Azerbaycan: Ateşkes anlaşması sağlandı

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ bölgesinde yürütülen yerel terörle mücadele tedbirlerine 20 Eylül saat 13.00 (TSİ) itibariyle sonlandırılması yönünde anlaşmanın sağlandığını duyurdu.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Karabağ’ın Ermeni sakinlerinin Rus barış koruma askerleri üzerinden ilettikleri talep dikkate alınarak 20 Eylül 2023 saat 13.00 itibariyle terörle mücadele tedbirlerini durdurma kararı alındı” ifadesine yer verildi.

Açıklamada, terörle mücadele tedbirlerinin durdurulması için Azerbaycan’ın şu şartları sürdüğü anımsatıldı:

Aliyev’in idaresi: Karabağlı Ermenilerle görüşmeler başlatıldı

Azerbaycan Devlet Başkanlığı Ofisi, yarın Azerbaycan’ın Yevlah şehrinde, Karabağ’da yaşayan Ermeni nüfusunun temsilcileriyle görüşmenin yapılacağını duyurdu. Azerbaycan Devlet Başkanlığı Ofisi’den yapılan açıklamada, “Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Başkanlığı İdaresi’nin önerisiyle 21 Eylül 2023 tarihinde Yevlah şehrinde Karabağ’ın Ermeni sakinlerinin temsilcileriyle, Azerbaycan Anayasası ve kanunları temelinde yeniden bütünleşme meselelerinin müzakere edilmesi amacıyla bir görüşme gerçekleşecek” ifadesine yer verildi.

Daha önce Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova Rusya’nın çatışan taraflara kan dökülmesine son verme, çatışmaları derhal durdurma ve siyasi ve diplomatik çözüm yoluna dönme çağrısında bulunduğunu vurguladı.

Bölgenin tarihi önemi

Güney Kafkasya’da yer alan bir bölge olan Dağlık Karabağ’ın nüfusunun büyük bir çoğunluğunu Ermeniler oluşturuyor. Bölge 1923’te Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne (ASSC) bağlı özerk bölge (Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi, NKAO) statüsüne kavuştu. 1988’de Dağlık Karabağ'da Ermenistan ile yeniden birleşme hareketi başladı. 2 Eylül 1991'de Karabağ’ın Azerbaycan'dan bağımsızlığı ilan edildi ve adı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti olarak değişti.

Azerbaycan, 1992'den 1994'e kadar bağımsızlığını ilan eden cumhuriyetin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı, kapsamlı askeri operasyonlar sırasında 30 bine yakın insan hayatını kaybetti. 1994’te taraflar ateşkes anlaşması yaptı, ancak cumhuriyetin statüsü bir türlü belirlenmedi. 2020'nin eylül ayının sonlarında Dağlık Karabağ'da çatışmalar yeniden başladı.

9 Kasım gecesi Azerbaycan ve Ermenistan, Moskova'nın desteğiyle silahların susması, tarafların işgal edilen mevzilerde kalması, esirlerin ve cesetlerinin takas edilmesi konusunda anlaşmaya vardı. Laçin Koridoru’nu da kapsayan bölgede Rus barış gücü birliği konuşlandırıldı. Geçtiğimiz yıl Erivan ve Bakü, Rusya, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) arabuluculuğuyla geleceğe dönük barış anlaşmasını görüşmeye başladı.

Geçen mayıs ayı sonunda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan'ın Sovyet sınırları içerisinde, yani Karabağ ile birlikte Azerbaycan'ın egemenliğini tanımaya hazır olduğunu açıkladı. Eylül ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan yönetiminin Azerbaycan'ın Karabağ üzerindeki egemenliğini esasen tanıdığına dikkat çekti. Azerbaycan lideri İlham Aliyev, Erivan'ın tutumunu değiştirmemesi halinde Azerbaycan ve Ermenistan’ın yılsonuna kadar barış anlaşması imzalayabileceğini duyurdu.