AYM’den ‘örgüt üyesi olmadan örgüt adına suç işleme’ cezası için pilot karar

AYM ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme’den mahkum olan Hamit Yakut için hak ihlali kararı verdi. Pilot karar uygulanmasına hükmeden AYM, TBMM’den maddeyi gözden geçirmesini istedi.

Anayasa Mahkemesi (AYM) bireysel bir başvuru üzerinden ‘pilot karar’ alarak, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında, şiddete bulaşmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişilere, ayrıca örgüte üye olmak suçundan ceza verilmesinin ‘kanunilik şartını sağlamadığına’ karar verdi.

Örgüt adına suç işleme kavramının geniş yorumlanmasının, ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteriyi yürüyüşü düzenleme hakkı, örgütlenme hakı, din ve vicdan özgürlüğü gibi temel haklar üzerinde güçlü caydırıcı etki yarattığını belirten yüksek mahkeme, ele aldığı bireysel başvuru dosyasında ‘hak ihlali’ ve manevi tazminata hükmederken, aynı konuda AYM’ye yapılmış bireysel başvuruların incelemesini 1 yıl süreyle erteledi.

Başvurucuya 6 bin TL tazminat

AYM binlerce kişiyi ilgilendiren krtik kararı, 2011’de gerçekleşen bir gösteri yürüyüşüne katıldığı için ‘örgüt adına suç işleme’ suçundan cezalandırılan Hamit Yakut’un bireysel başvurusu üzerine aldı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) tekrarlanan davaların çözümü için kullandığı bir yöntem olan pilot karar niteliği taşıyan davada; AYM, “Terör örgütüne üye olma suçu bakımından aranan belirli şartlar, örgüte üye olmayan ancak örgüt adına suç işleyen bir kimse yönünden aranmamakta fakat her iki kategorideki kimseler örgüt üyesi olarak cezalandırılmaktadır. Bu durumda bir kimse terör örgütüyle zayıf da olsa bir şekilde bağlantısı bulunduğu iddia edilen bir suç işlediği gerekçesiyle ağır cezalar ile karşılaşmaktadır” tespitini yaptı.

AYM, tespitten hareketle oybirliğiyle, başvurucunun toplantı ve gösteri düzenleme hakkının ihlal edildiğine, maddi tazminat talebinin reddine, başvurucuya 6 bin TL manevi tazminat ödenmesine ve yapısal sorunun çözümü için uygulamadaki keyfiyetin TBMM’ye bildirilmesine karar verdi.

Karar ne anlama geliyor?

T24’ten Gökçer Tahincioğlu’nun haberine göre ise, kararın bu nitelikte sayılması, benzer başvuruların tamamında ‘hak ihlali’ kararı verileceği anlamına geliyor. Buna göre TBMM, düzenlemeyi değiştirene kadar, bu suçtan yargılanan ya da ceza alanlar AYM kararını gerekçe göstererek, dava ve cezalara itiraz edebilecek. Bu davalarda verilecek kararlar ‘hak ihlali’ niteliğinde sayılabilecek.