Kurtarıldılar ama yeniden karaya vurdular: Daha çok acı çekmemeleri için balinalara ötanazi yapıldı

Avustralya'nın güneybatı kıyısına çıkan yaklaşık 100 uzun yüzgeçli pilot balinanın yarısının ölmesinin ardından, kalan yarısı da da kurtarma çabalarına rağmen inatla kıyıya vurmaları nedeniyle uyutuldu.

Çevre felaketi, iklim krizi tartışmaları eşiğinde yunus ve balinaların 'intihar ettiği' vakalar giderek sıklaşırken, bu kez Batı Avustralya'da kıyıya vuran 97 pilot balinadan oluşan sürünün tamamı öldü.

Salı günü Albany kenti yakınındaki Cheynes Plajı'na alışılmadık şekilde birbirlerine çok yakın yüzerek yaklaşan balina sürüsü, sıradışı şekilde kalp biçiminde biraraya geldikten sonra kıyıya vurdu. Gecesinde 52 balina öldü. Ardından uzmanlarla gönüllülerin kalanları derin sulara götürme çabasının başarısızlığa uğraması üzerine 45 balinaya ötanazi yapıldı.

The last of a pod of almost 100 whales that beached on the southwest Australian coast have been euthanized after a second day of frantic, but unsuccessful efforts to rescue them. The pod of long-finned pilot whales stranded themselves Tuesday. https://t.co/LJHflZZa3l

— The Associated Press (@AP) July 27, 2023

Çabalara Güney Yarımküre'deki kış soğuğundan korunmak için dalgıç giysileri giyen 100 yaban hayatı koruma görevlisi ve 250 gönüllü katıldı.

45 dakika sonra tekrar kendilerini kıyıya attılar

İlk başta, gönüllülerin balinaları su altında tutarak daha derinlere taşımak için yorulmadan yürüttüğü çaba başarılı görünüyordu. Ancak daha derine indirme girişiminden 45 dakika sonra balinalar tekrar kendilerini kıyıya attı. Bundan sonraki bir saat içinde balinaları muayene eden veterinerler, durumlarının hızla kötüleştiğini ve iki tanesinin öldüğünü belirledi.

Pilot whales who had mass stranded at Cheynes Beach, Western Australia, have been euthanized. Before this pod of 100 whales mass stranded, they formed a heart shape in water. Why did they do this? Watch this video to find out.#NewsMo #Australia #CheynesBeach pic.twitter.com/LvoSpihLs0

— IndiaToday (@IndiaToday) July 27, 2023

'Herkes için çok zor karardı'

Gelişmeleri böyle aktaran Batı Avustralya Parklar ve Yaban Hayat Hizmetleri şöyle dedi:

"Olay yönetim ekibimiz, en uygun ve insani hareket tarzının, acılarını uzatmamak için kalan 43 balinaya ötanazi yapmak olduğuna karar verdi. Maalesef, daha fazla acı çekmemeleri için bu kararın verilmesi gerekiyordu. Müdahil olan herkes için zor bir karardı, ancak balinaların huzurunun öncelikli olması gerekiyordu."

'İnsanlığın en iyi haliydi'

Batı Avustralya eyaleti hükümetine bağlı Biyoçeşitlilik ve Koruma Dairesi'nin yöneticilerinden Peter Hartley de ötanazi kararını 'inanılmaz derecede zor' diye niteledi:

“Muhtemelen 34 yıllık yaban hayat yöneticiliğimin en zor kararlarından biri. Gerçekten ve gerçekten çok zor. Çok düşünüşmüş taşınılmış bir karardı.

"Hayvanlara yardım etmeye çalışmak için 350 kişi sahadaydı. Dün gözlemlediğim şey insanlığın en iyisiydi ve insanlığın sunabileceği en iyi şeydi."

