da bu parayı satıyor. Kripto paralarda buna gerek olmayacak ki. Siz bunu sanal bir cüzdanda tutacaksınız. Kaybolsa da tekrar bulabileceksiniz. Sürekli de değer kazanıyor. O zaman insanlar bunu bankalarda neden tutsun? Bu şekilde toplamda bütün sistemi değiştirebilir. Bankalar bununla ilgili iş yapmaya başlamadılar henüz. Ama şunu söyleyeyim bir büyük banka bizimle yaptığı işlemleri durdurdu. Biz buna izin vermiyoruz dedi, hakkı olmamasına rağmen. Bankalar o kadar güçlüler ki isterse kapatabiliyor. Aynı şekilde ABD'de birkaç büyük banka kredi kartıyla bitcoin alınmasını engelledi. Akıllı bir banka bunu öngörürse çok öne geçecektir."
