Kiraya zam sınırında son üç ay: 1 Temmuz sonrası tüm kiracılara zam yapılacak mı?

Kira artışlarına yönelik olarak 2022 yılında getirilen yasal düzenleme yaklaşık 3 ay sonra sona erecek. O tarihten sonra kira artışlarının nasıl gerçekleşeceği belirsiz.

2022 yılında kira artışına yüzde 25 zam sınırı getirildi. 1 yıl süreli düzenleme yaklaşık 3 ay sonra sona erecek.

Peki ev sahipleri bu tarihten sonra zam oranını nasıl belirleyecek, kiracıların hakları neler olacak? Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre düzenlemenin sona ermesi bu tarihte zam olacağı anlamına gelmiyor.

Kira zammına ilişkin soru işaretleri ve yanıtları şu şekilde:

Kiralardaki fahiş artış sonrası yasal düzenlemeye gidildi ve konutlarda kira artışına sınırlama getirildi. Bu yasa ile “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denildi. Yeni bir düzenleme olmazsa 1 Temmuz sonrası sınırlama sona erecek. 30 Haziran’da, 1 Temmuz’da sözleşmesi yenilenen kiracılar ikinci kez zam sınırı uygulanmasından faydanırken,2 Temmuz ve sonrasında sözleşme yenileyenler kapsam dışı sayılacak. Bir gün farkla zam oranında büyük fark yaşanacak.

Düzenlemenin sona ermesi bu tarihte zam olacağı anlamına gelmiyor. Ev sahipleri kira artışını yılda bir kez, sözleşme yenileme döneminde yapabilir.

Düzenleme öncesi olduğu gibi, sonrasında da keyfi oran belirlenmesi yasal değil. 1 Temmuz’dan sonra, sınırlama öncesinde olduğu gibi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan ‘TÜFE 12 ay ortalaması’ dikkate alınacak. Mesela son açıklanan şubat ayı enflasyon verilerine göre bu oran yüzde 71.83 olarak gerçekleşti. Eğer bir kira zam sınırlaması olmasaydı, sözleşme yenilendiğinde 3 bin liralık kira 5 bin 155 lira, 5 bin liralık kira 8 bin 591 lira olacaktı. Yüzde 25 zam sınırı ile 3 bin liralık kira 3 bin 750, 5 bin liralık lira 6 bin 250 lira oldu.

1 yıl boyunca yüzde 25 zam sınırına uyan bir ev sahibi ‘uygulama bitti, geçen yıl yapamadığım zammı şimdi istiyorum’ diyemez.

Ev sahipleri istediği zaman ‘evimden çık’ diyemez. Ancak kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa kiracının tahliyesini isteyebilir. İhtiyacım var dedikten sonra, evi bir başkasına 3 yıl süreyle kiralayamaz. Kiralarsa eski kiracıya tazminat ödemek durumunda kalır. 10 yıl sözleşme uzama süresi dolan kiracı için herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye istenebilir. Bunun yanında evin satılması durumunda, mülkü alan kişi eğer kendi yaşayacaksa kiracının tahliyesini talep eder. Bu durumda ya 6 ay, ya da bir sonraki sözleşme dönemine kadar zaman verilir. Tarafların anlaşamaması halinde tahliye davaları ortalama 2-2.5 yıl sürebilir.