Bora, Tayfun ve Cenk: Türkiye balistik füzeler alanında hangi çalışmaları yürütüyor?

Türkiye’nin savunma sanayisinde atılımlarında balistik füzelerdeki envanterini genişletmesi dikkat çekiyor. Bora füzesi yıllardır envanterde yer alırken daha uzun menzilli Tayfun ve Cenk balistik füzeleri için ise çalışmalar sürüyor.

Son yıllarda Türkiye’nin yerli savunma sanayisinde gelişmeler tüm dünyada yakından takip ediliyor. Bugünlerde ise Türkiye yeni geliştirdiği balistik füzeler ile bu alanda da ismini yukarılara taşımak istiyor.

Türkiye’deki balistik füze çalışmaları bir devlet kuruluşu niteliğinde olan hisselerinin büyük kısmına Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’nın (TSKGV) sahip olduğu Roketsan tarafından gerçekleştiriliyor.

Balistik füzeler nedir?

Balistik füzeler; bir veya birden fazla kimyasal, biyolojik, nükleer ve/veya konvansiyonel harp başlığı taşıyabilen ve bu başlıkları istenildiği takdirde farklı hedeflere de yöneltebilen füze sistemleri olarak açıklanıyor. Atmosfere doğru belirli bir menzile kadar yükselen ve hedefine doğru dalışa geçen balistik füzeler; düştüğü noktada yüksek etki yaratıyor.

Muharebe sahası için büyük öneme sahip balistik füzeler, genellikle denizden/denizaltıdan karaya veyahut karadan karaya atılıyor. Ateşlendikten itibaren parabol bir yörünge izliyor ve çoğunlukla atmosferin sınırını aşarak uzaya çıkıyor. Akabinde ise tekrar yörüngeye girip, yer çekiminden ötürü elde ettikleri o yüksek hızla hedeflerine yöneliyor.

Balistik füzeler nasıl sınıflandırılıyor?

Balistik füzeler menziline göre sınıflara ayrılıyor. Taktik Balistik Füzeler (TBM) 300 kilometreye kadar; Kısa Menzilli Balistik Füzeler (SRBM) 300-1000 kilometre arası, Orta Menzilli Balistik Füzeler (MRBM) 1000-3500 kilometre arası, Uzun Menzilli Balistik Füzeler (IRBM) 3500-5500 kilometre arası, Kıtalararası Balistik Füzeler ise (ICBM) 5500 kilometre ve üzeri menzile sahip füzeler olarak tanımlanıyor. Öte yandan denizaltından fırlatılan balistik füzeler (SLBM) de bulunuyor.

Dünyada en yüksek sınıftaki Kıtalararası Balistik Füzelere; Rusya, ABD, Çin, Kuzey Kore, Hindistan, İsrail ve İran’ın sahip olduğu ifade ediliyor.

Türkiye’nin geliştirdiği balistik füzeler

280 kilometreye kadar menzili bulunan Bora füzesi şu anda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterindeki en uzun menzilli balistik füze sistemi olarak biliniyor.

Savunma Sanayii Başkanlığı ile Roketsan arasında 23 Kasım 2009 tarihinde imzalanan “B (BORA) Füzesi ve B (BORA) Silah Sistemi Projesi” adlı sözleşme kapsamında geliştirilen füze 470 kilogramlık parçacık etkili harp başlığı taşıyor.

Roketsan Bora füzesi

© Fotoğraf : Roketsan

Tayfun Kısa Menzilli Balistik Füzesi

18 Ekim 2022'de Rize-Artvin Havalimanı'ndan gerçekleştirilen test atışıyla gündeme gelen Tayfun’un ikinci test atışı da 23 Mayıs’ta yapıldı. Kısa Menzilli Balistik Füze sınıfına giren Tayfun ilk test atışında 560 kilometrelik bir menzile ulaşmıştı. Bu füzenin 850 kilometrelik bir menzile kadar ulaşması için çalışmalar olduğu belirtiliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Aralık 2022’de bir konuşmasında Tayfun’a ilişkin, “Tayfun füzesi menzili 560 kilometre olarak açıklandı, 560'ı bile yeterli bulmuyoruz. Geçen hafta bir görüşme yaptım. Nedir dedim nihai durum. Dediler ki biz 1000 kilometreyi yakalayacağız” ifadelerini kullandı.

Bu süreç başarıyla sonuçlanır ve Tayfun envanterde yer alırsa TSK bölgesinde önemli bir caydırıcı güce erişmiş olacak.

Cenk Orta Menzilli Balistik Füzesi

Türkiye’nin ilk orta menzilli balistik füzesi olması beklenen Cenk projesi ise son derece gizlilik içinde yürütülüyor. 1.000 kilometrenin üzerinde menzile sahip olacağı iddia edilen füze envantere girdiğinde Türkiye’yi bu alanda bir üst lige taşıyacak. Bu füzenin ismini ilk kez Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıklamıştı. Cenk füzesinin ilk kez Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir’in 11 Mayıs’ta paylaştığı bir videoda yer aldığı öne sürülmüştü. Ancak henüz bu füzenin ayrıntıları hakkında resmi bir açıklama yapılmadı.

Türkiye’nin yürüttüğü açıklanmayan projeler içinde daha üst sınıf bir balistik füze olup olmadığı ise bilinmiyor.

Türkiye’nin yerli balistik füzesi Tayfun’un Rize-Artvin Havalimanı’ndan 2. kez test atışı gerçekleştirildi.

© İHA