24 Kasım 2015'te Rus savaş uçağının düşürülmesiyle iki ülke arasında başlayan gerginlik, parlamentolara da yansımıştı. 1 Kasım seçimiyle oluşan 26. Yasama Dönemi'nde Rusya ile dostluk grubu kurulmamıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e Haziran 2016'da yazdığı mektup ile birlikte Türkiye-Rusya ilişkilerinde yaklaşık 7 aydır yaşanan gerilim sona ererek normalleşme süreci başladı. Erdoğan ve Putin, normalleşme sürecinde de Rusya, Çin ve Türkiye'de olmak üzere üç kere biraraya geldi. Bu süreçte ekonomi ve enerji alanlarında yeniden işbirliği sağlandı, Türk Akımı projesine imzalar da İstanbul'da atıldı.
TEZKERE GENEL KURULDA KABUL EDİLDİ
Türkiye ile Rusya ilişkilerinde başlayan normalleşme sürecine iki ülkenin parlamentoları da katkı verme kararı aldı. Parlamentolar arası ilişkileri geliştirmek amacıyla, TBMM'de, Rusya ile dostluk grubu kurulması için yeniden çalışmalar başlatıldı. Bu çerçevede Türkiye-Rusya Parlamentolar Arası Dostluk Grubunun kurulmasına ilişkin tezkere de TBMM Genel Kurulu'nda oylanarak kabul edildi. Grubun kurucu başkanlığını AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber üstlendi. Grubun üyeleri önümüzdeki hafta içerisinde toplanarak yönetim kurulunu belirleyecek. Böylece Başbakan Yıldırım'ın Aralık ayının ilk haftası Moskova'ya yapacağı ziyaret öncesinde Rusya ile dostluk grubu da resmen oluşturulmuş olacak.
TBMM Rusya Dostluk Grubu'nun kurucu başkanı AK Partili Recai Berber, Sputnik'e yaptığı açıklamada, 24 Kasım 2015'de yaşanan uçak krizinden önce iki ülke ilişkilerinin tarihinin en güzel dönemini yaşadığını söyledi. Daha önce de Rusya Dostluk Grubu'nda başkan yardımcısı olarak görev yaptığını hatırlatan Berber, "O dönemi yaşamış birisi olarak söylüyorum. Gerçekten Rusya ile ilişkiler son derece iyiydi ve müthiş bir işbirliği vardı. Uçak krizinden sonra ciddi anlamda soğudu, ilişkiler minimum seviyeye indi. Ama daha sonra iki liderin Cumhurbaşkanımız ve başkan Putin'in ciddi anlamda iradelerini ortaya koyup ilişkileri düzeltmeleriyle yeniden eski düzeyine gelmesi noktasında bir çalışma var" dedi.
'BAŞBAKAN'IN RUSYA ZİYARETİ ZAMANINDA, YERİNDE, ÖNEMLİ'
Türkiye ile Rusya arasında Ukrayna, Kırım ve Suriye gibi dış politika konularında farklı görüşler nedeniyle bazı anlaşmazlıkların olduğunu hatırlatan AK Partili Berber, "Ama bu hiçbir zaman ekonomik ve sosyal ilişkilere, siyasi anlaşmazlıklara yansıtılmadı. Özellikle her iki ülke buna dikkat etti. Batı'nın Rusya'ya uyguladığı ambargoya Türkiye katılmadı, Rusya'nın Türkiye ile olan ilişkilerinde enerji başta gaz ve nükleer olmak üzere aynı şekilde devam etti" dedi. Berber, gelinen noktada siyasi anlaşmazlıklar olsa bile hem Türkiye'nin hem Rusya'nın ekonomik ilişkileri ön planda tutarak üst düzeyde götürmeye gayret ettiğini söyledi. Berber, "Ben Başbakanımızın Moskova ziyaretini bu anlamda çok zamanında, yerinde ve önemli olduğunu düşünüyorum. Zannediyorum bu görüşmelerde yeni ufuklar ve yeni projeler ortaya çıkacaktır" diye konuştu.
Recai Berber, Başbakan Yıldırım'ın Aralık ayında yapacağı Moskova ziyaretinin gündeminin de ikili ilişkiler ve ekonomik işbirlikleri olacağını ifade etti. Berber, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Siyasi ve Suriye konusu da gündemde ama daha önce biliyorsunuz bu konuda hem Genelkurmay Başkanı, MİT Müsteşarı gitti, Rusya Genelkurmay Başkanı geldi. Özellikle Suriye'deki operasyonlar konusunda veya dış politika konusunda belli bir mesafe alınmıştı zaten. Tabi yine de bu ziyarette, görüşmelerde bu konular hiç gündeme gelmeyecek demek doğru değil. Çünkü çok dinamik bir süreç var. Özellikle ABD'deki başkanlık seçiminden sonra bu iş çok daha önemli hale geldi tabi. Beklenmeyen bir gelişmeydi, en azından Trump'ın seçilmesinin beklenmediği söylenmişti dünyaya. Trump'ın seçilmesiyle hem ABD'nin hem bölgedeki dengelerin politikaların bir miktar değişeceği bekleniyor artık. Dolasıyla Başbakanın ziyaretinde mutlaka bölgesel konularda gündeme gelecektir."
DOSTLUK GRUPLARI NASIL KURULUYOR?
Mecliste her yasama döneminde 3620 sayılı TBMM'nin Dış İlişkilerinin Düzenlemesi Hakkındaki Kanun'a göre, yabancı devlet parlamentoları ile ‘karşılıklılık ilkesi' çerçevesinde dostluk grupları oluşturuluyor. TBMM'de 12 Haziran 2011 seçimiyle oluşan 24. Yasama Dönemi'nde Rusya da dahil 125 ülkeyle dostluk grubu oluşturulmuştu. 7 Haziran 2015 seçimiyle oluşan 25. Yasama Dönemi'nde hükümet kurulamadığı gerekçesiyle yeniden seçime gidildiği için dostluk grupları kurulamadı. 1 Kasım seçimiyle oluşan 26. Yasama Dönemi'nde ise yaşanan kriz nedeniyle Rusya dostluk grubu kurulacak ülkeler arasında yer almamıştı.
ÇAD İLE DE KURULACAK
TBMM'de Rusya'nın yanı sıra Çad ile de dostluk grubu oluşturuyor. Böylece, 26. Dönem'in başında 129 ülkeyle kurulan dostluk gruplarına iki ülke daha eklenecek. Dostluk grubunun bulunduğu ülke sayısı da 129'dan 131'e çıkacak.
