Ceyda Karan'la Eksen - RS FM'nin Dış Haberler Programı Eksen - Sputnik Türkiye

09:31 06 Aralık 2019

Eksen

21:05 05.12.2019
'NATO zaten tehdit üzerine kurulmadı, ABD'nin Avrupa'yı kontrol araçlarından birisi'
Ceyda Karan
Prof. Uzgel'e göre NATO, ABD'nin Avrupa'yı kontrol araçlarından biri, 'varlık sebebi bitti', 'beyin ölümü' gibi saptamalar abartılı. Macron'un çıkışını 'ittifakı kendine getirme çabası' olarak gören Uzgel, Londra bildirisinde asıl eşik atlamanın Çin olduğu görüşünde. Uzgel'e göre Erdoğan 'ömrü iki gün sürebilen' vetoya kalkışarak hatalı davrandı.
20:31 04.12.2019
‘NATO’da YPG'nin terör örgütü görülmesi talebinin karşılığı yoktu, Türkiye Baltıklar ve Polonya vetosunu sürdüremezdi'
Ceyda Karan
Dr. Naim Babüroğlu'na göre, Türkiye'nin 'YPG terör örgütü' tezinin NATO'da karşılığı olmadığı için Baltıklar/Polonya vetosunu sürdürmesi mümkün değildi. NATO'nun Yunanistan'ın Doğu Akdeniz şikayetini iki müttefik arasında her zamanki dengeyi güderek dikkate almadığını belirten Babüroğlu, Trump ile ikili görüşmenin somut sonuç vermediği görüşünde.
21:00 03.12.2019
'Türkiye, NATO zirvesine maksimalist beklentilerle müzakere pozisyonu alarak gitti, yadırganacak bir şey yok'
Ceyda Karan
Prof. Serhat Güvenç'e göre, NATO zirvesi için Türkiye, Baltıklar ve Polonya savunma planlarına itiraz ederek 5'inci maddenin gerekleri konusunda 'maksimalist beklentilerle' müzakere pozisyonu aldı. Güvenç, Avrupa kanadıyla Dörtlü Zirve'nin ise iletişim ve güven eksikliğinin giderilmesi için hazırlık toplantı olarak görülmesi gerektiği görüşünde.
23:59 02.12.2019
'Türkiye artık güvenlik mimarisinde kendisine yer açmak istiyor, NATO'nun 5. maddesi uygulanabilir olmaktan çıktı'
Ceyda Karan
Mehmet Öğütçü'ye göre, NATO'nun Londra zirvesi 'tarihi olacak'. Ankara'nın güvenlik mimarisinde yer açmak istediğini belirten Öğütçü, NATO'nun artık ihtiyacı karşılamadığı ve 5. maddenin uygulanabilir olmaktan çıktığı görüşünde. Öğütçü, Baltıklar/Polonya restini doğru bulmazken, Libya ile mutabakatın yapıcı çözümler gerektirdiğini söyledi.
23:13 29.11.2019
'Macron NATO konusunda Almanya’nın düşüncelerini seslendiriyor, 'bölgesel NATO’cuklar' gündeme gelebilir’
Ceyda Karan
Prof. Erol'a göre, NATO ABD yüzünden artık ittifak üyeleri arasında güven tesis etmiyor, Macron da Almanya'nın hissiyatını dile getiriyor. Bazı NATO üyelerinin Suriye'deki oyunlarının Türkiye'yi tehdit ettiğini belirten Erol'a göre, Avrupa'nın daha özerk olduğu yahut, daha az maliyetli ve daha işlevsel bölgesel NATO’cuklar gündeme gelebilir.
23:59 26.11.2019
'NATO işlevsizleşiyorsa bile sadece Türkiye için değil herkes için işlevsizleşiyor'
Ceyda Karan
Prof. Tarık Oğuzlu, NATO'nun 70'inci yılında ittifakta belirginleşen farklılıklardan hareketle, AB'nin Rusya ile iyi ilişkiler içinde olup başının çaresine bakmak zorunda kalacağı bir sürece atıf yaptı. Oğuzlu, Ankara'nın S-400 krizinin NATO içinde çözümünü vurgulayarak doğru yaptığını ve ittifak içi çözümün herkesi rahatlatacağı görüşünde.
