Günümüzde akıllı telefonları bırakıp tuşlu telefonlara geçmek mümkün mü? Deneyimli gazeteci anlattı

Tecrübeli teknoloji muhabiri Kashmir Hill, günde 5 saatten fazla telefonunda vakit geçiriyordu. Yeni yıl için bir aylığına tuşlu telefona geçti ve bu deneyimini 'yaptığım en iyi şey' olarak adlandırıyor.

Dünyanın her yerinde dijital bağımlılık özellikle Covid-19 sonrası arşa çıkmış iken, teknoloji ile en haşır neşir olması gereken kişilerden biri olan New York Times'ın teknoloji muhabiri Kashmir Hill, son model iPhone 15 telefonunu bırakıp 2023'ün son ayında tuşlu telefona geçti. Peki bu ay, onun için nasıl aydı? Süreç zarfında neler yaşadı ve en önemlisi, böyle bir dünyada bu karar mantıklı veya mümkün mü?

Hill, '2023'teki en büyük pişmanlığım' olarak belirttiği akıllı telefon - sosyal medya bağımlılığı sorunundan muzdarip bir teknoloji gazetecisi olarak 2023'ün sonunda 1300 dolarlık iPhone 15'ini satarak, 100 dolarlık tuşlu telefon kullanmaya başladı. Bunu yapma sebebini yaklaşık her gün 5 saatini telefonunda ne yaptığını bilmeden geçirmesine bağlayan Hill, aslında birçok kişinin istediği durmaksızın bildirim ve kontrol edilemez ulaşılabilirlik halini durdurmak istediğini aktarıyor.

'Ne kadar sıkıcı, o kadar iyi'

Bu değişimin düşündüğü kadar basit ve hızlı olamadığını vurgulan deneyimli gazeteci, seçtiği telefonda eski telefonlarda olan eski 'yılan oyununun' bile olmadığını söylüyor. Sim kartı da yeni model telefonlara göre düzenlendiği için yedi yaşındaki kızıyla mağazaya yardım almaya giden Hill'in istediği telefon, anlattığına göre hem çalışanı hem de kızını şaşırtmış.

Bu tarz telefonları ilk defa gören kızının annesi ile bol bol dalga geçtiği belirtilirken, Hill'in ilk deneyimi de pek iyi olmamış. Öncelikle telefonun şarj ömrü komik derecede kısa iken, araçla veya yollarda sık sık servis kaybolması gerektiğini ve yeniden hattın gelmesi için telefonu sürekli yeniden başlatmak gerektiğini söyleyen teknoloji muhabiri, buna karşın yine de bazı eski tuşlularda müzik çalar, podcast ve sesli mesaj gibi özellikler olduğunu söylüyor. Yani o kadar da fena değil.

Bu sırada birçok insanın pandemiden sonra insanların 'dijital ve çevrimiçi olmaktan yorulduğunu' söyleyen gazeteci, sadece kendisinin değil, YouTube'da telefon incelemeleri yapan Mr. Briones gibi teknoloji ile ilgili kişilerin de bu kararları aldığını söylüyor.

Özellikle modern hayatta offline kalmak isteyenlere yönelik telefonlar oluşturan yeni telefonlar bile çıktığını söyleyen gazeteci, bu yeni girişim ile yaratılan telefonun özellikleri şöyle sayıyor:

Mümkün olduğunda az kullanılmak üzere tasarlandı. Kredi kartı büyüklüğünde telefon mesaj yazıyor, arama yapıyor, takvim tutuyor, müzik ve podcast çalıyor. Bu kadar. Ekranı da kitap okumak için sık sık tercih edilen Kindle'lardaki gibi göz yormayan bir ekran.

Bunun sebebi ise açık, ne kadar sıkıcı olursa telefona bağımlı olma durumu o kadar azalıyor.

'Teknik sorun ve aksaklıklar'

Hill, birkaç günün ardından deneyimini şöyle anlatıyor:

Tuşlu telefonun 'sıkıcılık seviyesi' güven vericiydi. Ana ekranı küçük ve donuktu; dış taraftaki daha küçük bir ekran ise saati gösteriyordu. Mesaj yazmakta oldukça zorlanıyordum, özellikle de emojiler olmadan sürekli şu gibi ifadeleri kullanarak (:-/).

