Çin ve Özbekistan ilişkilerinde yeni dönem: 'Her koşulda stratejik ortaklık'

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Devlet Başkanı Şi Cinping, Çin'i ziyaret eden Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile Pekin'de bir araya geldi.

Çin ve Özbekistan, ilişkilerinin seviyesini 'her koşulda kapsamlı stratejik ortaklığa' yükselttiklerini bildirdi.

Görüşmede, iki ülke lideri, ilişkilerin seviyesinin 'her koşulda stratejik ortaklığa' yükseltilmesinde mutabakata vardı.

Şi, görüşmede, Özbekistan'ın 32 yıl önce Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk Orta Asya ülkesi olduğunu hatırlatarak, İpek Yolu mirasını devralan iki ülke halkları arasındaki bağların köklerini ve canlılığını koruduğunu belirtti.

Çin ve Özbekistan'ın yeni dönemde 'her koşulda kapsamlı stratejik ortaklık' ilişkisini üst düzey siyasi güveni geliştirmek için kullanması gerektiğini söyleyen Şi, Kuşak ve Yol'un ortak inşası aracılığıyla iki ülkenin modernleşme çabalarını karşılıklı desteklemesi gerektiğine işaret ettiği için fırsat olarak kullanılmasının öneminin altını çizdi.

Şi, Çin'in üç boyutlu bağlantılılık ağları inşa ederek Özbekistan'ın 'karaya sıkışmış' bir ülkeden 'kara-bağlantılı' bir ülkeye dönüşmesini desteklemeye hazır olduğunu vurguladı.

Uluslararası durumun karmaşıklığı karşısında iki ülkenin birbiriyle dayanışmasının önemine işaret eden Şi, Çin'in Özbekistan'ın bağımsızlığını, egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve kendi kalkınma yolunu seçmesini desteklediğini dile getirdi.

Mirziyoyev'den, Şi Cinping’e davet

Mirziyoyev de görüşmede, Çin liderine ülkesindeki reformları desteklemesinden dolayı şükranlarını sunarken, yoksullukla mücadelede kapsamındaki işbirliğine gösterdiği kişisel ilgi ve desteği için teşekkür etti.

Ziyaret kapsamında ortak yatırım projelerini desteklemeye yönelik mali araçların genişletilmesi konusunda varılan anlaşmayla Çin Eximbank'ın Taşkent'te Orta Asya Bölge Ofisi’ni açma kararını memnuniyetle karşıladıklarını dile getiren Mirziyoyev, Çinli iş insanlarını Özbekistan'daki kamu kuruluşları ve bankalarının özelleştirilmesi sürecine aktif olarak yer alma çağrısında bulundu.

Müzakerelerin sonunda Mirziyoyev, Şi Cinping’i resmi ziyaret için ülkesine davet etti.

Taraflar, görüşmede, ikili ilişkilerin geliştirilmesinde son yıllarda güçlü bir ivme yakalandığını kaydederken, her düzeydeki ilişkilerin aktif hale geldiğini, siyasi diyaloğun güçlendiğini, ülkelerin önemli konularda birbirlerine destek verdiğini vurguladı.

Ekonomik işbirliği

Çin ile Özbekistan arasındaki ticaret hacmi, 2023'te 14 milyar dolara ulaşırken, yakın gelecekte 20 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

Çin'in son yıllarda Özbekistan ekonomisine yaptığı yatırımların ve işletme ortaklıklarının sayısında belirgin şekilde artış gözleniyor.

Taraflar, ayrıca altyapı, sanayi işbirliği, tarımda teknoloji transferi ve yeşil enerji alanlarında ortak işbirliği programlarının hazırlanarak hayata geçirilmesi konusunda mutabık kaldı.

Bölgeler arası işbirliğinin geliştirilmesinden duydukları memnuniyeti dile getiren liderler, bu konudaki işbirliğini koordine etmek amacıyla Özbekistan-Çin Bölgesel Konseyinin kurulmasında anlaştı.

Şi ve Mirziyoyev, Kuşak Yol Girişimi kapsamında bölgelerarası önemli bir ulaşım ve güzergahı olması öngörülen Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolunun yapım çalışmaların bir an önce başlatılmasının önemini vurguladı.