'Aile bağlarının çok sıkı olmasıyla ilişkili'

Cheynes Plajı'nda 9 saatten fazla suda kalan gönüllülerden Mike Conway, yaşadıklarını Facebook'ta şöyle paylaştı:

"1 tondan ağır güzel yaratığı bu kadar uzun süre desteklemek gerçekten bir bağ oluşturuyor ve yaşadığımız o kadar çok duygu vardı ki, eminim, dahil olan herkes tüm sürüye değilse bile bir memeliye yürekten bağlandı."

"Bazen bizim balinamız başka bir balinayı bulup burnunu yaklaştırıyordu, bu yüzden birbirlerini kontrol ettiklerini varsayabiliriz."

"Onları daha derin sulara götürme zamanı geldiğinde, balinalarımızı son bir kez ovuşturduk, şans diledik ve açık okyanusa doğru ittik. Suda kaldık, yüzeyi tokatladık, yanlış yöne döndüklerinde hafifçe burunlarını çevirdik."

"Umutlu kaldık, ancak kısa sürede sığ sulara geri dönmeye niyetli oldukları anlaşıldı. Ne yazık ki, bazen doğanın başka planları var, ancak bu aynı zamanda balinaların son derece yakın aile bağlarının da kanıtı."

Olayın kendisini 'yıktığını' belirten Conway, "Bunu asla unutmayacağız... En azından elimizden gelenin en iyisini yaptığımızı söyleyebiliriz" dedi.

The last of nearly 100 pilot whales that were stranded on an Australia beach have been euthanized after getting rescued – then re-stranded. https://t.co/M8riWd5ehS

— CBS News (@CBSNews) July 27, 2023

'Sürüdeki stres veya hastalık yüzünden olabilir'

Hartley, iç bölgelere gömmeden önce analiz için balina karkaslarından numune alacaklarını söyledi. Yaban hayat uzmanları, karaya vurmanın sürüdeki stres veya hastalığın göstergesi olabileceği tahmininde bulundu, ancak nedenlerinin büyük olasılıkla sır kalacağını belirtti.

Son derece sosyal hayvanlar olan ve doğumdan itibaren sürüleriyle karmaşık ailevi ilişkiler yürüten pilot balinaların bu sürüsünün kendilerini kıyıya atmadan önce toplaşıp kalp şekli oluşturmalarının görüntüleri, dünya çapında yankı uyandırdı.

Eldeki bilgiler yeterli değil

Dünyanın dört bir yanından bilim insanlarının balinaların kalp şekli alma görüntülerini kendilerinden talep ettiğini aktaran Hartley, sürünün davranışı, yapısı ve genetiği hakkında öğrenmeleri gereken çok şey olduğunu belirtti.

Entire pod of 97 pilot whales dies in Australia beaching#Australia #Environment #whaleshttps://t.co/QkRmvNkkHe

— Eagle News (@EagleNews) July 27, 2023

Bölgede bir yıldan kısa sürede yüzlerce balina 'intihar etti'

Sır çözülse bile çözüm bulunup bulunamayacağı meçhul. Cheynes Plajı vakası ne ilk ne de son olacağa benziyor. Eylül 2022'de Avustralya'nın güneydoğu kıyısı açıklarındaki Tazmanya adasının ücra batı kıyısında bir sürünün karaya vurması sonucu yaklaşık 200 pilot balina öldü. Ekim 2022'de yaklaşık 500 pilot balina Yeni Zelanda'nın iki ücra sahilinde karaya vurarak öldü.

Okyanuslar her bakımdan ısınıyor

Hal böyleyken, küresel ısınmayla birlikte denizlerin ve okyanusların da ısınmasının yanısıra büyük güçlerin yeni oyun sahası Pasifik'te devasa askeri yığılma ve askeri tatbikatlarla ilgili soru işaretleri de zihinleri kurcalıyor. Son olarak 22 Ağustos'ta Avustralya'nın kuzeyinde ABD ile Avustralya'nın öncülüğünde 13 ülkeden 30 binden fazla askerin katılımıyla başlayan Talisman Sabre (Tılsımlı Kılıç) tatbikatı 4 Ağustos'a dek sürecek.