Kazakistan lideri Tokayev: Dünyada hiçbir sorun Rusya olmadan çözülemez

Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, mart ayında Rusya'da yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinin uluslararası önem taşıdığını vurgularken, zira hiçbir dünya sorununun Rusya olmadan çözülemeyeceğini söyledi.

Ülke çapında yayın yapan Egemen Qazaqstan (Egemen Kazakistan) gazetesine konuşan Tokayev, mart ayında Rusya'da yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinin uluslararası alanda büyük önem taşıdığına dikkat çektiği demecinde, “Rusya’nın dünya siyasetinde son derece önemli bir rol oynadığının ve Birleşmiş Milletler (BM)Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi statüsüne sahip olduğunun farkına varılmalıdır. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, sözleri ve eylemleriyle küresel gündemi esasen şekillendiren bir liderdir. Rusya'nın görüşü tüm dünyada dikkate alınıyor. Bu devletin katılımı olmadan hiçbir dünya sorunu çözülmüyor. Bu bir gerçek” ifadelerini kullandı.

Seçimler açısından bu yılın pek çok ülke için dönüm noktası olacağını kaydeden Kazak lider, Rusya'nın yanı sıra ABD, Azerbaycan, İngiltere, Hindistan ve diğer ülkelerde de seçimlerin yapılacağını, aynı zamanda Avrupa Parlamentosu seçimlerinin de planlandığını hatırlattı.

Tokayev, Astana ile Moskova arasındaki yüksek düzeyli ilişkiler nedeniyle Rusya'daki başkanlık seçimlerinin Kazakistan'ı özellikle ilgilendirdiğini vurguladı.

2022’deki darbe girişimi

Ocak 2022'de Kazakistan'da yaşanan kitlesel protestolar ve darbe girişimi hakkında da konuşan Tokayev, bu sorunun kaynağıyla ilgili değerlendirmesinde, uzun yıllardır çözülemeyen sosyo-ekonomik sorunlar ve genel ekonomik durgunluğa dikkat çekerken, bu gerçeklerin de yetkililerin ve toplumun bozulmasına destek sağladığını söyledi.

Kazakistan Devlet Başkanı, “Bana göre Ocak 2022’de yaşanan trajik olaylar, uzun yıllardır çözülemeyen sosyo-ekonomik sorunlar ve genel durgunluktan kaynaklandı, bu da yetkililerin ve toplumun bozulmasına yol açtı. Bu dönüşüm, dedikleri gibi, çıplak gözle görülebiliyordu” diye konuştu.

Değişimi istemeyenler

2019'da cumhurbaşkanı seçilmesinden bu yana, siyasi sistemi demokratikleştirmek, kamusal yaşamı liberalleştirmek ve ekonomiyi tekelleştirmek için bir rota belirlendiğini vurgulayan Tokayev, öte yandan bu değişimin bazı kesimlerde tepkiye yol açtığını anımsatarak sözlerini şu şekilde sürdürdü:

“Açıkça söyleyebilirim ki bu yeni rota, ülkedeki köklü durum ve iktidar yapılarındaki ayrıcalıklı konumlarına bir tehdit olarak algılayan nüfuzlu kişilerin keskin tepkisine neden oldu. Reformlara karşı gizli ve çoğu zaman açık direnişleri giderek arttı. Sonunda başlattığımız bu değişiklikleri tersine çevirmek ve eski düzeni geri getirmek için aşırı önlemler almaya karar verdiler. Bu yüksek rütbeli memurlar grubunun kolluk kuvvetleri ve suçlular üzerinde muazzam bir etkisi vardı.Bu nedenle iktidarı şiddet yoluyla ele geçirme seçeneği tercih edildi. Soruşturmaya göre hazırlıklar 2021 yılı ortalarında başladı.”

Tokayev, Kazakistanlıların ‘sahte vatanseverlikten’ kurtulması ve eski çağa özgü biçim veya yapı anlamına gelen ‘arkaizme’ kaymaması gerektiğinin altını çizerken, “Geçmişteki büyüklükler veya mağduriyetler hakkında boş tartışmalara dalarak arkaikliğe kaymamalıyız. Elbette tarih, ulusal kimliğimizin önemli bir bileşenidir, dolayısıyla devlet artık bu yönde sistematik faaliyetler yürütmektedir. Kısacası, asırlık tarihimizin araştırılması ve tarihi adaletin yeniden tesis edilmesi her zaman öncelikli görevlerimizden biri olacaktır” ifadelerini kullandı.