Kısırlık araştırmalarında çığır açabilir: 'Annelik' proteini bulundu

Bilim insanları, doğal bir takım bariyerleri aşıp akıntıya karşı yüzerek bir yumurtayı döllemesi beklenen spermlere bu zorlu mücadelede yardım eden proteini keşfetti. Spermi yakalamak için yumurtanın dışına uzanabilen proteine Yunan mitolojisindeki annelik tanrıçası 'Maia'nın adı verildi.

İngiltere'deki Sheffield Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, yumurta hücresinin dışındaki bir 'annelik' proteinin dışarıdaki spermi yakalamak için uzanabildiğini ve yakaladığı spermi yumurtanın sitoplazmasına çekebildiğini ortaya çıkardı.

Bilim insanlarına göre daha önce hiç görülmemiş bir döllenme sürecinin parçası olan bu protein, bazı insanların çocuk sahibi olamayışına açıklık getirebilir.

Yunan mitolojisinde annelik tanrıçası olarak bilinen 'Maia'nın adı verilen proteine dair konuşan Prof. Allan Pacey, "Maia proteininin keşfi, insanlardaki döllenme sürecini anlama konusunda ileriye doğru atılmış büyük bir adım" dedi.

18 years of work and 24 people in the team - we discovered the fusion protein on human egg and named it MAIA after Greek goddess of motherhood. https://t.co/mPu9J5eRAC

— Komrskova Katerina (@KomrskovaK) September 8, 2022

Erkekler boşalma sırasında 40-150 milyon sperm salabiliyor olsa da bunların yalnızca birkaç yüz tanesi yumurtaya yaklaşabiliyor. Rahim her ne kadar yumurtanın bulunduğu fallop tüplerine doğru spermlerin hareketini kolaylaştırıyor olsa da kadın vücudu yol boyunca yalnızca en güçlü ve sağlıklı spermlerin üstesinden gelebileceği bir dizi bağışıklık engeli meydana getirebiliyor.

Sperm yumurtaya ulaşsa da bilim dünyasının henüz anlayamadığı sebeplerle döllenme gerçekleşemeyebiliyor.

Döllenmeyi kolaylaştıran ya da zorlaştıran proteinlerin hangileri olduğunu öğrenebilmek için bilim insanları, yapay yumurtalar hazırlayarak peptitler olarak bilinen farklı protein parçalarını yumurta yüzeylerine ekledi. Yapay yumurtaların bulunduğu ortama sperm katarak onları kuluçkaya yatıran bilim insanları, yalnızca Maia proteininin parçalarına sahip olanların başarılı bir şekilde döllenme sağladığını keşfetti.

Başarılı döllenmeyi söz konusu proteinin sağlayıp sağlamadığını test etmek için ise araştırmacılar Maia proteini insan kültür hücrelerine yerleştirdi ve spermlerin yumurtalarla aynı şekilde etkileşim haline girdiğini tespit etti.

'Doğal gebelik için mücadele edenlerin yarısında kısırlık bilimsel olarak açıklanamıyor'

Araştımayı yürüten ekibin başındaki Prof. Harry Moore, şu ifadeleri kullandı:

"Maia proteinini tanımlamamızı sağlayan yapay dölleme tekniği, bilim adamlarının yalnızca insan doğurganlık mekanizmalarını daha iyi anlamalarına izin vermekle kalmayacak, aynı zamanda kısırlığı tedavi etmenin yeni yollarının önünü açacak ve gelecekteki doğum kontrol yöntemlerinin tasarımında devrim yaratacak. Zira doğal yollarla gebe kalmak için mücadele edenlerin yarısından fazlasında kısırlık bilimsel olarak açıklanamıyor.”

Bilim insanları şimdi, Maia proteininin farklı insanlarda farklı şekilde çalışıp çalışmadığını araştırıyor. Bulguların, bazı spermlerin bazı yumurtalarla uyumlu olmayabileceği teorisini ve birçok kısırlık vakasını açıklayabilecek bilgileri doğrulamaya yardımcı olabileceği bekleniyor.

Bulgular, Science Advances dergisinde yayınlandı.