Son ayların en güçlü Güneş patlaması: 'Dünya'yı etkileyebilir'

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) Güneş üzerindeki son aylarda görülen en kuvvetli patlamayı tespit etti. Uzmanlar, Güneş'teki patlamanın Dünya'yı etkileyebileceği yönünde uyarıda bulundu.

NASA'daki Güneş Dinamikleri Gözlemevi ve Güneş'teki değişiklikleri gözlemleyen diğer bilim insanları, yıldızımız üzerinde 10 Mayıs'tan bu yana görülen en güçlü patlamanın geçtiğimiz Pazar günü gerçekleştiğini açıkladı.

Güneş patlamasının zayıftan güçlüye doğru C, M ve X şeklindeki sıralamada X1 şiddetinde olduğunu belirten bilim insanları, şimdiye kadar tespit edilen en güçlü patlamanın ise 2003 yılında tespit edilen X28 şiddetinde yaşandığını kaydetti.

The Sun emitted a strong solar flare on Oct. 2, 2022, peaking at 4:25pm ET. NASA’s Solar Dynamics Observatory captured an image of the event, which was classified as X1. https://t.co/OW1aF5nHWN pic.twitter.com/7qr2UigGws

— NASA Sun & Space (@NASASun) October 3, 2022

Güneş patlamaları, enerji parçacıklarının yüzeydeki lekelerden dışarıya doğru patlamaları olarak tanımlanıyor. Söz konusu patlamalar, ışık hızında hareket ederek Dünya'ya on dakikadan daha kısa sürede ulaşıyor. Neyse ki Dünya'nın manyetosferi güneş patlamasından yayılan radyasyonun büyük bir kısmını dünya yüzeyine ulaşmadan saptırıyor.

Ancak söz konusu radyasyon dalgalarının Dünya'ya yaklaştığı kısmında GPS gibi navigasyon sistemlerinin de dahil olduğu radyo ve uydu iletişimini kısmen bozabiliyor. Bazı aşırı durumlarda ise güneş patlaması, radyasyon dalgalarına eşlik eden koronal kütle ejeksiyonları (CME'ler) adı verilen yüklü plazma patlamaları nedeniyle Dünya'daki elektrik şebekesi ve elektrikli ekipmanlara zarar verebiliyor.

'Bugün jeomanyetik bir fırtınaya neden olabilir'

Geçtiğimiz hafta gerçekleşen M düzeyindeki patlamalarla birlikte çok miktarda koronal kütle ejeksiyonlarının salındığı belirtildi. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin (NOAA) Uzay Hava Tahmin Merkezi'ne göre, bugün gezegene ulaşması beklenen dalgalar Dünya üzerinde jeomanyetik bir fırtınaya neden olabilir.

Olaya ilişkin yapılan haberlerde bu durumun uzayda görev yapan astronot ve mekikleri etkileyebileceği uyarısında bulunulurken, radyasyon dalgalarının meydana getirdiği renk şöleni Kuzey Işıkları'nda ise gözle görülebilir bir farklılık yaratabileceği belirtildi.

The onset of X1 flare can be seen in the top right (NW) of the image. It came from region AR3110. It is the 9th biggest flare of this solar cycle so far. The last X flare we saw was on 10th May 2022 (5 months ago). The Sun seems to be waking up! pic.twitter.com/y87DJ6iaon

— Keith Strong (@drkstrong) October 2, 2022