'Şahane Cuma'yı 'Amazon'a Ödet'e çevirdiler: 40 ülkede Amazon işçileri grev ve protestoda

Batı'da 'Black Friday', Türkiye'de 'Şahane Cuma' ya da 'Gülümseten Kasım' denilen küresel indirim kampanyasıyla alışveriş çılgınlığının körüklendiği gün, dünyanın en zengin kişilerinden Jeff Bezos'un Amazonu'nun dünya çapındaki depo çalışanları, iş bırakma ve protesto eylemlerine gittiğini duyurdu.

Çalışanlarına kötü muamelesiyle meşhur Amazon'un e-ticaret kolunun ABD, Britanya, Hindistan, Japonya, Avustralya, Güney Afrika ve Türkiye dahil Avrupa'yı kapsayan 40 ülkedeki binlerce çalışanı, dünyanın en yoğun alışveriş gününde eylem düzenledi.

Sendikalaşma, daha iyi ücret ve daha iyi çalışma koşulları

Küresel çapta hayat pahalılığı krizi yaşanırken, sömürün bedelinin ödetilmesi mesajıyla 'Make Amazon Pay' (Amazon'a Ödet) adı verilen eylemlerde sendikalaşma, daha iyi ücret ve daha iyi çalışma koşulları talep edildi.

Kampanya çevre ve sivil toplum gruplarının desteklediği bir uluslararası sendikalar koalisyonu tarafından koordine edildi.

BREAKING: Parliamentarians from around the world — including @RepRashida, @jeremycorbyn, @leilachaibi, @ClareDalyMEP, @zarahsultana, @IdoiaVR, @manojkjhadu and @senator_sheldon — are standing with the global movement to #MakeAmazonPay.

Join them: https://t.co/HyChzsFRpT pic.twitter.com/jOB2MWJNN4

— Progressive International (@ProgIntl) November 21, 2022

'İşçilerle pazarlık yapmasının vakti geldi'

Organizatör sendikalardan olan UNI Global Union'ın Genel Sekreteri Christy Hoffman, "Teknoloji devinin korkunç, güvenliksiz uygulamalarına derhal son vermesi, yasalara saygı göstermesi ve işlerini daha iyi hale getirmek isteyen işçilerle pazarlık yapmasının vakti geldi" dedi.

Bilgisayarlı takibe 'Biz robot değiliz' tepkisi

Fransa ve Almanya'daki CGT ve Ver.di sendikaları, önemli Avrupa pazarlarındaki sevkiyatları aksatmayı amaçlayan 18 büyük depoda koordineli grevleriyle eyleme öncülük etti.

Solidarität mit dem #Streik der #Amazon Kolleg:innen!
Make Amazon pay! Tarifvertrag jetzt!#MakeAmazonPay #BlackFriday pic.twitter.com/MlyNRZJh18

— Red Revolution ☭ (@redpartisan0) November 25, 2022

Ver.di'nin Almanya'daki Amazon Komitesi Başkanı Monika di Silvestre, çalışanların, üretkenliklerinin, 'örneğin saatte yapmaları gereken paket sayısı gibi hedefleri belirleyen algoritmalar eşliğinde bilgisayarlar tarafından yakından izlenmesinden özellikle endişeli olduklarını' söyledi.

'Artık yeter'

Di Silvestre, "Biz robot değiliz" sloganıyla dile getirilen tepkiyi, "İşçiler bu algoritmaların çok fazla baskısı altında. Yaşlı veya sınırlı hareket kabiliyetine sahip çalışanlar arasında ayrım gözetmiyor. İşçiler istatistiklerini düşünmekten geceleri uyuyamıyor" diye aktardı.

Herşeyi kâr ve rant olan, işçilerin ve halkın yaşam ihtiyaçlarını hiçe sayan, işçileri robot, halkı tüketim nesnesi sanan Amazon(@amazon )'a karşı DGD-SEN(@DGDSEN)'in çağrısını büyütelim.#AmazonaÖdet pic.twitter.com/7yRKTsMp94

— Umut-Sen Kocaeli (@umutsenkocaeli) November 24, 2022

Britanya'da GMB sendikasıyla bağlantılı işçiler, Coventry dahil pek çok deponun önünde protesto düzenledi.

Kıdemli GMB organizatörü Amanda Gearing, "Coventry'deki Amazon çalışanları çok fazla çalışıp düşük maaş almaya artık yeter diyor" açıklamasını yaparak işçilerin saatlik ücretin 10.5'ten 15 sterline çıkarılmasını talep ettiğini belirtti.

Sizin yüksek karlarınız bizim sırtımızdan kazanılıyor.
Bu sömürü düzenini direniş ve dayanışmayla yeneceğiz.#AmazonaÖdet pic.twitter.com/m1K6pY4ZCy

— DİSK/DevTurizm-İş Marmara #YaİşYaGelirGüvencesi (@DevturizmMrm) November 24, 2022

Amazon ise vardiya sırasında işi bırakanların Britanya'daki depo çalışanları için açıkladığı 500 sterlinlik ikramiyenin ikinci yarısını kaybedebileceği tehdidinde bulundu.

Bezos'un dairesinin önünde protesto

ABD'de 10'dan fazla şehirde eylemler düzenlenirken, Amazon'un patronu Jeff Bezos'un dairesinin bulunduğu New York'un 5. Caddesi'ndeki apartmanın önünde protesto gerçekleştirilecek.

İşçilerin kanıyla beslenen asalak Amazon'un sömürü çarkını direniş ve dayanışmayla durdurabiliriz...#AmazonaÖdet pic.twitter.com/YGMpmlh0JT

— İnşaat-İş Sendikası (@insaatsendika) November 24, 2022

Sendikalaşma mücadelesi

Amazon'un insanlıkdışı koşullarda çalıştırdığı işçilerine nasıl zulmettiği sık sık haber olurken, bu yılın başlarında ABD'nin New York şehrindeki Staten Island'da depo işçilerinin sendikalaşmaktan yana oy kullanması, bir dönüm noktası olarak değerlendirildi.

“Amazon işçileri Amazon’a mobbingin, kesilen ücretlerin, izinsiz ve molasız çalışma saatlerinin hesabını sormak için direnmeye devam ediyor. Gençlik olarak Amazon işçilerinin yanındayız. Büyük amazon indirimi değil büyük Amazon direnişi!”#AmazonaÖdet#MakeAmazonPay #EfsaneCuma pic.twitter.com/W5Rxz4qrx0

— DGD-SEN (@DGDSEN) November 24, 2022

Küresel çapta en az 10 bin çalışan işten çıkarılacak

Amazon ise geçen hafta geniş çaplı işten çıkarma planını açıkladı. Şirket rakam vermedi, ama ABD medyasında küresel çapta en az 10 bin çalışanın işten çıkarılacağı tahmin edildi.