İki cümleden daha uzun mesajlar yazmak için çok fazla tuşa basmak gerekiyordu, ben de bunun yerine insanları aramaya başladım. Bu bir sorundu çünkü çoğu insan telefonlarının bir telefon olarak işlev görmesini istemez, özellikle telefonla aranmak hiç istemez.

İlk gün öğleden sonra bir arkdaşımdan karmaşık bir konu için iyilik istemem gerekiyordu. Bu yüzden ona sesli mesaj attım fakat geri dönüş alamadım. Çünkü onun telefonu iPhone olduğundan iMessage yüzünden ister istemez mesaj benim eski telefonuma ve Macbook'uma gitmiş.

Ama en azından mesajımı dinleyebilmişti bu nedenle sorun çözülmüştü. Fakat diğer uygulamalara ulaşamamak bana bir şişeye mektup koyup denize koymak gibi bir his veriyordu.

Hill'in telefonunu tuşlu telefona döndürdüğünü gören arkadaşları ve meslektaşlarının da tepkisi ilginç olmuş. 'Keşke bunu yapabilsem' diyen o kadar fazla kişi olmuş ki, insanlar her onun eski telefonunu gördüğünde telefon bağımlılığın ne kadar kötü olduğunu belirtir olmuş ve kendi hayatı hakkında şikayetler etmeye başlamış. Herkes ona eski bir psikologa anlatır gibi çocuklarının yanında dahi telefona baktıklarından, geceleri uyumak yerine TikTok izlediklerinden, sabahtan akşama kadar boş boş vakit geçirdiklerinden bahsetmiş.

2021 yılındaki araştırmalara göre, yetişkinlerin yüzde 31'i günde 7/24 neredeyse bir şekilde bilgisayarda veya telefonda aktifler. Bunu tabii ki akıllı telefona borçluyuz.

Bazı insanlarda Hill'in yaptığını bir 'delilik' olarak görmüş. Mesela, günlük hayatta çok işe yarayan Uber, taksi, harita gibi uygulamalar olmadan yaşamanın imkansız olduğunu veya bir gazeteci olarak habersiz kalma durumunun berbat olduğunu belirtmiş. Fakat Hill, bunlara şöyle cevap veriyor:

İnsanlar zor olacağını düşünüyor ben 90'larda büyüdüm. O kadar da kötü değildi yani ¯\_(ツ)_/¯. Ayrıca, bilgi ve haberler bana ulaşmaya devam etti, sadece anında ve her an bilgiyle boğulmadan. Bilgisayarım bana hala tüm bilgi, haber siteleri ve sosyal medya takibini sunuyordu.

Zor olan asıl şey, Google Maps gibi evimden veya alışık olmadığım bir rotadan rotaya gitmekti. Günümde her an Google Maps'i kullanan biri olarak, genel olarak çevremdeki 5 dakikalık yerler dışında pek bir yeri bilmiyorum. Bu nedenle evden veya iş yerinden çıkmadan önce bilgisayarımdan yerlere bakıp, yol tariflerini ezberlemem gerekti. Bu da beynimin uzun zamandır ihmal edilmiş olan 'navigasyon' kısmını canlandırdı.

Diğer bir beklenmedik sıkıntılı durum da, evdeki günlük eşyaların bazılarının da akıllı telefonlar aracılığıyla kullanılabileceği olmuş. Hill'in, Noel'de bir arkadaşından robot süpürge hediyesi almış fakat robot süpürgeyi kurmak ve yönlendirmek için akıllı telefon gerekli olmuş.

Diğer bir zor durum ise, banka uygulamalarını kullanmamak olmuş. Herkesin en az 3-4 tane kredi kartı ve otomatik ödeme olduğu günümüz dünyasında, mobil bankacılık ile otomatik ödeme olan kartının borcunu ödemeyi unutan Hill, bankadan 'borcunuzu ödeyiniz' yazılı uzun bir mail de almış.

