ABD'nin ilk dini devlet okulunun açılmasını durdurmak için Oklahoma eyaletinde dava açıldı

Oklahoma eyaletinde bir grup ebeveyn, inanç lideri ve eğitim aktivisti, ABD'nin kamu finansmanı ve devlet müfredatı kapsamındaki ilk Katolik sözleşmeli okulunun açılmasını durdurmak için dava açtı. Davacılar, okulun din-devlet ayrılığı ilkesini ihlal ettiğini belirtti.

Oklahoma Bölge Mahkemesi'nde açılan dava, vergi mükelleflerinin milyonlarca dolarıyla finanse edilecek Sevillalı Aziz İsidor Katolik Sanal Okulu'nu durdurmayı amaçlıyor.

Davacılar, Sevillalı Aziz İsidor'un faaliyete geçerse, ayrımcılık yapacağını ve sözleşmeli okulların 'programlarında, kabul politikalarında, istihdam uygulamalarında ve diğer tüm operasyonlarında mezhep dışı olmalarını' gerektiren eyalet anayasası ve yasalarını ihlal anlamına geleceğine dikkat çekti. Dava başvurusunda kamu finansmanlı, devlet müfredatlı eyalet çapında okulun 'din eğitimi verecek ve öğrencilerine Katolik dini inançları aşılayacak olmasındaki çelişki' vurgulandı.

Bu okulun 'kilise-devlet ayrılığının tehlikeli bir ihlali' olduğunu belirten davacılar, 'kamu tarafından finanse edilecek ama dini teşvik etmek ve medeni haklar yasasını çiğnemekte serbest olacak daha fazla sözleşmeli okul için kapı açacağı' uyarısını yaptı.

A group of parents, clergy and education activists in Oklahoma have filed a lawsuit asking a state court to block the opening of the St. Isidore of Seville Catholic Virtual School, which could become the nation’s first religious charter school.https://t.co/eNoU1dqcEr

— The Washington Post (@washingtonpost) July 31, 2023

Oklahoma Eyalet Çapında Sanal Sözleşmeli Okul Kurulu tarafından onaylanan Sevillalı İsidor'un, sözleşme anlaşması aşamasını tamamlayıp 2024-2025 öğretim yılı için 2024 Ağustos'unda açılması planlanıyor. Katolik Kilisesi'nin Oklahoma eyaleti çapında online eğitim vereceği okulun sözleşmeli olması, özel okul olduğu anlamına gelmiyor. Amerikan eğitim sisteminde sözleşmeli okullar, kamu fonlarıyla finanse edilen yarı özerk kamusal okullar. Bir eyalet, bölge veya başka bir kuruluşla yazılı sözleşme (tüzük) kapsamında faaliyet gösteriyorlar. Devlet/eyalet tarafından zorunlu kılınan müfredat, kural ve düzenlemelere tabi olmakla birlikte uygulamada daha fazla esnekliğe sahip oluyorlar.

Eyalet Çapında Sanal Sözleşmeli Okul Kurulu, Oklahoma Şehri Katolik Başpiskoposluğu'nun başvurusunu geçen ay 2'ye karşı 3 oyla onayladı. Onay, Oklahoma'nın Cumhuriyetçi Partili Başsavcısı'nın yasa ve anayasayı ihlal uyarısına rağmen geldi. Dolayısıyla açılan davada Sanal Sözleşmeli Okul Kurulu da sanık sayıldı.

Eyalet başkentindeki Mayflower Cemaat Kilisesi'nin kıdemli rahibi Lori Walke, davacı olarak davaya katıldığını, çünkü 'din özgürlüğüne kuvvetle inandığını' söyledi. Kadın rahip, şu itirazları sıraladı:

"Dini sözleşmeli eyalet okulu oluşturmak, din özgürlüğü değildir. Kiliselerimiz, eğer istersek, kendi okullarımızı açma konusunda dini özgürlüğe zaten sahip. Ve ebeveynler, zaten çocuklarını bu dini okullara gönderme özgürlüğüne sahip. Ancak dini okulları hükümete karıştırdığımızda… hepimiz için din özgürlüğünü tehlikeye atmış oluyoruz."

Bu yılın başlarında eyaletteki ebeveynlere çocuklarını dini okullar dahil özel okullara göndermeleri için vergi teşviki sağlayacak yasa imzalayan Oklahoma'nın Cumhuriyetçi Partili Valisi Kevin Stitt ise kurul kararını "Din özgürlüğü ve eğitim özgürlüğü için kazanım...Daha fazla okul seçeneğine kapı açmak için bunu destekliyorum" diye övdü.

