TEBAM Başkanı Prof. Dr. Mustafa İlbaş: Akkuyu Nükleer Santrali, Türkiye için gecikmiş bir projedir

Gazi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Türk Enerji Birliği Araştırmaları Merkezi (TEBAM) Başkanı Prof. Dr. Mustafa İlbaş, Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, “Akkuyu Nükleer Santrali Türkiye için gecikmiş bir projedir. Türkiye için nükleer enerji bir tercih değil zorunluluktur” ifadelerini kullandı.

Dört adet reaktörün inşası sürdüğü Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde tarihi bir dönüm noktası yaklaşıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Akkuyu’daki bir reaktöre ilk nükleer yakıtın 27 Nisan'da verileceğini duyurdu. Bu tarihi gelişme ile Türkiye ilk kez nükleer enerjiye kavuşmuş olacak.

Gazi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Türk Enerji Birliği Araştırmaları Merkezi (TEBAM) Başkanı Prof. Dr. Mustafa İlbaş, Sputnik’e, Akkuyu üzerinden Türkiye’nin enerjideki durumunu anlattı:

“Türkiye doğalgazda yüzde 98, petrolde yüzde 92, kömürde ise yüzde 50 yani toplamda yüzde 70 oranında enerjide dışa bağımlı bir ülke. 2023 yılı Şubat ayı sonu itibarıyla ülkemizin elektrik kurulu gücü 104 bin 136 megavata ulaşmıştır. Peki bunu neyle sağlıyoruz? Bunun yüzde 30.3 hidroelektrik, yüzde 24.4 doğalgaz, yüzde 20.9'u kömür, yüzde 11'i rüzgar, yüzde 9.3 güneş, yüzde 1.6 jeotermal ve yüzde 2.5'te diğer kaynaklardan sağlanıyor. Tabii bu kurulu gücün böyle olması demek aynı oranda elektrik üretiyoruz anlamına gelmiyor. Türkiye'de elektrik enerjisi üretim santrali sayısı 11.711'e ulaştı. Bunların da 551 adeti hidroelektrik, 67 adeti kömür, 360 adeti rüzgar, 63 adeti jeotermal, 345 adeti doğalgaz, 9 bin 635 adedi güneş. 490 adeti de diğer kaynaklardan oluşuyor. Türkiye elektrik enerji tüketimine baktığımızda 2021 yılında 328.7 milyar kilovatsaat, 2022'de ise 326 milyar kilovatsaat. 2025 yılında 380.2 milyar kilovat saate çıkacağı planlanıyor. 2030'da 455.3 milyar kilovat saate, 2035 yılında ise 510.5 milyar kilovat saate ulaşması bekleniyor. Bu kadar ihtiyaç olduğuna göre, bu takdirde Türkiye'nin kesinlikle nükleer güç santraline ihtiyacı var. Akkuyu ise Türkiye'nin ilk ve tek nükleer güç santralidir. Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını göz önüne alırsak nükleer güç santraline ne kadar çok ihtiyacımız olduğunu açıkça görüyoruz.”

‘17 ülkede 53 adet nükleer reaktör şu anda inşa ediliyor’

TEBAM Başkanı Prof. Dr. İlbaş, dünyadaki nükleer politikalarını ise şöyle anlattı:

“2022 sonu itibarıyla 32 ülkede 441 nükleer reaktör işletme halinde ve 17 ülkede ise 53 adet nükleer reaktör şu anda inşa ediliyor. Özellikle enerji krizi ile birlikte nükleer santrallere olan ilgi yeniden arttı. Nükleer santrallerde üretilen elektrik ise dünya elektrik arzının yaklaşık yüzde 10'una denk geliyor. Fransa elektrik talebinin yüzde 73'ünü nükleerden sağlıyor. İsveç yüzde 30'unu sağlıyor. Belçika yüzde 40'ını, Avrupa Birliği'nde ortalama yüzde 26. Güney Kore yüzde 30, ABD yüzde 20'sini nükleer enerjiden sağlıyor. Bu ülkelerin de çoğunlukla gelişmiş ülkeler olduğunu görüyoruz. Buradan baktığımızda Akkuyu Nükleer Güç Santrali Türkiye için gecikmiş bir projedir. Yani Türkiye, 1970'lerde Akkuyu'nun bulunduğu yerdeki lisansını alma girişimine başlamıştı ve 76'da oraya lisans almıştı. Ve şu anda yapılıyor. Yani yıllar geçti.”

‘Türkiye'nin yeni nükleer santrallere elbette ihtiyacı var’

Prof. Dr. İlbaş, “Akkuyu Nükleer Güç Santrali 4 üniteden oluşuyor. Şu anda proje eş zamanlı ilerliyor. Yani biri bitip diğerine geçmek değil, dört ünitenin inşaatları devam ediyor. Birinci ünitenin 2023 yılında üretime başlaması bekleniyor. 2024'te ikinci, 25'te üç ve 26'da da dördüncü üniteden sonra tam kapasiteyle 2026 yılından sonra Akkuyu Güç Santrali üretime başlamış olacak. 4 bin 800 megavat brüt olarak kurulu güç ama yüzde 7'sini ünitenin kendisi kullanır. Yani her biri 1.114 megavat üretim yapacak bir kurulu güçte olacak ve toplamda da yılda 34.790 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Akkuyu tek başına şu anda 7 binden fazla santralin ürettiği elektriğin yüzde 10'unu karşılayacak. Buradan baktığımızda önemli olduğunu görebiliriz. Tabii bu yeterli mi? Hayır, yeterli değil. Türkiye'nin yeni nükleer santrallere elbette ihtiyacı var. Zaten başta Sinop olmak ve Trakya olmak üzere planlamalar yapılıyor” diyerek de Akkuyu’nun önemini anlattı.

Prof. Dr. İlbaş, “Türkiye fosil enerji kaynakları sınırlı, enerjide ithalata bağımlı bir ülke olduğu için nükleer enerji Türkiye için bir tercih değil zorunluluktur” diye de ekledi.