23:59 25.11.2019
'ABD'nin ihtiyaçları doğrultusunda hareket eden NATO, düşmansız kaldığı gün zaten fiilen ölmüştü'
Ceyda Karan
Doç. Barış Doster'e göre NATO, ABD’nin ihtiyaçları için kullanılan bir örgüt olarak SSCB’nin dağılmasıyla düşmansız kalmış ve aslında fiilen ölmüştü. İttifakın zayıflamasında genişleme heveslerinin rol oynadığını düşünen Doster'e göre NATO dağılmasa da içinden daha fazla itiraz yükselecek ve Avrupa ordusu tartışmaları artacak.
23:59 22.11.2019
'Kıbrıs sorunu artık Doğu Akdeniz sorunu haline geldi'
Ceyda Karan
Dr. Volkan Özdemir'e göre, yıllardır süregelen Kıbrıs sorunu artık 'münhasır ekonomik bölge' üzerinden Doğu Akdeniz sorunu halini aldı. Rusya’nın Türkiye ile ilişkilerini gözeterek, Rumların sahalarına enerji şirketlerini sokmadığını söyleyen Özdemir, Ankara'nın bu meselede Lübnan ve Suriye ile hareket etmesi gerektiği görüşünde.
23:55 21.11.2019
‘ABD yaptırımlarıyla sıkışan İran devletinin benzin zammına tepkileri öngörmemesi imkansızdı'
Ceyda Karan
Bilgehan Alagöz’e göre ABD yaptırımlarıyla sıkışan İran'da müesses nizamın benzin zammına tepkileri öngörmemesi imkansızdı. Tahran'ın 'kontrollü gerilim stratejisi' uyguladığı görüşündeki Alagöz, 'güvenlik odaklı' siyasete dönüş eşliğinde 2020-21'de İran ve ABD'deki seçim süreçlerinin ardından müzakereye hazırlanıldığı görüşünde.
20:16 20.11.2019
'Bolivya'da darbe oldu ama bitmedi'
Ceyda Karan
Alp Altınörs’e göre Bolivya’da darbe oldu ama bitmedi. Morales’in geri çekilerek darbecilerin işini kolaylaştırdığını belirten Altınörs, kendini başkan ilan eden Anez’in ordunun halkı katletmesinin önünü açan muafiyetler sunan fanatik bir dinci olarak tehlikelerine dikkat çekti. Altınörs’e göre Morales’in yokluğunda halkın mücadelesi bitmiş değil.
Bolivya: İstikrarsızlık ve belirsizlik
23:55 19.11.2019
'İran'da ABD’nin ağır yaptırımlarının yol açtığı protestolar sistemin krizinin işareti'
Ceyda Karan
Gülriz Şen'e göre, İran'da ağır ABD yaptırımlarının yol açtığı protestolar sistemin krizinin işareti. Şubat seçimi öncesi Ruhani'yi yıpratma çabalarına da dikkat çeken Şen, Amerikan karşıtlığı üzerinden halkın karnının doymayacağını belirtip, sürekli dış güçlerin suçlanmasının sistem için meşruiyet sorunu yarattığına dikkat çekti.
23:25 15.11.2019
'Erdoğan ile Trump, sorunları öteleyerek iç siyasette kullanabilecekleri bir işbirliği modeli geliştirdiler'
Ceyda Karan
Mehmet Ali Güller'e göre Beyaz Saray'daki zirvede Erdoğan ile Trump sorunları öteledi, iç siyasette kullanabilecekleri işbirliği yolunu açık tutan model geliştirdi. Güller, Trump'ın yaptırımları ve sorunları öteleyerek Erdoğan'ı rahatlatması karşılığında, S-400'ler alındıysa bile kullanılmaması ve PYD konusunda esneme talep ettiği görüşünde.
23:59 14.11.2019
'Trump'ın Erdoğan'la görüşmede taktik yaklaşım sergilemesi Türkiye'ye yaradı'
Ceyda Karan
Prof. Ünal'a göre Trump'ın azil sürecinden ötürü Erdoğan ile görüşmesinde 'taktik' yaklaşım sergilemesi Türkiye'ye yaradı. Ama tarafların pozisyonlarını koruduğunu, karşılıklı vaadlerin 'suya yazılı olduğunu' dile getiren Ünal, Ankara'nın Suriye topraklarına birkaç milyon sığınmacı yerleştirme planının Türkiye için riskler taşıdığına dikkat çekti.