“We are witnessing a full-on assault of church-state separation and public education, and religious public charter schools are the next frontier,” said Rachel Laser, president of Americans United for Separation of Church and State. https://t.co/KzYtzUoZsV #publicschools #publicEd

— Public Schools First NC (@PS1NC) August 1, 2023

Stitt'in dün imzaladığı Kadın Hakları Beyannamesi Kararnamesi de 'dişi', 'kadın' ve 'anne' gibi cinsiyete dayalı sözcükleri eyalet yasalarına sokarken sadece kadınlara özel alanlar yaratıp korunmasını öngördü. Vali, törende şöyle konuştu:

"Toplumumuzun temellerini aşındıran bu kontrolden çıkmış toplumsal cinsiyet ideolojisine karşı tavır alıyoruz. Kadın olmanın ne anlama geldiğinin özünü koruyacağız. Oklahomalılar, 'kadın' kelimesini karıştırma ve onu gerçek kadınlara zarar veren bir tür belirsiz tanıma dönüştürme girişimlerinden bıkmış durumda."

Stitt'in imzaladığı kararname şu unsurları içeriyor:

'Doğuştan kesin cinsiyet'

* Eyalet kurum ve kurullarının 'kadın' ve 'erkek' sözcüklerini kişinin doğuştan cinsiyetine karşılık gelecek şekilde tanımlamasını zorunlu kılıyor.

'Yumurta üretmek için tasarlanmış kişi'

* 'Erkek, oğlan, kadın, kız, baba ve anne' kelimelerini tanımlıyor. Bu kapsamda dişiyi 'biyolojik üreme sistemi yumurta üretmek için tasarlanmış kişi' ve erkeği 'biyolojik üreme sistemi dişinin yumurtasını döllemek için tasarlanmış kişi' olarak tanımlıyor.

Oklahoma Gov. Kevin Stitt directed state agencies to use narrow definitions of “female” and “male,” in the latest attack on transgender rights in a state that already has laws targeting bathroom use, health care and sports teams for transgender people. https://t.co/8YqWoinWz0

— The Associated Press (@AP) August 2, 2023

Dolayısıyla LGBT ve transseksüel haklarını hedef alan kararnameyi imzalarken Stitt'in etrafı, trans karşıtı Bağımsız Kadınların Sesi grubunun üyeleriyle çevriliydi. İçlerinde trans yüzücü Lia Thomas'ın kendisine karşı yarışmasına izin verdiği için Ulusal Üniversite Sporları Kurumu'nu (NCAA) eleştirmesiyle tanınan eski Kentucky Üniversitesi yüzücüsü Riley Gaines de vardı.

ABD'nin ilk dini sözleşmeli okulunu mahkemeye götüren davacıları Kilise-Devlet Ayrılığı İçin Birleşen Amerikalılar, Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği, Eğitim Hukuku Merkezi ve Din Özgürlüğü Vakfı'nın avukatları temsil ediyor. Kilise-Devlet Ayrılığı İçin Birleşen Amerikalılar Başkanı Rachel Laser, gidişatla ilgili şu yorumu yaptı:

"Kamunun finanse ettiği bir din okulunun onaylanması, muhafazakarların yönettiği eyaletlerin İncil'i devlet okullarında öğretme ve ırk, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğiyle ilgili kitap ve dersleri yasaklama icraatlarının son halkası. Kilise-devlet ayrılığı ile kamusal halk eğitimine yönelik tam bir saldırıya tanık oluyoruz ve şimdiki amaçları, eyalet çapında dini sözleşmeli okullar yaratmak. Bir eyalette kamusal din okuluna izin verildiğinde, bu, diğer eyaletlerdeki aşırı dincileri aynısını yapmaya teşvik eder."

Oklahoma Başpiskoposluğu'nun sözleşmeli okul açma başvurusunda şöyle denildi:

"Katolik okulu, Kilise'nin müjdeleme misyonuna katılarak Hristiyan eğitiminin yürütüldüğü ayrıcalıklı ortam oluşturur."

Oklahoma Katolik Konferansı İcra Direktörü Brett Farley, davayla ilgili sorulara şu yanıtı verdi:

"Oklahoma mahkemesinin, ABD Yüksek Mahkemesi'nin dini özgürlük lehine görüşüne kesin şekilde katılacağından eminiz."