Bir kilo domates – Килограмм помидоров

Bugünkü dersimizde, ‘килогра́мм’ (‘kilo’) kelimesiyle isimlerin kullanılması üzerinde duracağız. Bu kelimenin doğru gramer şekillerini kullanmanız, Rusça’yı iyice kavradığınızı gösterir.

İlk olarak ‘килогра́мм’ [kilagrám] kelimesinin kullanışlarına bakalım.

Rusça’da ‘bir kilo’ ifadesini kullanmak istediğinizde, ‘bir’ sayısını kullanmayacaksınız, yalnız ‘килогра́мм’ (‘kilo’) söylemeniz yeterlidir. Bu kelime, Tekil olduğu için Rusça’da zaten ‘bir kilo’ anlamına gelir:

килогра́мм я́блок – bir kilo elma

2’den 4’e kadar sayılarla ‘килогра́мма’ kelimesi kullanılır:

(2-4) килогра́мма [kilagráma]

два килогра́мма я́блок – iki kilo elma

5’ten 20’ye kadar sayılarla ise ‘килогра́ммов’ veya daha çok halk arasında geçen ‘килогра́мм’

(5-20) килогра́ммов/килогра́мм [kilagrámaf/kilagrám]

пять килогра́ммов/килогра́мм я́блок – 5 kilo elma

Halk arasında ayrıca ‘кило́’ [kiló] kelimesi de yaygın:

два кило́ я́блок – iki kilo elma

! Dikkat edin:

‘Грамм’ kelimesi de, ‘килогра́мм’ kelimesi gibi kullanılır:

грамм [grám] – bir gram

(2-4) гра́мма [gráma] – 2-4 gram

(5-20) гра́ммов/грамм [grámaf/gram] – 5-20 gram

Şimdi ‘kilo’ ile ilgili diğer varyantlara bakın:

полкило́ [polkiló] yarım kilo

полтора́ килогра́мма [paltará kilagráma] – bir buçuk kilo

два/три с полови́ной килогра́мма [dva/tri s palavínay kilagráma] – iki/üç buçuk kilo

не́сколько килогра́ммов [néskal’ka kilagrámaf] – birkaç kilo

Şimdi yukarıda geçen kelimeler ile kullanılan İsim şekillerine bakın:

‘Kilo’ kelimesinden sonra gelen İsmin Çoğul —In Şekli kullanılır. Genel kural şu: eğer ismin Tekil şekli Eril Cins ise, Çoğulda -ов takısı kullanılır:

помидо́р – помидо́ров [pamidóraf] (domates)

огуре́ц – огурцо́в [agurtsóf] (salatalık)

апельси́н – апельси́нов [apil’sínaf] (portakal)

мандарин – мандари́нов [mandarínaf] (mandalina)

баклажан – баклажáнов [baklajánaf] (patlıcan)

кабачок – кабачкóв [kabaçkóf] (kabak)

гриб – грибóв [gribóf] (mantar)

Eğer ismin Tekil şekli Dişil Cins ise, Çoğulda takı kullanılmaz:

гру́ша – груш [gruş] (armut)

ви́шня – ви́шен [víşın] (vişne)

сли́ва – слив [slif] (erik)

оли́вка – оли́вок [alívak] (zeytin)

Dikkat edin! ‘Килогра́м’ kelimesi ile kullanılan bazı isimlerin —In Halinde Çoğul değil, Tekil şekli kullanılır, çünkü Ruslara göre bu ürünler ya sayılmaz, ya da tek grup şeklinde tartılarak alınır:

карто́фель – карто́феля [kartófil’a] (patates)

лук – лу́ка [lúka] (soğan)

чесно́к – чеснока́ [çisnaká] (sarımsak)

укро́п – укро́па [ukrópa] (dereotu)

шокола́д – шокола́да [şıkaláda] (çikolata)

смета́на – смета́ны [smitánı] (kaymak)

капу́ста – капу́сты [kapústı] (lahana)

мя́со – мя́са [m’ása] (et)

клубни́ка – клубни́ки [klubníki] (çilek)

Lütfen, örneklere bakın:

1.

— Взве́сьте, пожа́луйста, килогра́мм помидо́ров. – Bir kilo domates tartar mısınız lütfen.

2.

— Ско́лько сто́ят два килогра́мма карто́феля? – İki kilo patates ne kadar?

3.

— В э́той ба́нке 150 гра́ммов/грамм смета́ны. – Bu kavanozda 150 gram kaymak var.

 
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…