23:59 13.11.2019
'Türkiye'nin yönelimi NATO'nun anlamını sorgulatıyor'
Ceyda Karan
Doç. Burak Cop'a göre, ABD müesses nizamı, Erdoğan yüzünden Türkiye'yi gözden çıkarma noktasına geldi, Trump istese bile yaptırımlara mani olamaz. Macron'un 'beyin ölümü' tespitinin Türkiye'nin yöneliminin NATO'nun anlamını sorgulattığını gösterdiğini belirten Cop, "Herkesle bozuştuğunuzda dengecilik olmaz, dengesizliğin yapılaşması olur" dedi
23:59 12.11.2019
'Morales'e karşı askeri darbe, ABD destekli orduyla birlikte ırkçı, faşist, Evanjelist oligarkların işi'
Ceyda Karan
Çağlar Tekin'e göre Bolivya'da yerli asıllı Morales'e karşı askeri darbe, açıkça ABD destekli ordu ve ırkçı, faşist ve evanjelist ideolojiyi benimsemiş oligarkların işi. Morales'in ordudaki yapıya dair uyarıları dinlememesinin etkili olduğunu belirten Tekin, darbe ile Bolivya'yı neoliberal talan ve özelleştirmelerin beklediği görüşünü aktardı.
Bolivya: İstikrarsızlık ve belirsizlik
23:59 11.11.2019
'Sancılar içindeki kapitalizm, demokrasiden de sosyal devlet anlayışından da uzaklaştırıyor'
Ceyda Karan
Prof. Zeynep Ökten'e göre neoliberal politikalar eşliğinde kapitalist sistem artık bir akrep gibi kendi kendini sokar hale geldi. Dünya çapında kitlesel eylemlerde gelir eşitsizliği ve sosyal adaletsizliğin yattığını belirten Ökten, demokrasiden de uzaklaşıldığını ve Keynesyen düzenlemelere dönülmezse büyük sıkıntı yaşanacağını söyledi.
21:37 08.11.2019
'Çin'in Kuşak ve Yol girişiminin, Orta Koridor'la Kafkasya ve Türkiye üzerinden devreye girmesi önemli'
Ceyda Karan
Hasan Kanbolat, Çin’in Kuşak ve Yol girişimi çerçevesinde ilk yük treninin Kafkasya üzerinden Türkiye rotasıyla Avrupa'ya geçmesinin önemine işaret etti. Kanbolat, ABD'nin de kısa süre önce duyurduğu Mavi Nokta Ağı girişiminin henüz pek az bilindiğini belirtirken, Pekin tarafından rakip olarak algılandığını aktardı.
23:50 07.11.2019
'Trump, ABD'ye üstünlük sağlayacak bir Brexit peşinde'
Ceyda Karan
Sertaç Aktan'a göre Brexit'i erteletip 12 Aralık erken seçimine odaklanan Britanya'da Muhafazakar lider Johnson, Brexitçileri toparlayıp birinci çıkacak. AB yanlısı Liberal ve Yeşillerin yükselişini bekleyen Aktan, İşçi Partisi kazansa bile Brexit'i uygulayamayacağını söyledi. Aktan, Trump'ın ABD'ye üstünlük sunacak Brexit için çalıştığı görüşünde.
19:00 06.11.2019
‘13 Kasım'da ABD'ye Sünni kemeri için destek istemek üzere gidilecek'
Ceyda Karan
Zeynep Gürcanlı'ya göre Bağdadi'nin aile fertlerinin yakalandığını 13 Kasım'daki ABD ziyaretine hazırlık için duyuran Erdoğan'ın hedefi Trump'tan 'Sünni kemeri' konusunda destek ve yardım isteyecek. Gürcanlı. Ankara'nın Şam ile PYD/YPG'nin anlaşmasından kaygılandığını ve Cenevre'den SMO için özel statü çıkartmak istediğini söyledi.
20:00 05.11.2019
‘Lübnan Hizbullah’ı protesto dalgasının yarattığı açmazda eylemsizliğe yönelebilir’
Ceyda Karan
Dr. Selim Sezer, Lübnan’daki protestoların, yönlendiricilerinin de etkisiyle Hizbullah’ı hedef almaya başladığını söylerken, yıllar içinde Lübnan gerçekleriyle yüzleşerek dönüşüm geçiren hareketin kazanımlarını yitirme sıkıntısı yaşadığı görüşünde. Sezer’e göre Hizbullah bu açmazda ‘eylemsizliği’ seçebilir.