Moldova'da Batı yanlısı başbakan istifa etti: Avrupa'nın verdiği desteği ülke içinden alamadık

Moskova'nın ABD ile müttefiklerinin Rusya'ya karşı vekalet savaşının Ukrayna'dan sonraki sahnesi olabileceğini söylediği Moldova'da halkın seçtiği cumhurbaşkanı tarafından atanan başbakan istifa etti. Gavrilita, "Hükümetim Avrupa ülkelerinden aldığı destek ve güveni ülke içinde de toplamış olsaydı, daha fazla ve daha hızlı ilerleyebilirdi" dedi.

Eylül 2022'den beri başkent Kişinev'de enerji ve hayat pahalılığı krizi nedeniyle istifası için düzenlenen protestolarla sarsılan Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu'nun atadığı Başbakan Natalia Gavrilita, bugün "Artık zamanı geldi" diyerek istifasını açıkladı.

Ağustos 2021'de kurulan Gavrilita hükümetinin 13'ü bakan 17 üyesinden 5'i daha önce değiştirilmişti.

41 yaşındaki ekonomist Gavrilita, 24 Şubat 2022'de başlayan Rusya'nın özel Ukrayna operasyonuna atıfla "Kimse hükümetimden Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığının neden olduğu bu kadar çok krizi yönetmek zorunda kalacağını beklemiyordu" dedi.

Pro-Western Moldovan prime minister resigns, government collapses https://t.co/I1bdpTWG1N

— The Times of Israel (@TimesofIsrael) February 10, 2023

Geçen yıl AB'ye aday ülke statüsü almasının ardından tarafsız statüyü bırakmaktan, Batı'dan silah almaktan, NATO'ya üye olmaktan söz eden, NATO karşıtı eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon hakkında evhapsi kararı ve Rusça yayın yapan televizyon kanallarının lisanlarının iptal edilmesi kararı çıkartan Kişinev yönetimi, AB'nin Rusya yaptırımlarının yarattığı enerji krizinden de etkilendi.

Kendisiyle aynı partiden (Batı yanlısı Eylem ve Dayanışma Partisi/PAS) olan Sandu'nun 2019'da başbakan, Aralık 2020'den beri cumhurbaşkanı olmasına rağmen "Yolsuzluk ağlarının tüm kurumları ele geçirdiği ve oligarkların kendilerini dokunulmaz hissettikleri bir zamanda yolsuzlukla mücadele, kalkınma ve Avrupa yanlılığı için verilen yetkiyle hükümeti devraldım" manzarası çizen Gavrilita, "Hemen enerji şantajı ile karşı karşıya kaldık ve bunu yapanlar pes edeceğimizi umdular" iddiasında bulunarak şöyle devam etti:

"Ülkemizin düşmanları, enerji çıkarlarından vazgeçen, kısa vadeli çıkarlar karşılığında ulusal çıkarlara ihanet eden önceki hükümetler gibi hareket edeceğimiz üzerinden bahis oynadı."

Ancak Gavrilita, "Hükümetim diğer Avrupa ülkelerinden aldığı destek ve güveni ülke içinde de toplamış olsaydı, daha fazla ve daha hızlı ilerleyebilirdi" diyerek halk desteğinin olmadığını da itiraf etti.

Gavrilita'ya 'bu kadar çok krizin olduğu bir dönemde ülkeyi yönetme konusundaki muazzam fedakarlığı ve çabaları' için teşekkür ederek "Başkalarının savaş ve iflas istediği yerde istikrar, barış ve kalkınmaya sahibiz" iddiasında bulunan Cumhurbaşkanı Sandu, parlamentodaki parti gruplarıyla istişarelerde bulunmasının ardından işinsanı ve eski bakan Dorin Recean'ı başbakan adayı olarak açıkladı.

The President of #Moldova @sandumaiamd declared that Dorin Recean is proposed as the candidate for the Prime Minister. Reforming institutions, support to economic development and consolidation of security sector, are key for the EU integration and will be the focus of the new gov pic.twitter.com/Z3H8LY8oPU

— Anastasia Pociumban (@NastiaPociumban) February 10, 2023

2012-15 arasında içişleri bakanı olarak görev yapan 48 yaşındaki Batı yanlısı ekonomistin yeni hükümeti kurup güvenoylamasına sunmak için 15 günü var. Hükümeti kurmak için hemen kolları sıvayan Recean, 'ana odak noktasının Moldova'nın kurumlarında düzen ve disiplin sağlamak, ekonomiye yeni bir soluk getirmek ve barış ve istikrarı sağlamak olacağını' söyledi.

Meclis Başkanı Igor Grosu, "PAS meclis grubu, güvenlik ve ekonomik kalkınmaya odaklanacak yeni bir hükümetin kurulmasını destekliyor ve bunu sağlayacak" dedi.

Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden, nüfusu Ruslarla Gagavuzlardan oluşan Ukrayna sınırında bulunan Transdinyester, Ukrayna sürecinde bombalı saldırılara maruz kaldı ve Kişnev yönetiminin enerji krizinden olumsuz etkilendi.

1 Kasım'dan itibaren Rusya'dan gaz tedarikini azaltan Moldovagaz’ın Gazprom tarafından tedarik edilen günlük toplam 5.7 milyon metreküp gazın 3.4 milyonunun Moldova, 2.3 milyonunun Transdinyester'e gideceğini duyurması bölgenin yüzde 40 daha az doğal gaz alması anlamına geldi.