'Gençlik iksiri' kolajen için uzmanlar tuzağa işaret etti: 'Umut pazarlıyorlar'

Son yıllarda giderek daha da popüler hale gelen kolajen takviyelerinin cilt, tırnak ve saç sağlığını iyileştirdiği iddia ediliyor. Doktora danışmadan uzun süre kullanılan bu toz ya da sıvı maddenin içerisinde neler var? Kolajeni besinlerden de alabilir miyiz? Uzmanların görüşlerini Sputnik derledi.

Kolajen takviyeleri son yıllarda giderek daha popüler hale geldi. Birçok takviye markası kolajenin tırnak, cilt ve saç sağlığını iyileştirdiğini iddia ederek ürünlerini pazarlıyor.

Ne yazık ki bu iddiaların ardında güçlü bir kanıt yok. Kolajen takviyesi üzerine yapılan birkaç çalışma ciltte elastikiyetin arttığını ve kırışıklıkların düzeldiğini işaret etse de veriler, karmaşık çalışma sistemi, mikroskobik kanıtların eksikliği veya doğrudan ürünleri satan kişilerden gelen fonlar nedeniyle net değil. Takviyelerin kırışıklıkları önleyeceğine dair hiçbir bilimsel çalışma yok.

Washington Post yazarı Doktor Trisha Pasricha, kolajen takviyelerinin her ne kadar güvenli görünse de etkisiz ya da gereksiz olan takviyelere karşı temkinli davrandığını söylüyor. Pasricha, kolajen takviyeleri yerine paranızı çok daha iyi kanıtlarla desteklenen iki ürüne harcamanızı öneriyor: Güneş kremleri ve retinoidler.

Her gün güneş kremi kullanmak sağlıklı bir cilt için yapabileceğiniz en iyi şey. Her gün güneş kremi uygulamak sağlıklı bir cilt için yapabileceğiniz en iyi şeydir. A vitamininden türetilen bileşik olan retinoid, kolajenin üretimini artırırken bozulmasını da engelliyor.Oksijen'de yer alan habere göre, retinoidin birçok çalışmada cildin kırışmasını, dokusunu ve elastikiyetini iyileştirdiği kanıtlandı.

'Kolajen kremlerinden kaçının'

Kolajen takviyeleri, proteinin sığır kemikleri veya balık derisi gibi hayvansal dokulardan çıkarılmasıyla elde edilir. Kolajen, toz ve hapların yanı sıra protein barları, kahve kremaları ve topikal kremler halinde de satılıyor. Pasricha, kolajen kremlerinden kaçınmanızı öneriyor. Topikal kremler cildin kolajene ihtiyaç duyulan daha derin tabakasına nüfuz etmez. Toz veya hap formları bağırsaklardan kan dolaşımına geçse de teorik olarak bu tabakaya nüfuz etme olasılığı daha yüksek. Ancak yine de işler bu kadar basit ilerlemiyor.

Kolajyen eksikliği nedir, nasıl oluşur?

Ne yazık ki yaşlandıkça kolajeni kaybediyoruz ve dokulardaki kolajen, kas dokusuna nazaran, yaşla birlikte daha hızlı bir şekilde azalıyor ve yapısı bozuluyor. Yaşlanma; cilt, kas, bağ dokusu ve kemikteki doku yenilenmelerinin azalmasına sebep oluyor. Bu da zamanla fiziksel işlevlerin azalmasına, yaralanmalara ve ardından gelen uzun süreli ağrı ve sakatlığa neden olabilir. Ayrıca, özellikle yoğun fiziksel aktiviteye maruz kalan dokulardaki (örneğin tendonlar) kollajen kaybı, bağ dokusu bozukluklarına ve yaralanmalara daha fazla neden olabilir.

'Kolajen takviyelerinin etkileri hala araştırma konusu'

“Kolajen ürünleri, reklamlarıyla umut pazarlıyor” diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hayati Deniz şunları söyledi:

“Kolajen, cildin sağlıklı, genç ve elastik kalmasını sağlayan bir proteindir. Vücutta doğal olarak bulunan hatta sentezlenen bu proteinin zamanla yapımı azalır ve yıkım da beraberinde artar. Dolayısıyla da bulunduğu dokular ve cilt yaşlanmaya başlar. Kolajen ürünleri, ciltteki kolajen seviyelerini artırarak kırışıklıkların azalmasına yardımcı olmayı vaat eder. Çalışmalar ise tüm beklentilerimizin ancak yüzde 20’sini karşıladığını söylüyor. Kolajenin cilt, eklem, kas, saç, kemik sağlığına faydaları henüz kesin olarak kanıtlanmamıştır ve kolajen takviyelerinin etkileri hala araştırma konusu olmaya devam etmektedir. Doktora danışmadan kolajen takviyesi kullanmak önerilmez.”

‘Bilimsel çalışma az’

Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Gökhan Okan, kolajen takviyelerinin cilt üzerine etkilerini gösteren az sayıda bilimsel çalışma olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Yapılan çalışmalarda kolajen takviyelerinin cilt kuruluğunu azalttığı ve kırışıkları hafiflettiği gösterilmiştir. Ancak tüm bunları kanıtlayacak geniş kapsamlı bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır. Kolajenin kaynağı balık, tavuk veya sığır olmaktadır. Balık kaynaklı kolajenler, küçük boyutları ve kolay emilimleri nedeniyle en sık önerilendir. Genellikle 3 aylık kürler halinde kullanılmaları sonra ara verilmesi önerilir.”