'Dünyayı değiştirebilecek' sıtma aşısı bulundu

Oxford Üniversitesi'nde görev yapan bilim insanları, 'dünyayı değiştirebilme potansiyeline sahip' olduğunu söyledikleri bir sıtma aşısı geliştirdi. Bilim insanlarına göre gelecek yıl piyasaya sürülmesi beklenen aşı, sıtmaya karşı yüzde 80 koruma vaat ediyor.

İngiliz bilim insanları, mevcut aşılardan çok daha etkili olduğunu söyledikleri bir sıtma aşısıyla heyecan yarattı.

'Dünyayı değiştirme potansiyeline sahip' sıtma aşısının ucuz olduğunu vurgulayan araştırmacılar, aşının yılda en az 100 milyon dozluk üretimi için anlaşma imzaladıklarını kaydetti.

'Sıtmayı Durdur' (Malaria No More) isimli bir yardım kuruluşu, böylesi bir gelişme sayesinde çocukların sıtma nedeniyle hayatını kaybetmesinin tüm dünyada tamamen önüne geçilebileceğini belirtti.

Genellikle sivri sinekler aracılığıyla yayılan sıtma parazitine karşı etkili aşıların geliştirilebilmesi 100 yıldan fazla sürdü. Vücudun içerisinde sürekli hareket eden sıtma paraziti, vücuda girdikten sonra biçim değiştirdiği için de bağışıklık kazanmayı zorlaştırıyor.

Geçtiğimiz yıl Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), küresel ilaç devi GSK tarafından geliştirilen ilk aşının Afrika'da kullanılması için tarihi bir adım atmıştı. Ancak Oxford Üniversitesi'ndeki uzmanlar, aşılarının çok daha etkili olduğunu vurgulayarak, daha fazla sayıda üretiminin de mümkün olduğunu belirtiyor.

'Yüzde 80'e kadar koruma sağlayabiliyor'

Lancet Bulaşıcı Hastalıklar dergisinde yayınlanan araştırma makalesine göre Burkina Faso'nun Nanoro şehrinde yaşayan 409 çocuk üzerinde yapılan deneyler, ilk üç doz aşı ve daha sonraki yıl yapılan takviye aşıyla birlikte yüzde 80'e kadar koruma sağlanabildiğini gösterdi.

Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü Direktörü Prof. Adrian Hill, "Elimizdeki verilerin, sıtma aşısına dair alandaki şimdiye kadar ulaşılan en iyi veriler olduğunu düşünüyorum" dedi.

Araştırma ekibi, önümüzdeki birkaç hafta içinde aşılarının onaylanması sürecini başlatacak ancak nihai karar, önümüzdeki dört ayda 4 bin 800 çocuk üzerinde yapılacak daha büyük bir deneyin sonuçlarına bağlı olacak.

Dünyanın en büyük aşı üreticisi olan Hindistan Serum Enstitüsü, aşının yılda 100 milyondan fazla dozluk üretimi için şimdiden aday olduğunu bildirdi.

New malaria vaccine is world-changing, say scientists https://t.co/Yu7TWKBY09

— BBC News (World) (@BBCWorld) September 8, 2022

'Gelecek yılın sonunda hayat kurtarmaya başlayacak'

Prof. Hill, R21 adı verilen aşının üretiminin yalnızca birkaç dolara mal edilebileceğini belirterek, "Sıtmanın sebep olduğu bu korkunç yükte gerçekten çok önemli bir hafiflemeyle karşılaşabiliriz. Bunun sonuçlandırılıp kullanılabilir olmasını ve kesinlikle gelecek yılın sonuna kadar hayat kurtarmaya başlayacağını umuyoruz" ifadelerini kullandı.

Binlerce yıldır insanlığın en büyük bulaşıcı hastalıklarından biri olan sıtma, çoğunlukla bebekleri ve küçük çocukların can kaybına sebep oluyor. Sıtmayla mücadele için geliştirilen yatak ağları, böcek öldürücüler ve ilaçlardaki ilerlemeye rağmen hastalık halen yılda 400 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor.

Oxford ekibinden Prof Katie Ewer, söz konusu aşının şimdiye kadar üzerinde çalıştıkları 14. sıtma aşısı olduğunu belirterek, "Bu, hemen işe yarayacak yedi aşımızın olduğu koronavirüs gibi bir hastalık değil. Çok, çok daha zor" dedi.

Bu noktaya gelmenin 'inanılmaz derecede memnuniyet verici' olduğunu söyleyen Ewer, "Bu aşının piyasaya sürülmesi halinde elde edebileceği potansiyel başarının gerçekten dünyayı değiştirebileceğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.