ABD Savunma Bakanı'ndan Çinli mevkidaşına: Ben sana yaptırım uygulayayım ama sen yine de benle görüş

Çin'in savunma bakanı yaparak ABD yaptırımlarına meydan okuduğu Li Şangfu ile aynı konferansa katılmasına rağmen görüşme talebi reddedilen Lloyd Austin, serenat okudu: Çok, çok hızlı şekilde kontrolden çıkabilecek olay yaşamaktan endişe duyuyorum. Savunma bakanlıkları birbirleriyle rutin konuşmalı, açık iletişim kanallarına sahip olmalı.

ABD'nin yaptırım listesine 2018'de alınan General Li Şangfu'nun Mart 2023'te Çin Savunma Bakanı olmasıyla Washington-Pekin geriliminde yeni bir konu başlığı açıldı. ABD Savunma Bakanlığı yaptırım uygulamalarının Li'yle görüşmeye engel oluşturmadığı iddiasında, Pekin, yaptırım kalkmadığı müddetçe Li'nin ABD'li mevkidaşı Lloyd Austin'le görüşmeyeceği restinde ısrarcı.

Washington, Li'yi Çin'in Rusya’dan Su-35 savaş uçağı ve S-400 hava savunma sistemleri satın alması sürecine müdahil olduğu gerekçesiyle Eylül 2018'de ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamına almıştı. Devran döndü ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Li'ye görüşme talebinde bulunup ret yanıtı aldığı Asya-Pasifik bölgesinin en önemli güvenlik forumu bugün başladı.

U.S. Secretary of Defense Lloyd Austin is stressing the importance of communication between Washington's and Beijing's defense authorities, saying it's unfortunate his Chinese counterpart refused to meet him at an annual security conference in Singapore. https://t.co/zatFaDxrW8

— The Associated Press (@AP) June 1, 2023

'Reddettiniz, yazık ettiniz'

Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün 3 günlük Şangri-La Diyaloğu'na evsahipliği yapan Singapur'a giderken Tokyo'ya uğrayan Austin, 'iletişimin öneminden' söz ederek yıllık güvenlik konferansında Çin Savunma Bakanı'yla görüşme talebinin reddedilmesini 'talihsizlik' olarak niteledi.

Japon mevkidaşı Yasukazu Hamada'yla ortak basın toplantısında konuşan ABD Savunma Bakanı, bir hafta önce Güney Çin Denizi'nde ABD casus uçağıyla Çin'in J-16 savaş uçağının kapışmasına atıfla, 'Çin'in bölgedeki uluslararası hava sahası ve uluslararası sularda giderek daha zorlayıcı askeri eylemlerde bulunduğunu' iddia etti.

Austin "Uçaklarımıza, yanısıra müttefiklerimizin uçaklarına provokatif müdahaleleri çok endişe verici ve bu eylemlerini değiştireceklerini umuyoruz" diyerek şöyle devam etti:

"Bir noktada çok, çok hızlı bir şekilde kontrolden çıkabilecek bir olay yaşamaktan endişe duyuyorum. Liderlikle ilişki kurmak için herhangi bir fırsatı memnuniyetle karşılarım. Bence savunma bakanlıkları birbirleriyle rutin olarak konuşmalı veya iletişim için açık kanallara sahip olmalı.”

Pekin'in Austin'le baş başa görüşme gerçekleştirmeyeceğini ilan ettiği Li, konferansta ABD'nin sıkı müttefikleri Japonya ve Güney Kore'nin savunma bakanlarıyla görüşecek.

Kırmızı telefon hattında cevapsız çağrı

Japonya ile Çin, iletişimi geliştirmek ve gergin bölgede kazara karşı karşıya gelmeyi önlemek için mart ayında savunma bakanlıkları arasında acil telefon hattı kurdu. Hamada ile Li kısa süre önce bu hatta ilk telefon görüşmelerini yaptı. Austin ise kırmızı telefon hattını çaldırmasına rağmen Çinli mevkidaşına ulaşamadığından, ABD ile Çin arasında henüz böyle bir telefon görüşmesi gerçekleşmedi.

Hamada, Austin'le ortak basın toplantısında "Japonya-ABD ve Japonya-ABD-Güney Kore olarak işbirliğimizi güçlendirmemiz gerekiyor" dedi.

Kuzey Kore de olmasa

İkili, BM kararlarının hilafına balistik füze teknolojisiyle uydu fırlatma girişimi roket arızası yüzünden başarısızlığa uğrayan Kuzey Kore'yi kınamayı ihmal etmedi. Kuzey Kore'nin olası başka girişimlerine karşı aralarında ve Güney Kore ile daha fazla işbirliğini teyit etti.

Bir koluna Japonya, öbür koluna G. Kore'yi takarak

Japonya ile Güney Kore arasında ilkinin ikincisini 1910-45 arasındaki işgaline dayanan gerilimli ilişkiler, Washington'ın 'Çin, Kuzey Kore ve Rusya'dan artan tehditlere karşı ittifak' gerekçesiyle uyguladığı baskı sonucunda, son aylarda hızla düzeldi. Tokyo ile Seul, Kuzey Kore'nin füze fırlatma verilerinin gerçek zamanlı paylaşımı anlaşması için de görüşüyor.

NEWS: U.S., Japanese Defense Leaders Discuss Progress on Closer Alliance https://t.co/zwB2Bgaftg

— Department of Defense 🇺🇸 (@DeptofDefense) June 1, 2023

Nisan'da ABD'nin Güney Kore'yi nükleer silahlarıyla korumayı taahhüt ettiği Washington Deklarasyonu'nun imzalanmasını yankılayan şekilde, Austin şunları söyledi:

"Amerika'nın Japonya'ya sarsılmaz bağlılığını yeniden teyit etmek için buradayım. Bu, ABD'nin tüm konvansiyonel ve nükleer yetenekleri tarafından sağlanan genişletilmiş caydırıcılığı içerir."

Japonya Başbakan Fumio Kişida da Austin'le görüşmesiyle ilgili açıklamasında, 'özellikle Japonya'nın saldırı kabiliyetini kullanmasına odaklanarak caydırıcılık ve müdahale kabiliyetlerini daha da güçlendirmesi, bunun için ABD ile birlikte çalışmasına' vurgu yaptı.

Hint-Pasifik'te NATO havası

İki bakan, savunma sanayilerini ivmelendirme, genişletme ve Güney Kore, Avustralya, Filipinler, Hindistan dahil Hint-Pasifik güvenlik işbirliğine yönelik çok uluslu formatları güçlendirme konusunda mutabık kaldıklarını da belirtti.