Renkler – Цвета

Bugünkü dersimizde Rusça’da renkleri inceleyeceğiz, renkleri içeren ve Rusların gündelik konuşmalarında kullanılan bazı deyimler üzerinde duracağız.

İlk olarak Rusça’da en çok kullanılan renkleri sıralayalım:

цветно́й [tsvitnóy] – renkli

чёрно-бе́лый [çórna-bélıy] – siyah-beyaz

бе́лый [bélıy] – beyaz

чёрный [çórnıy] – siyah

се́рый [sérıy] – gri

кра́сный [krásnıy] – kırmızı

жёлтый [jóltıy] – sarı

ора́нжевый [aránjıvıy] – turuncu

ро́зовый [rózavıy] – pembe

бордо́вый [bardóvıy] – bordo

фиоле́товый [fialétavıy] – mor

си́ний [síniy] – lacivert

голубо́й [galubóy] – mavi

зелёный [zilyónıy] – yeşil

бе́жевый [béjıvıy] – bej

кори́чневый [karíçnivıy] – kahverengi

сере́бряный [sirébrinıy] – gümüş

золото́й [zalatóy] – altın

Renklerin tonlarını belirtmek için ‘светлый’ [svétlıy] ve ‘тёмный’ [tyómnıy] kelimelerinin kökleri kullanılır:

све́тло+renk

тёмно+renk

све́тло-се́рый [svétla-sérıy] – açık gri

тёмно-се́рый [tyómna-sérıy] – koyu gri

Rusça’da gökkuşağı renklerini sıralamak için şu ifade kullanılır: Ка́ждый охо́тник жела́ет знать, где сиди́т фаза́н (Her avcı, sülünün nerede oturduğunu/bulunduğunu bilmek ister).

İlk bakışta anlamsız olan bu cümlenin kelimelerinin ilk harfine baktığınızda bu harfle başlayan renkleri sıralayabilirsiniz:

Ка́ждый = кра́сный (kırmızı)

охо́тник = ора́нжевый (turuncu)

жела́ет = жёлтый (sarı)

знать = зелёный (yeşil)

где = голубо́й (mavi)

сиди́т = си́ний (lacivert)

фаза́н = фиоле́товый (mor)

 

Bir şeyin rengini öğrenmek için cümlenin başına ‘Како́го цве́та…’ [kakóva tsvéta…] sorusunu getirdikten sonra herhangi bir isim kullanabilirsiniz. Soru şekli hiç değişmiyor.Lütfen, aşağıdaki örneklere bakın:

1.

— Како́го цве́та ваш чемода́н? – Bavulunuz ne renk?

— Он чёрный. – Siyah.

2.

— Я хочу́ купи́ть све́тло-кори́чневое пальто́. – Ben açık kahverengi palto almak isterim.

— Извини́те, у нас есть то́лько тёмно-кори́чневые пальто. – Kusura bakmayın, yalnız koyu kahverengi paltolarımız var.

3.

— Мы о́чень лю́бим ста́рые чёрно-бе́лые фи́льмы. – Eski siyah-beyaz filmleri çok severiz.

Dikkat edin!

Birinin özellikleri (saç rengi, göz rengi) tarif edildiğinde bazı standart renkler yerine şunlar kullanılır:

ка́рие (глаза) [káriyi] – ela (göz)

седы́е (волосы) [sidı́yi] – ak (saç)

ры́жие (волосы) [rı́jıyi] – kızıl (saç)

ру́сые (волосы) [rúsıyi] – sarı (saç)

кашта́новые (волосы) [kaştánavıyi] – kestane, kumral (saç)

Birinin saç rengini tarif ederek şunları da kullanabilirsiniz:

светловоло́сый [svetlavalósıy] – sarışın

тёмноволо́сый [tyomnavalósıy] – kumral

Lütfen, örneklere bakın:

4.

— У Ка́ти све́тлые во́лосы и ка́рие глаза́. = Ка́тя светловоло́сая и карегла́зая (де́вушка). – Katya’nın açık renk (sarı) saçları ve ela gözleri var.

Son olarak renk isimlerini içeren bazı Rusça deyimleri üzerinde duralım. Rusça’daki bazı renklerin anlamları Türkçe’dekilerine çok benzer:

чёрная за́висть – kara kıskançlık

чёрное зо́лото – kara altın (petrol hakkında söylenir)

чёрный ры́нок – kara borsa (kayıtdışı ekonomi)

чёрный день – kara gün (kötü zamanlar)

Bazı deyimlerin ise Türkçe karşılıkları bulunmamaktadır:

бе́лая за́висть – beyaz/ak kıskançlık (şaka olarak söylenir; başkasının şartlarına, eşyalarına kin ve nefret hissetmeden sahip olmak isteğini belirtir)

бе́лая воро́на – beyaz karga (çevresinde garip görünen biri, çevresine hiç benzemeyen biri)

золоты́е ру́ки – altın eller, kollar (becerekli bir insan)

Кра́сная пло́щадь – Kızıl Meydan (‘güzel meydan’ anlamında)

све́тлая голова́ – açık kafa (akıllı biri)

Lütfen, aşağıdaki örneklere bakın:

5.

— Сергей – умница, светлая голова! – Afferin Sergey’e, kafası çalışıyor!

6.

— Большое спасибо за помощь! У вас золотые руки. – Yardımınız için teşekkürler. Altın eliniz var! (=Elinize sağlık).

7.

— Я чувствую себя белой вороной. – Kendimi beyaz karga gibi hissediyorum (=Kendimi yabancı hissediyorum).

8.

— Привет! Мы сейчас на море. – Selam. Şimdi deniz kenarındayız.

— Завидую вам белой завистью! – Sizleri beyaz kıskançlıkla kıskanıyorum.

 
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle…