Ceyda Karan'la Eksen - RS FM'nin Dış Haberler Programı Eksen

12:57 18 Ocak 2020

Eksen

00:27 18.01.2020
'Erdoğan 'güvenilmez' diyor ama bütün ülkeler Hafter'e güveniyor; Türkiye diplomasisi değil askeri ağırlıyla masada'
Ceyda Karan
Prof. Dr. Hüseyin Bağcı'ya göre, Erdoğan'ın 'güvenilmez' dediği Hafter'e bütün ülkeler güveniyor. Berlin konferansına davet edilmeyen Yunanistan'ın 'mızıkçılık' yaptığını belirten Bağcı, Ankara'nın ise yüksek perdeden söylemlerle yüklü diplomasisi değil askeri ağırlığıyla masada olduğunu ve zayıf görünmediğini söyledi.
23:36 16.01.2020
'ABD, Libya'ya Türkiye üzerinden yeniden müdahil olmak isteyebilir'
Ceyda Karan
Zeynep Gürcanlı'ya göre, Libya’da diğer ülkelerin aksine Türkiye'nin milli ordusuyla çatışmaya müdahil olması çok riskli. ABD'nin Libya'ya Türkiye üzerinden müdahil olmak isteyebileceği görüşündeki Gürcanlı, Berlin'deki konferanstan Kasım 2018'de Türkiye'nin dışlandığı Palermo'daki türden bir skandal ortaya çıkması kaygısını dile getirdi.
23:59 15.01.2020
'ABD ve AB eliyle Balkanlaştırılmış Libya için Berlin konferansından çözüm çıkması zor'
Ceyda Karan
Doç. Barış Doster’e göre Türkiye Libya'da deniz alanları mutabakatıyla doğru adım atsa da diplomatik yalnızlaşmışlığı bunun meyvelerini toplamaya engel. Doster, Ankara'nın Libya'da 'arabuluculuk' şartlarını karşılayamayacağını söyledi. Libya'nın ABD ve AB eliyle 'Balkanlaştırıldığını' belirten Doster'e göre, Berlin konferansından çözüm çıkması zor.
21:20 14.01.2020
'Rusya hem Suriye'de cihatçı sorununu çözmeye hem Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de taleplerini karşılamaya çalışıyor'
Ceyda Karan
Hamide Yiğit'e göre, Moskova'nın Libya'daki çabasına karşın Türkiye'nin İhvancı hükümete askeri desteği süreci zorluyor. Rusya'nın Suriye'de cihatçı sorununu çözmeye ve Ankara'nın Doğu Akdeniz'de makul taleplerini karşılamaya çalıştığını söyleyen Yiğit, Libya'da 'İdlib'den yollanan cihatçılar ve Osmanlı işgali' temasının güçlü olduğunu aktardı.
23:03 13.01.2020
'İran Ukrayna uçağı olayında süreci kötü yönetti, hükümette iç hesaplaşmalar olabilir'
Ceyda Karan
Ramazan Bursa'ya göre, İran ABD'ye misilleme sırasında Ukrayna uçağı düşürünce süreci kötü yönetti, hükümette hesaplaşma olabilir. İran'daki gösterilerde söylemlerin hiç görmediği kadar sertleştiğini aktaran Bursa, protesto yoğunluğunun az olduğunu belirtti. Bursa'ya göre, uçak olayında Türkiye'nin Rus jetini düşürmesine benzer bir yön olabilir.
18:09 10.01.2020
'İslamcılık çok feci tasfiye ediliyor, Ortadoğu'da seküler siyaset zamanı'
Ceyda Karan
Prof. İlhan Uzgel'e göre ABD, Süleymani suikastıyla İran'a artık nüfuzunu tanımadığı mesajını verdi, İran 'ölçülü' misillemede bulundu. Uzgel, ABD'nin asıl derdinin Çin olduğu, Ortadoğu'da 'kontrollü istikrarsızlık' istediği görüşünde. İslamcılığın çok feci şekilde tasfiye edildiğini belirten Uzgel, "Ortadoğu'da seküler siyaset zamanı" dedi.
