Göbeklitepe'de 'beton kullanıldığı' iddialarına Kazı Başkanı'ndan yanıt

Şanlıurfa'da 12 bin yıllık geçmişiyle "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen Göbeklitepe'deki kazıların başkanlığını yapan Prof. Dr. Necmi Karul, "Koruma çalışmaları sırasında beton kullanıldığı" iddialarına ilişkin, "Göbeklitepe'ye beton dökülmesi söz konusu değil." dedi.

Göbeklitepe Kazı Heyeti Başkanı Karul, gazetecilere yaptığı açıklamada, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Göbeklitepe'de başlatılan dönem kazılarının mevsim itibarıyla sonlarına yaklaştıklarını söyledi.

Bu yıl özellikle deprem riski nedeniyle koruma konusuna ağırlık verdiklerini belirten Karul, şöyle konuştu:

"Bunun dışında da örtülü alanlarda yani çatıyla kapalı alanlardaki bazı noktalarda kazı çalışmalarına devam etmeyi planlamıştık ki 'D Yapısı'nın içerisinde kazılara devam ediyoruz. Onun da sonlarına gelmeye başladık. Yakın bir gelecekte orayla da ilgili sonuçları paylaşacağız. Göbeklitepe, bugüne kadar insanları, bizleri ve arkeologlar hep şaşırttı. Yine şaşırtan keşifler var. Çalışmalarımızı tamamladığımızda sizinle paylaşacağız. Konservasyon koruma çalışmalarında da 'Aslanlı Yapı' olarak bilinen alanda çalışmalara başladık. Bu sürecin hazırlığına geçtiğimiz yıldan başladık. Birtakım harç denemeleri yapmıştık. Burada hem dünya standartları kriterlerine uygun hem de bizim bu alanda uygulanabilirliğini test etmek 5-6 tane harç denememiz vardı. Onlardan zamana en dayanıklı olanını tercih ettik ve arkamızda gördüğünüz 'Aslanlı Yapı'da da bunu uyguladık."

'Tamamen doğal bir malzeme kullanıldı'

Son zamanlarda kamuoyunda ve sosyal medyada "Göbeklitepe'de beton kullanıldığı" iddialarına değinen Karul, kriterlere aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, tam aksine test edilmiş uygulamaları gerçekleştirdiklerini dile getirerek, şöyle devam etti:

"Restoratörümüzün de bu konuda içi rahat. Göbeklitepe'deki bu çatı tamamlandığında yine ulusal gazeteler dahil olmak üzere 'Göbeklitepe'ye beton döküldü' dendi. Tabii ki kamuoyu sorgulayabilir, tartışabilir ama bizim en azından kendi vicdanımız burada son derece önemli. Göbeklitepe'ye beton dökülmesi söz konusu değil. Göbeklitepe kazısında açığa çıkarılan toprağın elenmiş haline, yine bu kazıda çok küçük taş parçaları, mıcır parçaları ilave ederek içerisine keçi kılı ve keten katarak elde ettiğimiz bir harç kullanıldı. Burada keçi kılını kullanmamızın nedeni normal geleneksel yöntemlerde saman kullanılır. Saman da her zaman içerisinde bitki tohum taneleri vardır ve onlar orada yeşerip duvarları patlatma riski vardır. Kullandığınız derz malzemenin, duvar malzemesinden sert olmaması lazım ki gerektiğinde de alınabilsin diye. Dolayısıyla tamamen doğal bir malzeme kullanıldı."

Karul, haberlere konu olan "Aslanlı Yapı"daki tabanın oldukça bozuk durumda olduğunu belirterek, "Zaten bu sene depremden etkilenmişti, yani iyi durumda değildi. Alanın temizliği yapılınca bunu tekrar gördük. Onun üzerine ince bir kum toprak tabakasının ardından bir koruyucu örtü serdik. Bu koruyucu örtünün ana maksadı hem hava almasını sağlamak hem de bitkilenmesini engellemek. Dolayısıyla alttaki örtüyü koruma adına yapılan çalışmalar." diye konuştu.