İran petrolü Türkiye’yi iki ateş arasında bıraktı

ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarından Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 ülkeye geçici olarak muafiyet tanıma kararını değerlendiren Rus uzman Farhad İbragimov, 6 aylık sürenin ardından Türkiye’nin hangi seçeneklerle karşı karşıya kalacağını ve yola İran’la mı yoksa ABD’yle mi devam edeceği sorusuna yanıt aradı.

Rusya Bilimler Akademisi Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (IMEMO) araştırma uzmanlarından Farhad İbragimov, Sputnik'e verdiği röportajda Türkiye'nin niçin özellikle İran petrolüne ihtiyaç duyduğu ve 6 aylık muafiyet süresinin sona ermesiyle seçimini hangi ülkeden yana kullanmayı tercih edeceği konusunda değerlendirmelerde bulundu.

‘İRAN PETROLÜNDEN VAZGEÇMEK O KADAR DA KOLAY DEĞİL'

Türkiye'nin bir ölçüde İran'ın enerji kaynaklarına bağlı olduğu, ayrıca Rusya ve Azerbaycan'ın yanı sıra petrol satın alabileceği alternatif ülkelere ihtiyacı olduğu için İran'la ilişkileri geliştirmeye devam edeceğine dikkat çeken İbragimov, şöyle konuştu:

"Enerji kaynaklarının fiyatını genel olarak onları satın alan ülke dikte eder. Şu anda İran piyasa fiyatı talep edemez, zira petrolünün dünyanın çoğu ülkesine satışı yasaklanmış durumda. Elbette ki kendisinin teklif edeceği fiyat üzerinden petrol satın almak Türkiye için karlı. Başka çıkar yolunun olmadığını çok iyi anlayan İran, böyle bir fiyatı kabul edecek."

Yaptırım muafiyet için tanınan 6 ayın sonunda Türkiye'nin nasıl bir yol izleyeceği konusunda 2 olası senaryo üzerinde duran İbragimov, ilk senaryoya göre Türkiye'nin yasaklara rağmen İran'la ticari ilişkilere devam edebileceğini ifade etti. Uzman, "Türkiye'nin, özellikle Avrupa Birliği'ne (AB) kabul edilmeyeceği yönündeki haberler doğrultusunda komşularıyla ilişkilerini tesis etmesi gerekiyor. Aslına bakılırsa Batı dünyası Türkiye için kapalı ve o, zamanında Rusya'nın yaptığı gibi Doğu'ya doğru dönüş yapmanın yollarını arayacak. Zira Türkiye'nin önceliğini de tutumunu dikkate alacak olan ülkeler oluşturacak" diye konuştu.

‘ERDOĞAN ABD, İRAN VE SEÇMENLERİNİN ARASINDA SEÇİM YAPIYOR'

İbragimov, farklı bir gelişme durumundaysa ABD ile zaten karmaşık olan ilişkilerini daha da zorlaştırmamak için Türkiye'nin herkesin gözü önünde İran'la ilişkilerini kesebileceğini, ancak o tarihe kadarki 6 ay içinde İran-Türk ilişkilerinin, Amerikan yaptırımlarının dışında kalacak şekilde geliştirilmesine imkân tanıyacak bir tür ‘görünmez' mekanizma geliştirebileceğini söyledi.

Rus uzman, "Türk Lirası'nın uğradığı devalüasyon sonrasında Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan, seçmenlerine istihdamın korunarak arttırılması ve maaş artışları konusunda vermiş olduğu sözleri tutmak için elinden geleni yapacak. Oysa bu durumda Batı ve özellikle de ABD ile ilişkileri gergin olursa bu vaatleri yerine getirmesi daha zor olacak. Erdoğan iki ateş arasında kaldığının farkında" ifadelerini kullandı.

Uzman görüşlerine bakılacak olursa Türkiye için en olası senaryonun, İran'la olan ekonomik ilişkilerin faydaları, seçmenlere bulunulan vaatler ve NATO'da ortağı olduğu ABD'ye karşı yükümlülükleri arasında denge kurmaya devam ederek, bir yandan da tüm risklerin dikkate alındığı bir yol geliştirmesi gibi görünüyor.