23:55 09.01.2020
‘İran ile ABD’nin tansiyonu düşürme konusunda uzlaştıkları anlaşılıyor’
Ceyda Karan
Doç. Hakan Güneş’e göre İran ile ABD’nin tansiyonu düşürmek adına sorunları fazla ileri taşımama kararı aldıkları anlaşılıyor. Libya'da ise çok fazla uluslararası aktör bulunduğunu ve ateşkes çağrılarına karşın tansiyonun yükselmesinin beklenmesi gerektiğini belirten Güneş, Türkiye’nin çok iyi koordine etmeden Libya’ya asker gönderdiği görüşünde.
20:00 08.01.2020
'Trump seçim öncesi kararlı liderliğini pekiştirdi, İran'da yeni Musaddık Süleymani oldu'
Ceyda Karan
Bilgehan Alagöz'e göre ABD'nin Süleymani suikastı ve İran'ın Irak'taki ABD üssünü vurarak yaptığı misilleme sonrası iki taraf da pozisyonlarını 'konsolide etti'. Trump'ın 2020 seçimi öncesi İran konusunda güçlü ve kararlı lider resmi çizdiğini belirten Alagöz, İran açısından da 'yeni Musaddık Süleymani oldu' denilebileceği görüşünde.
20:00 06.01.2020
‘ABD’nin Süleymani suikastı bir devlet terörü örneği olarak tanımlanabilir’
Ceyda Karan
Doç. Dr. Burak Cop'a göre, ABD'nin Süleymani ve Mühendis suikastı uluslararası hukuk açısından onaylanamaz ve 'devlet terörü' diye nitelenebilir. Cop, Trump'ın Ortadoğu'da tutarsızlığını yansıtan suikastla 'sert başkan' görüntüsünü hedeflemiş olabileceğini belirtti. Cop, Türkiye için böylesi bir ortamda Libya’ya müdahalenin kumar olduğu görüşünde.
14:07 03.01.2020
‘ABD’nin yaptığı İran’a karşı açık savaş ilanı’
Ceyda Karan
Alptekin Dursunoğlu'na göre Trump yönetimi, Kasım Süleymani suikastıyla itidalli duruş sergilemeye çalışan İran'a karşı açık savaş ilan etti. Süleymani'nin 'vekil güçlere' değil bölgede ABD ve İsrail karşıtı cephede koordine ettiği müttefiklere sahip olduğunu söyleyen Dursunoğlu, ABD’nin Ortadoğu’da artık rahat hareket edemeyeceği görüşünde.
21:21 02.01.2020
‘Türkiye, Suriye ve Mısır’dan ders alıp Libya’da uzlaşmacı rol üstlenmeli, taraf tutmamalıydı’
Dr. Naim Babüroğlu, Erdoğan yönetiminin Suriye ve Mısır’dan ders alarak Libya’da uzlaştırmacı olması gerektiği görüşünde. Trablus hükümeti desteklense de asker gönderilmemesi gerektiğini belirten Babüroğlu, Hafter'in dışlanmasıyla çözüme varılamayacağını söyledi. Babüroğlu, İdlib'in de Türkiye için 'küçük Afganistan'a dönüştüğünü vurguladı.
20:40 30.12.2019
'Libya yeni Osmanlıcılığın ikinci cephesi, emperyal hayaller ve gerçekler arasındaki açının en büyük olabileceği yer'
Ceyda Karan
Dr. Fatih Yaşlı'ya göre, Erdoğan yönetimi Osmanlı'nın kontrol ettiği coğrafyada etkili olabileceğine inanıyor. Ancak Barış Pınarı Harekatı'nın emperyal hayaller ve gerçekler arasındaki açıyı ortaya serdiğini belirten Yaşlı, Libya'da taraf olarak açılmak istenen ikinci cephenin çok daha zorlu olacağına dikkat çekti.
21:31 27.12.2019
‘Türkiye'nin Kanal İstanbul ile Montrö’yü kendi eliyle tartışmaya açması tehlikeli’
Ceyda Karan
Mustafa Özbey'e göre, Kanal İstanbul'un gerekçeleri ve dayatma ile gündeme taşınması sorunlu, diğer ülkeler kanaldan geçmeye zorlanamaz. Türkiye'nin bu proje ile Atatürk'ün dehası olan Montrö Sözleşmesi'ni tartışmaya açmasını tehlikeli bulan Özbey, ABD'nin bile dokunamadığı 'Karadeniz Karadenizlilerindir' felsefesinin yıkılacağına dikkat çekti.
