İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi 3. gününde: ‘Ekonomimizin en önemli sorunu hukukun olmayışı’

‘Yürüyüşe Davet’ mottosu ile 3. gününe başlayan İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer, akademisyenler ve meslek gruplarının katılımı ile devam etti. Ekonomiyi destekleyen ilkelerin öne çıktığı konuşmalarda iktisatçı Prof. Dr. Pamuk, “Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu hukuk devletinin olmayışıdır” dedi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ev sahipliğinde düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, 3. günüyle Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde devam ediyor. Özlem Gürses’in sunumuyla başlayan ‘Yürüyüşe Davet’ temalı programda, pek çok ekonomist ve akademisyenin yanı sıra İYİ Parti ile Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanları Prof. Dr. Bilge Yılmaz ve Kerim Rota da konuşmacı olarak yer aldı. ‘Yeniliğe Davet’ sloganıyla Cumhuriyet tarihinde ikinci kez yapılan İzmir İktisat Kongresi, daha önce 1923’te yeni kurulan Türkiye’nin ekonomik sorunlarının tartışıldığı bir kongre olarak Kazım Karabekir’in başkanlığında gerçekleşmişti.

Tunç Soyer: Siyasilerin yukarıdan aşağıya verdikleri kararlarla şekillenen bir ülkede yaşamak istemiyoruz

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in 15 Mart’ta, “100 yıl öncesinden İzmir’e miras kalan İktisat Kongresi’ni, tam 100 yıl sonra, şehrimizin kadim kültürüne yaraşır şekilde yeniden düzenlemenin büyük heyecanını ve gururunu yaşıyorum” diyerek açılışını yaptığı kongrenin 3. gününde “Bugün alınan kararların sonuna kadar takipçisi olacağız. Çünkü bu güzelim memlekette sadece siyasilerin yukarıdan aşağıya verdikleri kararlarla şekillenen bir ülkede yaşamak istemiyoruz" açıklamasında bulundu.

Programın üçüncü gününün ilk konuşmacısı ise iktisatçı Prof. Dr. Şevket Pamuk oldu. 1923’te yapılan İktisat Kongresi’nden sonra Türkiye’nin hızlı bir yükselişe geçtiğini söyleyen Pamuk, “Bu kuşak iktisadın ne kadar önemli olduğunu bilerek yetişti. Teknoloji farkının ne kadar önemli olduğunu bilerek çalışmalar yürüttü. İzmir’de bir İktisat Kongresi toplanmasına karar verilmesi hiç rastlantı değil. Cumhuriyeti kuracak kadroların ekonomiyi ne kadar önemsediğini gösteriyor. Cumhuriyet farklı bir ekonomi kurabildiyse dünya koşullarının burada çok büyük bir katkısı olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk, açılış konuşmasında ‘Efendiler dünya tarihi boyunca biz sabanın kılıca galip geldiği gördük’ diyor. Bunu askeri zafer kazanmış bir lider söylüyor. Askeri zafer yeterli değil, kalıcı zafer için iktisadi ilerleme şarttır” dedi ve devam etti:

‘Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu hukuk devletinin olmayışıdır’

“Son dönemde çok ciddi sorunlar yaşıyoruz. Türkiye artık alt yapısı olmayan, demiryolu olmayan bir ülke değil ama sanayisi, eğitimi yetersiz, teknolojisi düşük bir ülke. Bugün geldiğimiz noktada iktisadi ilerleme için çok büyük sorunlarımız var. Bugün Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu bir hukuk devletinin olmayışıdır. Türkiye’de ne siyasette, ne toplumda, ne de ekonomide hesap verilişin olmamasıdır. Ekonomiye dair şeffaf kuralların olmamasıdır. Bugünün Türkiye’sinde güven yoktur. Yüzyıl önce İzmir’de İktisat Kongresi, Türkiye ekonomisi için yeni kurallar oluşturmak için yola çıktı. Bu yüzyıla rağmen bizim de bugün yeni kurallara şeffaflığa ve hukuk devletine ihtiyacımız var. Yeni başarılar ancak bu asgariler sağlanırsa mümkün olabilir. Daha müreffeh bir ekonomi için daha iyi bir eğitime ve teknolojiye ihtiyaç var ama kısa vadede yeni ekonominin oluşması ancak güvenin sağlanmasıyla mümkün olabilecek. Böyle bir dönemeçteyiz. Umarım düşündüğümüz şeyler gerçek olur.”

