Tahıl koridorunun 1 yılı: Aslan payını yüzde 48 ile Avrupa, yüzde 2’sini açlık içindeki Afrika aldı

Rusya’nın 17 Temmuz’da anlaşma şartlarının sağlanmadığı gerekçesiyle çekildiği tahıl koridoru faaliyette bulunduğu 1 yıl boyunca açlık ve krizde olan ülkelere değil Avrupa’ya çalıştı. BM verilerine göre Ukrayna’dan çıkan 32 milyon 826 bin ton tahılın yüzde 48.7’si Avrupa ülkelerine gitti.

Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ve Ukrayna tarafından ‘ihtiyaç sahiplerinin krizden etkilenmemesi’ için 22 Temmuz 2022’de hayata geçirilen tahıl koridoru Rusya’ya verilen sözlerin tutulmadığı gerekçesiyle 17 Temmuz’dan itibaren askıya alındı.

Anlaşma, ilk olarak Kasım 2022'de 4 ay uzatılmış, 14 Mart tarihinde varılan mutabakatla 18 Mayıs 2023'e kadar 60 gün daha uzatılmıştı. Son olarak buna Türkiye ve BM’nin çabaları ile iki ay daha eklendi. 17 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın ‘herhangi bir değişiklik olmaksızın’ 17 Temmuz'a kadar uzatıldığını duyurmuştu.

Anlaşma kapsamında yer alan Rus tahıl ve gübresinin ihracatında ise Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle çeşitli sıkıntılar yaşanıyor. Şu anda lojistik, sigorta ve ödeme konusunda engeller bulunuyor. Rusya bu konuda verilen sözlerin tutulmasını bekleyerek anlaşmayı birkaç kez uzatmayı kabul etse de bu konuda hiçbir somut ilerleme kaydedilemedi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, tahıl anlaşmasının 17 Temmuz itibarıyla geçerliliğini yitirdiğini belirtti ve Rusya’nın ancak şartlarından her birinin yerine getirilmesi halinde anlaşmaya döneceğini kaydetti. İstanbul’da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezi’ndeki Rus personel ise ülkesine döndü.

BM’nin yayınladığı veriler ise ihtiyaç sahibi ülkelerin Rusya ve Ukrayna arasındaki krizden etkilenmemesi için başlatılan girişimin aslında Avrupa’ya tahıl taşımak için çalıştığını gösteriyor.

Verilere göre 22 Temmuz 2022 ve 17 Temmuz 2023 tarihleri arasında koridor üzerinden toplamda 32 milyon 826 bin ton tahıl çıktı. Bunun ise açlık ve krizin yaşandığı Afrika gibi bölgelere değil de Avrupa ve Asya-Pasifik’e gittiği görülüyor. Tahıldaki aslan payını yüzde 48.7’lik 16 milyon ton ile Avrupa ülkeleri aldı. Bunu sırasıyla yüzde 27.3 ile Asya-Pasifik ülkeleri, yüzde 15.3 ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri, yüzde 5.9 ile Güney Asya ülkeleri ve son olarak da yüzde 2.6 ile en çok ihtiyaç duyan Afrika ülkeleri takip etti.