1 ayın sonu: Alışkanlıklardan kurtulmak

Hill, 1 ay içindeki süreci sona yaklaştıkça şundan bahsediyor:

Tüm zorluklara rağmen tabi kii hayatta kaldım. Beynimi düzenli olarak ve saatlerce internetten ayırmak beni rahatlattı. Ayda dört kitap okudum, oldukça havalı sihirli bir yapboz yaptım. Müzik uygulamarıyla kendimi bir kenara çekmektense, kocamla uzun koşulara çıktım. Daha fazla zamanım olduğunu ve daha fazla kontrol sahibi olduğumu hissettim.

İki hafta sonra sabahları kırmızı ışıkta veya asansörde beklerken zihnimin otomatik yaptığı telefonu kurcalama dürtüsünden kurtuldum. Kocama bende bir değişiklik fark ettin mi diye sorduğumda ise bana yüzün daha az stresli görünüyor cevabını aldım.

Geçmişte uyku sorunları da çok sık çekiyordum. Gece uyuyamayınca sabah 4'e kadar alışveriş yapıyor, sonra dağda ölü bulunan iki dağcının hikayelerini falan okuyordum. Fakat tuşlu telefona geçtiğimde ise bu sorun kalktı, çünkü bunun bir cazibesi yoktu - ve uykum çarpıcı bir şekilde düzeldi! Hala ara sıra uyansam da düzenli olarak birkaç dakika içinde tekrar uykuya dalabiliyorum.

Modern ve anlamsız zorluklar

Hill, ayrıca çocuğunun 1 ay boyunca tuşlu telefon kullanırken herhangi bir farklılık hissettiğini de sormuş. Kızı ise, "Ben tuşlu telefonu daha çok sevdim. Telefonuna o kadar çok bakmıyorsun ve benimle oynamaya daha çok zaman ayırıyorsun" cevabını verince, deneyimli gazeteci kendisi hem daha iyi hem de berbat hissettiğini belirtiyor.

Ayrıca, kamerası oldukça eski olan bu tuşlu telefona yönelik şu yorumları da yapıyor:

Beynimin kızlarımla geçirdiğim her sevimli anı Instagram'da paylaşmak isteyen kısmı bir ay boyunca yok olup gitti. Başkaları için yakalamaya çalışmak yerine o anların tadını çıkarabilirdim. Tuşlu telefonun vasatın altındaki kamerasıyla bir avuç düşük çözünürlüklü ile çoğu zaman bulanık fotoğraflar çektim. Bu yönüyle bana kendi çocukluğumu hatırlattı. Bu yıl Noel'den 100 kadar fotoğraf yerine dört tane iyi fotoğrafım var.

Ayrıca bir ay boyunca sosyal çevrem daraldı. "Yeni Yılınız Kutlu Olsun" mesajları göndermedim ve Instagram'dan kayboldum (Bu kayboluş, bir arkadaşımın bana "iyi misin?" mesajı göndermesine neden oldu).

Tuşlu telefonun hayatımı ve sağladığı zihinsel sıfırlanmayı ne kadar sevsem de, Slack mesajlarına ve e-postalara bir ay içinde yaptığım kadar sık ve zamanında yanıt veremezsem kovulabileceğimi düşünüyorum. Fakat aslında bunun temelsiz bir öngörü olduğunu ve akıllı telefona geri dönmeye yönelik derin ve kontrol edilemez bir arzuyu maskelediğini, yani zihnimin beni bir nevi kandırdığını biliyorum.

Bu yüzden 2024'te iPhone'uma geri dönmeyi planlıyorum, ancak gri tonlamalı olarak ve onu nasıl kullandığım konusunda daha dikkatli olarak.

Son olarak, evde telefonum için özel bir yer oluşturdum - içinde bir bitki ve şarj aleti olan küçük bir sehpa. Çalışmadığım zamanlarda iPhone'umu orada tutacağım, böylece sürekli üzerimde olmayacak ve düşüncesizce elime alamayacağım. Geceleri de orada duracak, böylece başucumda durup uykumu bölmeyecek. Umarım bunun getirdiği refah duygusu bir yaptırım mekanizması olarak yeterli olur.