YİDER Başkanı Eriş: Kimin ne kadar yerli ve milli olduğunu ölçüyoruz

Türkiye’de özellikle teknoloji dünyasının en önemli sorunlarından biri yerlilik ve millilik haline geldi. Yerli İşletmeler Derneği (YİDER) Başkanı Erdem Eriş, Yeni Şeyler Rehberi’nde yerlilik ve milliliği ölçen Mildeks endeksini anlattı.

Türkiye ciddi bir döviz sorunuyla karşı karşıya kalınca cari açığın azaltılması gerekliliği daha çok ön plana çıktı. Bunun için başta teknoloji olmak üzere bütün sektörlerden daha yerli ve milli ürünler üretmesi bekleniyor. Devletin en üst kademelerinde sürekli yerlilik ve millilik kavramlarına vurgu yapılıyor. Yerli İşletmeler Derneği, yerlilik ve milliliği ölçen bir endeks hayata geçirerek şirketlerin daha yerli ve milli ürünler hayata geçirmesi için motive etmeye başladı. Dernek Başkanı Erdem Eriş, Mildeks'i 'Yeni Şeyler Rehberi'nde anlattı:

‘AKADEMİK OLARAK ÖLÇÜYORUZ'

"Türkiye'nin yerli ve milli kalkınma hamlesine katkıda bulunabilmek için Yerli İşletmeler Derneği'ni kurduk. Yerli üretim nedir sorusu hem çok kolay hem de çok zor. Herkesin zihninde farklı tanımlar oluşuyor. Yerli işletmeler derneği yerlilik ve milliliği akademik bir seviyede ölçümleyebilmek. Yerlilik ve millilik iki ayrı kavram. Her ikisinin kendine göre ayrı önemleri var. Bunların birleşik algılanmasını doğru buluyorum.

Nasıl ölçebiliriz diye baktık ve Mildeks, yerlilik ve millilik endeksini şekillendirdik akademisyenlerle beraber. Her şey ölçümlenmeli mi her şey matematik midir bu tartışılır. Ama yerlilik ve millilik hepimizin katkı sunmak istediği bir alan ve ölçemezseniz katkıda bulunamayabilirsiniz. Biz bunun ölçülemediğini gördük. Katalizör olarak Mildeks'i koyduk ki firmaların kendi aralarında bir yarış yapmasına katkı sunalım.

Mildeks şu ana kadarki çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak söylüyorum, 37 kriteri dikkate alan yerlilik ve milliliği sayısal olarak tanımlayan bir endeks. 0 ile 100 arasında bir skor bu. Yerlilik ve millilik notu veriyor aslında. Firmaların farklı markalarının farklı Mildeksi olabilir. Sektörlerin ve illerin mildeksi olabilir. Kriterler şirketler düşünülerek tasarlandı. Büyüklüğü, cirosu karı ihracatı ve ithalatı, aldığı patentler, Ar-Ge'ye ayırdığı bütçe, bunun toplam bütçeye oranı gibi önemli kriterlerimiz var. Tüm sektörlere bakmaya çalışıyoruz.

Mildeks yerli ve millilik farkındalığımızı ölçüyor. Farkındalık çok önemli. Hepimizin görevi bu markaları bulmak ve desteklemek. Diyelim ki bir yerli cep telefonu firmasının Mildeksi 52 çıktı. Bu bize ne gösterir? Daha 48 puanlık gidecek yolunun olduğunu. 52 puanla bu firma kendi segmentinde liderse bizim bunu önümüze koyup, bizim bütçemize uygun ürünleri varsa bu yerli ve milli teknolojiyi satın alıp desteklememiz lazım. Hiçbir firma hayatına 100 millilik ile başlamaz.

Her sektörün Mildeksi farklı çıkacaktır. Cari açığımızı azaltmaya sunduğu katkı diğer sektörlerden farklı olabilecektir. Mühim olan aynı sektördeki firmalarla kıyaslayıp daha iyiye gitmesini sağlamak. Ama işin özü, Türkiye'nin cari açığını azaltmak için firmanızın kat ettiği yoldur."