‘Gençler olarak umudumuzu kaybetme lüksümüz yok çünkü bizim Mustafa Kemal Atatürk’e verilmiş bir sözümüz var’

Diğer yandan ‘Geleceğin Türkiyesi’ni inşa etme’ amacı ile yola çıkılan kongrede uzmanlar, uygulanması gereken ekonomik modelleri tartışırken; paydaş buluşmalarında ise işçi, çiftçi, sanayici, tüccar ve esnaf grupları, 2022’nin Ağustos ayından beri üzerinde çalıştıkları verileri son haline getirmek için toplanıyor.

Özellikle teknoloji ve ekonomiyi bir araya getirmek için kripto para gibi alanların önemine dikkat çekilen etkinlikte, genç nüfusun aktif bir şekilde ekonominin içinde yer almasının ve çevrenin korunması adına yapılan girişimlere de hız verilmesi gerekliliği vurgulandı. Bu kapsamda İnternetin hızlı gelişmesi ve mobil faaliyetlerin yeni iş alanları açtığına ve genç girişimcilere dikkat çeken Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD) Yönetim Kurulu Başkanı ve melek yatırımcı Alp Avni Yelkenbiçer, “Melek yatırımcılar, girişimcilere sermaye sağlamak için oluşturulmuş, girişimcilere her türlü desteği sağlayan yatırımcılardır. Ülkemizdeki girişimciliğin temelleri, belirlenen 10 maddenin uygulanmasına karar verilmesi ile 1923’te yapılan İzmir İktisat Kongresi’nde alınmış. Gençler olarak umudumuzu kaybetme lüksümüz yok çünkü bizim Mustafa Kemal Atatürk’e verilmiş bir sözümüz var. Dilerim ki bu kongre bir milat olsun” ifadelerini kullandı, genç iş insanlarının Türkiye’nin geleceğindeki öneminin altını çizdi.

‘Hem 1923 hem de 2013, Türkiye için çok ciddi varoluşsal tehditlerin olduğu iki yıl’

Tarihçi Prof. Dr. Asım Karaömerlioğlu ise etkinliğin tarihi önemine dikkat çekerek şunları katardı:

“Bu şehir Cumhuriyet’in ilanından hemen önce ev sahipliği yaptığı ilk İktisat Kongresi ile pek çok açıdan Türkiye’nin geleceğinin ana hatlarını çizmişti. 100 yıl sonra bugün önümüzdeki yeni yüzyıl için ufukların çizildiği bu toplantının İzmir’de gerçekleşmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Öyle ilginç bir tesadüf ki hem 1923 hem de 2013, Türkiye için çok ciddi varoluşsal tehditlerin olduğu iki yıldır. Bize bırakılan miras bağlamında ilk ve en önemli vurgulanması gereken, Atatürk başta olmak üzere genç cumhuriyetin kurucularının bilime yaptıkları vurgudur. Bilimin, Türkiye’nin iktisadi geleceği için son derece önemli olduğunun altı çizilmiştir. Deprem olgusunun tüm boyutlarıyla anlaşılabilmesinden iklim değişikliği ve kentleşmenin yarattığı sorunlara, ekosistemlerin çöküşünden enerji meselelerine, yoksulluğun tasfiyesinden bulaşıcı hastalıklarla mücadeleye kadar pek çok sorun günümüzde ancak bilimle çözülebilir. Üstelik geçmiş dönemlerle kıyaslandığında çağımızda bilimsel veriler ekonomik başarılar için de çok merkezi bir konuma sahip.”