21:43 26.12.2019
‘Libya’ya asker göndermek Türkiye’nin komşularıyla diplomatik kavgasını bir savaşa dönüştürebilir’
Ceyda Karan
Prof. Hasan Ünal’a göre, Libya ile 'deniz alanlarını sınırlandırma' anlaşması doğru hamle ancak bundan sonrası diplomasi ile çözülmeli. Ünal, Libya'ya asker göndermenin Türkiye’yi komşularıyla savaşa sürükleme tehlikesine dikkat çekti. Ünal, 'duygusal ve ideolojik' dış politikanın ulusal çıkarlar zemininde revize edilmesi gerektiği görüşünde.
23:55 25.12.2019
‘Suriye ordusu İdlib’de çemberi daralttı, amaç M4-M5 karayollarının kesiştiği kavşak noktasını temizlemek’
Ceyda Karan
Hediye Levent’e göre, Suriye ordusunun çemberi daralttığı İdlib’de hedefi cihatçı grupları aşamalı olarak dağıtmak ve M4 ile M5 karayollarının kesiştiği kavşağı güvenceye almak. Şam ve Moskova’nın hiçbir zaman İdlib konusunda Soçi mutabakatında 'esnemediklerini' belirten Levent, Libya’ya cihatçıların taşındığı yolundaki haberlere dikkat çekti.
23:59 24.12.2019
'Montrö'de en ufak oynama Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye atar'
Ceyda Karan
Ergun Mengi'ye göre, 1936 Montrö Sözleşmesi İstanbul'un işgalden kurtuluşuna eşdeğer başarıydı. Çanakkale dahil boğazları içerdiği için Kanal İstanbul'un da Montrö'ye dahil olacağını söyleyen Mengi, yeni kanalla sözleşmenin tartışmaya açılma riskine atıf yaptı. Mengi Montrö'de en ufak oynamanın Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye atacağı görüşünde.
23:59 23.12.2019
'Montrö sözleşmesinden rahatsız olan ABD'ye avantaj sağlamış olur'
Ceyda Karan
Ozan Gündoğdu'ya göre; Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kanal İstanbul projesini Boğazlardan geçişin özelleştirilememesi yüzünden gündeme taşıdı, tartışmalardan Karadeniz'e kıyıdaş ülkeler de etkilenecek. Gündoğdu, Kanal İstanbul'un Montrö sözleşmesinden rahatsız olan ABD ve paydaşlarına avantaj sağlayacağı görüşünde.
23:59 20.12.2019
'Libya hamlesi jeopolitik açıdan doğru, izlenen yol ve zamanlama sıkıntılı'
Ceyda Karan
Metin Gürcan'a göre, Suriye harekatının donduğu ortamda Libya hamlesi jeopolitik açıdan doğru, izlenen yol ve zamanlama ise sıkıntılı. Türkiye'nin Libya'ya sınırlı güç yollamasını bekleyen Gürcan; mesafe, Mısır faktörü ve hava üstünlüğü meselesinin askeri yetenekleri zorlayacak riskler taşıdığı görüşünde. Gürcan Putin'in ziyaretini kritik buluyor.
23:59 19.12.2019
'Arap gazetelerine Libya yüzünden Türkiye ile çatışma korkusu yansıyor'
Ceyda Karan
Musa Özuğurlu'ya göre, Erdoğan'ın Libya hamlesi, Arap dünyasıyla ikinci cephenin açılmasına yoruluyor. Hafter'i destekleyen Suudi Arabistan, BAE ve Mısır'ın Türkiye'yi 'yayılmacı' gördüğünü belirten Özuğurlu, Arap medyasına Türkiye ile askeri çatışma kaygılarının yansıdığını belirtti. Rusya'nın inisiyatif alarak Türkiye'yi etkilemesi de umuluyor.
23:59 18.12.2019
‘Türkiye, Doğu Akdeniz’de bölge ülkeleriyle diplomasi yoluna giderse, Kıbrıs Rum tarafı yalnız kalacak’
Ceyda Karan
Sefa Karahasan’a göre KKTC seçiminde Doğu Akdeniz gerilimi rol oynayacak. Rumların tek taraflı adımlarına nihayet yanıt verildiğini söyleyen Karahasan, Türkiye'nin bölgede diplomasiyi işletmesi halinde Rumları yalnızlaştıracağını vurguladı.