Kuzey Irak'taki partiler uzlaşı arayışında

Kuzey Irak Kürt Bölgesi'ndeki başkanlık krizi, 23 Haziran'a denk gelen doruk noktanın ardından düşüşe geçti. Bölge meclisi iki aylık tatile girdi, partiler müzakereler yürütüyor, ayrıntılar görüşülüyor, ancak Mesud Barzani'nin başkanlık adaylığı artık neredeyse kimse tarafından tartışılmıyor.

Kuzey Irak Kürt Bölgesi'nde Mesud Barzani başkanlığının süresinin resmi olarak ağustosta sona ermesine rağmen seçimler 6 ay ertelendi.

Ortadoğu ve Kürt sorunu uzmanı Vadim Makarenko, bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

'BARZANİ'NİN RAKİBİ YOK'

"Meclis, seçimlerle ilgili tartışmaların doruk noktasında iki aylık tatile gitti. Mecliste çoğunluğa sahip muhalefet, başkanlık seçimlerinin düzenlenmesi usulüyle ilgili kanun değişikliği için dört seçenek sundu. Kanun, bölge başkanının doğrudan seçimle göreve gelmesini öngörüyor. Her bir parti kendi seçeneğini sundu, ancak dört partinin dördü de, yani Goran, iki İslamcı parti ve tereddütte olan Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) doğrudan başkanlık seçimlerinden vazgeçilmesini ve başkanı seçme hakkının meclise devredilmesini talep ediyor. Bu durumda başkan, meclise bağımlı olacak. En önemlisi de iktidardaki Kürdistan Demokratik Partisi'nden (KDP) farklı olarak doğmak üzere olan tüm Kürt devletinin çıkarlarını değil mahallî çıkarları temsil eden muhalif partilerin diktesi güçlenecek. Bu arada tüm bu çabalar, Barzani klanının "mutlak iktidarına" son verme çabaları şeklinde topluma yansıtılıyor. Elbette, bölgedeki güç dengesi öyledir ki, meclis veya yerel şuralara seçimlerin yapılması durumunda zafer, kaynaklara, etki manivelalarına sahip mahalli adayların oluyor. Gündelik düzeyde onlar, sıklıkla klan ve diğer pratik düşünceler tarafından yönlendirilen halka daha yakın. Ancak herkes anlıyor ki, ulusal düzeyde, söz konusu yüz milletvekili değil, Kürdistan'ın tek bir başkanı olunca, Mesud Barzani'nin rakibi yok. Bu durumda, söz konusu bağımsızlık olunca Kürtler için birçok gündelik sorunlar ikinci ve hatta üçüncü plana çekiliyor, çünkü bağımsızlığın elde edilmesi herkes tarafından Mesut Barzani ile ilişkilendiriliyor. Barzani, hiç şüphesiz, Kürt ulusal kurtuluş hareketin lideri imajına sahip. Bu imajı dışında, Başkan Barzani siyasi deneyime sahip. Bu deneyimi, defalarca zor durumdan çıkmasına ve siyasi rakiplerini tarafına geçmesini sağlamaya yardımcı oldu. Muhalefetin üstünlüğü çok da büyük değil. Şu anda başkanlık, meclis ve yerel seçimlerin eş zamanlı olarak yapılması durumunda oy dağılımının nasıl olacağını kimse tahmin edemez. Ancak bu durumda dengenin KDP'nin, yani giderek ulusal imaj kazanan partinin lehine kayacağı tahmin edilebilir."

'BÖLGE GİDEREK BAĞIMSIZLAŞIYOR'

Zaman Barzani'den yana işliyor, çünkü Kuzey Irak Kürt Bölgesi giderek daha bağımsız hale geliyor. Ulusal çıkarlar üstün gelmeye ve halkın bilincini değiştirmeye başlıyor. Başkan Barzani ve partisi, milletvekillerinin girişim tehdidini gidermeyi başardı. Konu şu anda pratik yola aktarılıyor, ancak seçimler ağustosta yapılmayacak, belki eylülde ya da daha da geç tarihlerde.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanlık İdaresi Danışmanı Kifa Sincari, halihazırda partiler tarafından tartışılan başkanlık seçimlerinin, bölge anayasasında olduğu gibi bir aylık bir iş olmadığını belirterek şunu söyledi:

"Başkanlık seçimlerinin yakın zamanda gerçekleşeceğini düşünmüyorum. Yüksek Seçim Komisyonu'nun, teknik ve mali nedenlerden bu etkinliğe parası yok, bütçede para yok ve komisyon seçimleri 20 Ağustos'ta yapamıyor. Çünkü komisyonun anlattığına göre, seçimlerin yapılması için 6 aya ihtiyacı var. Bu yüzden ağustosta seçim planı yok, daha geç tarihlerde yapılabilir. Kanunlara göre Kürt Bölgesi Başkanı, başkanlık süresinin sona erdiği konusunda meclise bilgi vermeli. Bu süre 19 Ağustos'ta sona eriyor. Başkan, çıkardığı kararla bunu yaptı. Ardından yeni seçimler yapılmalı. Seçimlerin yapılması usulü partiler tarafından tartışılıyor. Buna paralel olarak anayasa çalışmaları sürüyor, bunun için özel komisyon kuruldu ve çalışıyor."